|
MÓNG TAY và THẨM
MỸ
Bác sĩ Nguyễn Ư-ĐỨC
Xưa kia, chăm sóc một bàn tay
đẹp với những móng dài là chỉ
dấu của giới quư phái trưởng
giả, không phải nhúng tay vào công việc lao
động chân tay.
Người phụ nữ Trung Hoa trâm
anh thế phiệt với móng tay dài cả
tấc, hoàng hậu Ai Cập Nefertiti dành độc
quyền dùng thuốc bôi móng tay màu đỏ
cho giới quư tộc. Tất cả đều
muốn thỏa măn với vị thế ưu
đăi của ḿnh.
Ngày nay, sự chăm sóc móng tay
hầu như để diễn tả niềm hănh
diện thẩm mỹ cá nhân nhiều hơn là
sự nhàn rỗi v́ đa số phụ nữ có
móng tay đẹp đều làm việc như
mọi người khác. Hàng năm nữ
giới tiêu nhiều triệu mỹ kim cho công
việc làm đẹp những cái móng tay
của ḿnh, ở nhà hoặc đi tới các
tiệm cắt sửa móng tay. Tuy nhiên có lẽ
nhiều người không để ư là khi
tới các tiệm này để làm đẹp
lớp móng không phải là không có những
rủi ro có thể xẩy ra.
Cấu tạo móng
Móng là lớp sừng keratin cứng
bao che phần nhậy cảm của ngón tay, ngón
chân con người và động vật.
Móng có công dụng trong việc
cột tháo một nút buộc (dây giầy
chẳng hạn, đôi khi cả sợi dây tơ
hồng cột nhau đă cũ) và nhiều công
việc khác mà chỉ khi nào móng đau ta
mới thấy sự quan trọng của chúng.
Móng tay mọc dài khoảng 4 cm
một năm, móng chân mọc chậm hơn, 2cm
một năm. Móng mọc nhanh khi thời
tiết ấm áp, khi đàn bà có bầu, ở
bàn tay thuận, ở người sử dụng
đến ngón tay nhiều như chơi đàn
piano, đánh máy chữ. Móng mọc nhanh nhất
ở tuổi c̣n trẻ rồi chậm dần
với tuổi cao. Móng mọc chậm khi cơ
thể thiếu dinh dưỡng hay trong một vài
bệnh.
Móng đẹp tốt khi nó trơn
nhẵn bóng một mầu, không có t́ vết.
Điều cần nhớ là không có
hóa chất hay dược phẩm nào có thể
làm tăng cường sự tốt đẹp
của móng ngoại trừ việc ăn
uống đầy đủ chất dinh dưỡng,
chăm sóc chu đáo, tránh chất có hại cho
móng và cắt giũa đều đặn.
Cấu tạo của móng và xương
khác nhau nên dùng nhiều calcium hay chất gelatin
không làm cho móng chắc, bền như ở xương.
Bệnh của móng
Sự thay đổi h́nh dạng,
mầu sắc của móng tay đôi khi nói lên t́nh
trạng sức khỏe của con người:
thí dụ khi thiếu máu v́ thiếu chất
sắt, móng tay biến h́nh và cong ngược
lại như cái th́a; móng tay người bị
xơ cứng gan, thường vẩn đục;
vệt trắng trên mặt móng là dấu
hiệu bị nhiễm độc với
thạch tín; móng cong xuống ở người
mắc bệnh hô hấp khó thở. Cũng như
tóc, móng thay đổi khi ta dùng hóa trị
liệu trong vài bệnh ung thư.
Móng có thể bị nhiễm độc
vi khuẩn, khi móng bị thương tích hay khi
ta làm tổn thương lớp da bao che chung
quanh móng.
Móng sẽ sưng, đỏ đau
nhức v́ vi khuẩn làm mưng mủ, cần
được chữa bằng thuốc kháng sinh
và chăm sóc tại chỗ như rửa
sạch, ngâm trong nước ấm pha thuốc
diệt trùng (bétadine).
