Câu Chuyện Thầy Lang
Dinh Dưỡng ở
Người Tuổi Cao
Bác sĩ Nguyễn Ư-Đức
Theo Viện Lăo Khoa Hoa Kỳ, trong lănh vực khoa học
về người già, có một bộ-ba (triad) không thể tách rời và là những bộ
phận của một tổng thể. Đó là dinh dưỡng-sức khỏe-hóa già
(nutrition-health-aging).
Đề cập tới vấn đề dinh dưỡng ở tuổi già, giáo sư
Nguyễn Thiện Thành có viết “Người có tuổi như đèn treo trước gió, cơ
thể ngày một yếu dần. Tính t́nh, khẩu vị cũng bỗng nhiên thay đổi.
Chính v́ thế, người cao tuổi cũng cần một chế độ dinh dưỡng đặc biệt
để hạn chế tối đa, pḥng ngừa những bệnh thường dễ xâm nhập”.
Như vậy th́ dinh dưỡng người già có vai tṛ quan
trọng trong phẩm chất đời sống của quư vị này.
Tới tuổi già, có nhiều thay đổi sinh lư tự nhiên
như tiêu hóa khó khăn, khẩu vị giảm, ít làm việc chân tay cho nên
nhu cầu năng lượng bớt đi. Do đó sở thích và nhu cầu dinh dưỡng cũng
phải thay đổi theo. Các thay đổi này ảnh hưởng tới sự chuyển hóa
thực phẩm cũng như loại thực phẩm tiêu thụ. V́ vậy quư cụ cũng nên
để ư tới những món ăn thích hợp trong bữa cơm của ḿnh.
Nói chung th́ người già có thể giảm phần nào về số
lượng thực phẩm trong bữa ăn nhưng phẩm chất (quality) món ăn vẫn
phải tương tự như khi c̣n trẻ. Món ăn cần cô đọng, có đầy đủ các
chất dinh dưỡng chính yếu là tinh bột, đạm, béo và các vitamin,
khoáng chất, nước.
Vài điều cần lưu ư:
Người cao niên không nên giới hạn dinh dưỡng, trừ
khi tuyệt đối cần v́ một bệnh măn tính nào đó. Nếu tiêu hóa được th́
cứ ăn đúng phần ăn đă sắp đặt
Thực phẩm không quá cứng, dính, dai khiến cho các
bác khó nhai & nuốt.
Thay đổi độ đậm đặc thực phẩm như bầm, cắt nhỏ để
dễ nhai nuốt.
Khích lệ vận động cơ thể đều đặn như đi bộ, làm
việc nhà, quét sân.để giúp tiêu hóa thực phẩm và giảm táo bón
Nếu mau no, ăn bữa chính vào buổi trưa.
Khích lệ ăn chung với người khác như vậy sẽ vui vẻ
ăn nhiều & ngon miệng hơn.
Không lạm dụng thuốc nhuận tràng, rượu.
Hậu quả của suy dinh dưỡng:
Suy dinh dưỡng đưa tới thương tổn thể chất và tâm
thần như:
o Dễ mắc các chứng bệnh truyền nhiễm v́ hệ miễn
dịch suy yếu;
o Tăng rối loạn với các bệnh chuyển hóa thực phẩm;
o Giảm khả năng hoạt động trí óc cũng như chân tay;
o Tăng nguy cơ tử vong v́ suy nhược tổng quát, dễ
đau ốm và khó phục hồi khi bị nan bệnh.
Món ăn nên dùng
Các loại ngũ cốc toàn vẹn, phong phú hóa và tăng
cường như gạo c̣n chất cám có nhiều sinh tố, chất xơ.
Rau có màu sáng chói như cà rốt, broccoli có nhiều
chất chống oxy hóa.
Trái cây mầu sậm như dưa, trái mâm sôi (berries).
Chế phẩm từ sữa có ít chất béo như sữa chua, sữa
không đường
Đậu khô, các loại hạt, cá, gà vịt, thịt nạc, trứng
Dầu thực vật lỏng, chất béo ít băo ḥa.
Uống nhiều nước.
Người già cần bổ xung:
-B6 và Folic acid rất thường thiếu ở NCT
n Người tuổi cao thường hay bị thiếu nước v́ cảm
giác khát nước giảm v́ thế cần uống đầy đủ.
n Cần tiêu thụ đầy đủ chất đạm nam 63g, nữ 50g/ngày.
Ít hơn trong suy gan, thận hoặc ít nhu cầu. Tăng thêm trong ung thư,
loét da tư thế nằm
Về tinh bột, mỗi bữa hai/ba bát cơm là đủ.
o Khi cảm giác nếm ngửi giảm, cần dùng thêm kẽm,
folate, A, B12 và tăng một chút gia vị vào món ăn.
n Bổ sung C, D, folic acid, sắt v́ thường hay bị
thiếu trong phần ăn
Dinh dưỡng thường không cung cấp đủ C cho nhiều
NCT. Tác dụng chống oxy hóa của vitamin C có thể tŕ hoăn nhiều bệnh
liên quan tới sự hóa già.. Sinh tố C có nhiều trong chanh, cam, dâu,
cà chua, súp lơ xanh. Rất ít trong cá thịt.
Đề nghị khẩu phần như sau:
o Buổi sáng: điểm tâm với cereal + sữa+ 1 trái cây
như táo, chuối; 1 tuần lễ ăn trứng tráng một lần với bánh ḿ; ăn sôi
nấu với đậu phọng + ruốc hoặc muối vừng; bánh cuốn chả hoặc tô phở
nhỏ.
o Cơm trưa: một khay thức ăn với một khoanh cá
hoặc miếng thịt, hoặc chục con tôm. + rau luộc+ chút nước mắm+ bát
canh. Nên luộc, hấp mướng, kho thịt cá hơn là chiên rán.
o Tối ăn nhẹ nhiều rau, đậu phụ vài lưng chén cơm
+ ly sữa
o Ăn cá hai tuần một lần
o Thịt cá to bằng ḷng bàn tay là đủ.
o Nước uống: trà hoặc nước lạnh, giới hạn nước có
hơi.
o Tráng miệng: nửa quả cam, quả chuối lâu lâu sữa
chua hoặc vài th́a kem.
Chúc quư cụ AN KHANG
A= Ăn uống quân b́nh,
lành mạnh
N=Ngủ nghỉ 6-7 giờ
mỗi đêm
K=Không khí trong
lành để thở
H=Hoạt động đều đặn
A=Ánh sáng mặt trời
cho da thắm tươi, nhiều sinh tố D
N=Nước tinh khiết để
uống
G=Giữ ḷng thanh thản,
an vui.-( Trích trong Nếp Sống Mới)
Bác sĩ Nguyễn Ư Đức
Texas-Hoa Kỳ
www.bsnguyenyduc.com
|