Chính Trị Nước Úc:

Chuyện Người – Chuyện Mình
 

Văn Lang Tôn-thất Phương

Australia đang ở trong mùa vận động bầu cử, người dân Úc sẽ đi bỏ phiếu vào giữa tháng 5 sắp tới.  

Phải chờ kết quả mới biết ai sẽ thắng, nhưng bản chất của con người là bảo thủ, tình thế càng khó khăn thì con người càng bảo thủ, nghĩa là không muốn có những đổi thay gì mà mình không thấy rõ. 

Nước Úc hiện đang đối diện với nhiều khó khăn, ngoài thì có áp lực của Trung Cộng về kinh tế và chính trị, trong nước thì lụt lội gây nhiều thiệt hại cho nông nghiệp, trong khoảng 1-2 năm nay dịch COVID cũng làm tê liệt nhiều thứ (phải đóng cửa biên giới trong một thời gian dài, không có thu nhập về du lịch, giáo dục, thiếu người làm công cho các nông trại, v.v...) Ngoài ra, giá nhà đất lại tăng vùn vụt, giới thu nhập thấp khó mua được nhà, mà đi thuê nhà thì cũng khó khăn vì rất khó có nhà để thuê. Giá xăng dầu cũng lên cao, làm vật giá sẽ leo thang theo, sinh hoạt đắt đỏ... 

Cho nên – bình thường mà nghĩ  –  thì có thể đảng Liberal (hiện đang cầm quyền) sẽ được tiếp tục.  Vì, thứ nhất, lãnh tụ đảng đối lập (đảng Labor) không có gì nổi trội về mọi mặt, không cho thấy có giải pháp nào hay hơn chính quyền hiện tại đối với các vấn đề lớn mà nước Úc đang đối diện. Thứ nhì, như đã nói, càng khó khăn thì người ta càng không muốn có thay đổi, nhất là khi không thấy được rõ ràng là đảng đối lập sẽ làm như thế nào nếu lên nắm quyền. Đối với các khó khăn như thiên tai bão lụt, giá xăng dầu cao, với các đòn thù của Trung Cộng, và với dịch bệnh COVID, v.v... họ sẽ không thể nào làm gì khác hơn.  

Nếu nhìn vào truyền thông thì vị Thủ Tướng hiện nay (ông Morrison) đang bị chỉ trích đủ thứ.  Nhưng đó cũng không lạ,  vì ở Úc ai làm Thủ Tướng cũng gánh đủ mọi chỉ trích từ nhiều phía, từ chuyện to tới nhỏ, đơn giản là do Úc là một xứ dân chủ:  Người dân có quyền giám sát và phê phán việc làm của lãnh đạo! 

Ở Úc, đi bầu là một nhiệm vụ, ai không đi bầu sẽ bị phạt (nghe đâu là chỉ tượng trưng, khoảng 50 đô-la Úc). Dù sao những ai không thể đi bầu trong ngày bầu cử vẫn sẽ tham gia được, ví dụ bầu qua bưu điện, hay đi bầu trước vài ngày.  Với hai cách bầu vừa kể thì khỏi phải chen lấn lôi thôi, tiện hơn là nối đuôi dài ngoằng vào ngày bầu cử. 

Theo thể chế chính trị của Úc, đảng nào chiếm đa số trong Quốc Hội thì người Đảng Trưởng của đảng đó sẽ làm Thủ Tướng chính phủ. Ứng cử viên muốn ra làm Đại Biểu Quốc Hội (làm đại diện của dân trong một vùng nào đó) thì hoặc là do các chính đảng đề cử, hoặc có thể tự ứng cử độc lập. Ứng cử viên có thể nhận hỗ trợ tài chính để trang trải cho chi phí khi tranh cử, nhưng nếu không có đủ một số phiếu bầu nào đó, họ phải tự trả cho các chi phí của mình. 

Người Việt mình, đặc biệt là người trí thức đã vốn quen với các điều học trong sách giáo khoa, thường cho rằng hễ là đảng nào có tên “Lao Động” (tiếng Việt bây giờ còn gọi là “công đảng”) thì sẽ lo cho quyền lợi của người nghèo … còn đảng Liberal thì chỉ lo cho người giàu và các hãng xưởng lớn. Điều này không đúng:  Đảng nào ở Úc cũng lo cho quyền lợi chung của nước Úc, và cho chính họ. Đảng Lao Động Úc còn vuốt ve Trung Cộng và tỏ ra dễ dãi quá mức trong việc đề phòng sự thâm nhập tình báo của Trung Cộng.   Việc có  “lo cho dân nghèo” hay không, ngay chính cả những nước tự nhận (và tuyên bố rầm rộ) rằng mình “lo cho dân nghèo” cũng chẳng hề lo cho người nghèo chút nào cả, nữa là! 

Nói chuyện bầu cử sắp tới ở Úc, chợt nhớ ra cách đây mấy chục năm, có một ông bác sĩ lớn tuổi người Nhật có nói nhân một dịp bầu cử ở Nhật:  

“Ở đây, thay đổi chính quyền thì cũng qua lại giữa đảng bảo thủ (đảng Tự Do Dân Chủ của Nhật) và đảng cấp tiến (thường là đảng Xã Hội của Nhật). Thực ra thì cả hai đảng đều ‘cũng rứa’ cả, không khác nhau bao nhiêu.  Thay đổi chính quyền mà khác nhau xa như ở nước mày mới là to chuyện!” 

Lúc đó, ông ấy cũng đã trên 70 tuổi, dày kinh nghiệm sống. Có thấy thân mật mới nói thật điều ông nghĩ,  vì người Nhật kín đáo, ít khi nói ra ý nghĩ của mình với người chỉ quen biết bình thường. 

Lời ông nói, đã mấy chục năm rồi mà vẫn còn nhớ mãi.  Vì càng nhớ lời ông nói, càng thấy thấm thía trong lòng:   

“Đất nước tôi, bốn nghìn năm ròng rã buồn vui.

Khóc cười theo vận nước nổi trôi”...

(15-04-2022)