Câu Chuyện Thầy Lang
Công dụng của
chất xơ.
Bác sĩ Nguyễn Ư-Đức
Chất xơ là một hỗn hợp carbohydrates nằm trong
màng tế bào của thực vật.
Có 2 loại chất xơ:
-Loại không ḥa tan trong nước có trong các loại
hạt nguyên trạng, vỏ các loại hạt, rau, trái cây. Các chất này hút
rất nhiều nước.
-Loại ḥa tan trong nước có trong rau trái, gạo đỏ,
yến mạch oats, lúa mạch (barley).
Nói chung, chất xơ có nhiều trong:
-Lá xanh của các loại rau. Cuống lá có nhiều xơ
hơn rễ và củ;
-Thực vật tươi, không chế biến
-Vỏ các loại hột và vỏ rau trái cây;
-Hạt nẩy mầm ( giá đậu).
Các chất này đều không được tiêu hóa và có rất ít
giá trị dinh dưỡng. Tuy nhiên khi ăn vào th́ chất xơ có một số tác
dụng tốt được nhiều người tin theo và khoa học thực nghiệm cũng phần
nào đồng ư.
1-Chất xơ với táo bón.
V́ không ḥa tan trong nước và khi được ăn với
nhiều nước, chất xơ có thể là môn thuốc an toàn và hữu hiệu để pḥng
tránh bệnh táo bón. Nó làm mềm và tăng lượng phân để bộ tiêu hóa dễ
dàng thải ra khỏi cơ thể. Ngoài ra, khi vào đến ruột già, nó được vi
sinh vật tranh nhau ăn, tạo ra nhiều hóa chất có hơi (gas) . Các hơi
này kích thích ruột già làm người ta mót “đi cầu”. Một nhận xét cụ
thể là trâu ḅ ăn cỏ, rơm rất nhiều chất xơ nên phẩn rất to và mềm.
2- Chất xơ với bệnh viêm túi
ruột già:
Trên vách ruột già thường nổi lên những túi nhỏ tư
tẹo, mà theo bác sĩ Lauren V. Ackerman của đại học Nữu Ước th́ hầu
như người lớn nào cũng có. Mỗi khi thức ăn bị ngưng đọng trong những
túi đó th́ gây ra t́nh trạng viêm túi ruột già (diverticulosis).
V́ không ḥa tan trong nước, chất xơ có thể ngăn
ngừa sự thành h́nh các túi nhỏ đó bằng cách giảm thiểu sự táo bón và
giảm sự căng phồng của ruột già trong việc tống khứ chất phế thải.
Tại Western General Hospital bên Ái Nhĩ Lan, người
ta có thể ngăn ngừa sự tái phát ở bệnh nhân mới giải phẫu bệnh viêm
túi ruột bằng cách cho ăn nhiều chất xơ.
3- Chất xơ với ung thư ruột già:
Ung thư ruột già hiện giờ đứng hạng thứ nh́ trong
các loại ung thư ở Mỹ và gây tử vong cho nhiều chục ngàn người mỗi
năm. Dinh dưỡng đă được nhắc nhở đến như một cách để pḥng ngừa bệnh
này.
Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ và nhiều tổ chức y tế
công tư khác chủ trương và khuyến khích bằng cách giảm tiêu thụ chất
béo và tăng thực phẩm có chất xơ. Các khuyến cáo này được kết quả
của nhiều nghiên cứu khoa học hỗ trợ.
Có hàng chục cuộc khảo sát đă chứng minh chất xơ
có khả năng pḥng ngừa bệnh ung thư ruột già. Một cuộc nghiên cứu ở
bệnh viện Nữu Ước năm 1989 cho thấy là chất xơ ngăn chận sự xuất
hiện của các mụn thịt thừa (polyp) ở ruột già và hậu môn. Những mụn
này có khuynh hướng phát triển thành bướu ung thư.
Năm 1992, tờ công báo của Viện Ung Thư Quốc Gia
Hoa Kỳ cũng thông báo kết quả một cuộc khảo sát rộng lớn cho thấy
chất xơ giúp ngăn chận sự sinh trưởng của các mụn tiền ung thư
(precancerous polyp).