Móng cũng bị hư hao v́ các
loại nấm ăn ṃn dần mặt móng và
rất khó chữa. Móng khô, nứt, mất
mầu khi móng tiếp xúc với hóa chất
mạnh như xà bông có độ kiềm cao, sơn,
dầu xăng.
Móng chân cũng có nhiều khó khăn
và cần chăm sóc chu đáo như móng tay.
Vấn đề thường
thấy là móng mọc đâm ngang dưới da
gây nhiễm độc (ingrown toenail): mép móng
đỏ, sưng, đau và mưng mủ. Nguyên
nhân chính là v́ cắt móng quá sát vào góc da
hoặc đi giầy quá chật, bóp các ngón chân
với nhau. Trường hợp nhẹ ta có
thể tự chữa bằng cách ngâm móng chân
trong nước ấm rồi cắt móng đi
nhưng nếu nặng th́ cần đi bác sĩ
để được giải phẫu cắt
bớt một phần móng hư.
Chăm sóc móng
Chăm sóc móng là cả một
nghệ thuật: chăm sóc không đúng cách hay
quá đáng đều làm móng tổn thương,
nhất là ở phần da chung quanh móng. Da
nầy có nhiệm vụ bảo vệ cho móng
khỏi bị nhiễm độc và không nên
cắt bỏ, trừ trường hợp nó
bị xước hay lật ngược. Trước
khi cắt, nên ngâm móng trong nước ấm cho
da mềm rồi cắt sát tận gốc
với một cái kéo sắc. Đừng lấy
tay giựt da này v́ làm như vậy là ta đă
mở đường cho vi trùng xâm nhập móng,
gây nhiễm độc.
Mỗi tuần cắt móng tay một
lần. Móng chân nên cắt thẳng bằng
mặt, mỗi tháng một lần v́ nó mọc
chậm hơn móng tay. Khi móng quá cứng và ḍn
th́ cắt sau khi tắm v́ lúc này móng tương
đối mềm hơn.
Thuốc đánh bóng móng đều
giống nhau và chỉ có mục đích thẩm
mỹ, trông cho đẹp và bao che móng. Không nên
dùng thuốc rửa móng acétone quá thường
v́ hóa chất này làm móng khô và yếu. Trước
khi giải phẫu, bác sĩ thường yêu
cầu chùi hết thuốc đánh bóng trên móng
tay để nhân viên gây mê có thể nh́n
mầu da dưới móng tay coi xem bệnh nhân có
hít thở đầy đủ dưỡng khí
không.
Phong trào gắn móng tay giả ngày càng
tăng và móng giả cũng tạo ra nhiều
rắc rối. Khi gắn móng giả vào mà không
lau chùi sạch th́ vi trùng hay nấm độc có
thể sinh sản ở giữa hai lớp móng và
làm hư móng thiên nhiên. Cũng như khi móng
mọc ra, sẽ tạo ra một khoảng
trống giữa hai móng, vi khuẩn có thể xâm
nhập.
Rủi ro khi săn sóc móng
Móng có thể được săn sóc ở nhà nhưng đa số, nhất là quư vị nữ lưu, đều đi tiệm cho tiện và để được các chuyên viên săn sóc kỹ càng hơn. Nơi đây một số vấn đề không tốt cho sức khỏe chung của con người cũng như riêng cho móng có thể xảy ra. Móng bị hư hao, nhiễm độc nếu chuyên viên bất cẩn và dụng cụ dao kéo không sạch. Da bị viêm ngứa đỏ v́ dị ứng với hóa chất liên hệ tới sản phẩm của móng.
Trong tiệm làm móng, nhất là nơi
gắn móng tay giả, không khí bị ô nhiễm
bởi nhiều chất có thể gây ra hậu
quả không tốt cho khách hàng cũng như
chuyên viên làm móng. Một số hóa chất thường
dùng là formaldehyde để làm móng chắc;
chất éthyl méthacrylate làm keo gắn móng
giả; acétone để chùi rửa thuốc sơn
bóng móng. Hơi của các chất này c̣n có
thể thoát ra ngoài tiệm, gây ô nhiễm cho các
cơ sở lân cận.
Hóa chất xâm nhập cơ thể
qua đường hô hấp khi ta hít thở không
khí, ngấm qua da, hoặc vô ư, ta nuốt vào
miệng. Tùy theo chiều dài thời gian tiếp
xúc với hóa chất, đường xâm
nhập, số lượng và loại hóa
chất mà ảnh hưởng nặng nhẹ khác
nhau.
Bụi và hơi hóa chất vào
mắt làm mắt ngứa, chảy nước, sưng,
thị lực bị tạm thời suy yếu.
Khi vào mũi, cuống họng, phổi, hóa
chất gây nghẹt mũi, đau cuống
họng, nghẹt thở, ho, nặng ngực, khó
thở, đôi khi lên cơn hen suyễn. Tiếp
xúc quá lâu với hóa chất liên hệ tới
móng có tác dụng lên hệ thần kinh, gây
nhức đầu, chóng mặt, ói mửa, tâm
thần rối loạn, mất định hướng.
Nhiều chuyên gia c̣n nhắc nhở rằng
một vài hóa chất cũng có thể gây
bệnh ung thư hoặc trẻ sơ sanh
khuyết tật khi người mẹ có thai
tiếp xúc với hóa chất này.
Nhân viên làm móng đă than phiền
rất nhiều v́ làm việc tiếp xúc
suốt ngày với sản phẩm làm móng mà không
được bảo vệ sức khỏe.
Nhiều tiệm không được gắn
hệ thống để thanh lọc không khí,
loại bỏ bụi và hơi bay của hóa
chất. Nhiều người cho biết sau 8
giờ làm việc trong tiệm là họ cảm
thấy ră rượi mệt mỏi v́ hít
phải quá nhiều hóa chất độc,
nhất là chất éthyl méthacrylate và acétone, mà
theo họ, khi đă hít vào th́ nó nằm luôn
ở trong phổi.
Hiện nay, người Việt chúng
ta là một lực lượng đáng kể
trong số những chuyên viên ưu tú làm móng v́
lợi tức khá cao, giờ làm việc
nhiều mà chỉ cần học một thời
gian ngắn là đă có được một
nghề tự do.
Cũng nên nhắc là sản phẩm
làm móng được bán trên thị trường
như những mỹ phẩm có mục đích
làm đẹp con người. Các sản
phẩm này được Cơ Quan Thực
Phẩm và Dược Phẩm quy định nhưng
không phân chất, công nhận. Muốn được
bán trên thị trường, mỹ phẩm
phải bảo đảm là không gây độc
hại cho người tiêu thụ. Chỉ khi nào
có khách hàng khiếu nại th́ cơ quan trên
mới can thiệp, xem xét rồi yêu cầu nhà
sản xuất thu hồi mỹ phẩm.
Kết luận
Coi như vậy, ta thấy muốn có
một bàn tay đẹp với những móng
nhọn thon mang màu tươi mát không phải
dễ ǵ.
Để tránh những rủi ro có
thể xẩy ra, cơ quan Thực Phẩm và Dược
Phẩm Hoa Kỳ đă lưu ư mọi người
là trước khi làm móng: coi xem tiệm đó có
giấy phép hành nghề không, dụng cụ có
được khử trùng, loại hóa chất
dùng trong tiệm, tiệm có gắn hệ
thống thanh lọc không khí và có được
giữ ǵn sạch sẽ vệ sinh.
Ngoài ra trước khi làm móng, nhân viên
cũng như khách hàng cần rửa tay với
loại xà bông diệt trùng.
Hơi rắc rối nhưng cẩn
tắc, vô ưu. Các cụ ta vẫn khuyên như
vậy.
|