Viện Ung thư Quốc Gia Hoa Kỳ, Hội Ung Thư Hoa kỳ
khuyên nên dùng từ 25- 30 gr chất xơ mỗi ngày.
4-Chất xơ với bệnh tim mạch:
Bác sĩ James Anderson của Đại Học Y khoa Kentucky,
Hoa Kỳ đă dành nhiều chục năm nghiên cứu công dụng chất xơ với bệnh
tim mạch và tiểu đường.Theo ông ta, chất xơ nhất là từ lúa mạch,
giảm cholesterol bằng cách làm gan bớt chế tạo mỡ béo LDL và tăng
HDL.
Nghiên cứu của bác sĩ Hugh Trowell, Anh quốc, thấy
là bệnh tim mạch ở quốc gia này tăng đều cho tới năm 1939 rồi giảm
trong thời kỳ chiến tranh, khi mà v́ hạn chế thực phẩm dân ăn nhiều
lúa mỳ có nhiều chất xơ. Sau thế chiến bệnh tim mạch lại gia tăng.
Một nghiên cứu khác cho người t́nh nguyện ăn nhiều
bơ th́ cholesterol lên rất cao, nhưng khi thêm chất xơ vào khẩu phần
th́ cholesterol giảm xuống tới 20%. Cholesterol cao trong máu đă
được coi như nguyên nhân gây một số bệnh tim mạch và là đề tài của
nhiều nghiên cứu khoa học cũng như câu chuyện để nói khi mọi người
gặp gỡ.
5-Chất xơ với bệnh tiểu đường
Tiểu đường là một nhóm bệnh trong đó đường glucose
ở máu lên cao. Bệnh này do hoặc thiếu Insulin hoặc giảm tác dụng của
Insulin trong cơ thể. Bệnh rất phổ biến và đưa đến nhiều điệu không
tốt cho sức khỏe, khả năng làm việc, phẩm chất đời sống con người.
Nó cũng ảnh hưởng tới nền kinh tế quốc gia v́ số bệnh ngày càng gia
tăng, người bệnh hoạn nhiều, rất tốn kém cho sự chăm sóc lâu dài.
Ngoài dược phẩm, hướng dẫn dinh dưỡng và thay đổi
nếp sống có thể giúp giữ b́nh thường đường glucose trong máu. Dinh
dưỡng rất công hiệu lại rẻ tiền, an toàn.
Theo kết quả các nghiên cứu của các bác sĩ James
W. Anderson, thực phẩm có chất xơ có nhiều khả năng b́nh thường hóa
đường trong máu, giảm đường sau bữa ăn, tăng công hiệu của Insulin.
Theo ông ta, loại chất xơ ḥa tan trong nước rất công hiệu v́ nó tạo
ra một lớp keo (gel) lỏng ngăn không cho đường hấp thụ vào ruột và
có thể làm giảm đường trong máu tới 30%.
Người mắc bệnh tiểu đường cũng hay bị chứng vữa xơ
động mạch v́ triglyceride lên cao. Bác sĩ Anderson cho hay chất xơ
có thể làm giảm loại mỡ này và mỡ xấu LDL và làm tăng mỡ lành HDL.
6-Chất xơ với bệnh mập ph́
Người bị ph́ mập thường v́ ăn nhiều, nhất là chất
mỡ, mà lại không sử dụng, nên năng lượng dư thừa tích tụ trong cơ
thể. Tiết chế ăn uống là điều cần thiết để giảm kư.
Phần nhiều thực phẩm giàu chất xơ đều nghèo chất
béo, không có chất dinh dưỡng cho nên là món ăn lư tưởng cho những
người muốn xuống cân.
Ngoài ra, thực phẩm giàu chất xơ cần thời gian lâu
hơn để ăn nhai, không được tiêu hóa và hấp thụ ở bao tử, thường làm
người ta no mau và no lâu, do đó giảm nhu cầu ăn nhiều, một điều
kiện để khỏi mập ph́.
Chất xơ thiên nhiên có công hiệu hơn viên chất xơ.
7-Chất xơ với bệnh ung thư vú
Một nghiên cứu mới đây của Hội Sức Khỏe Mỹ Quốc
(American Health Foundation) ở thành phố Nữu Ước cho thấy là cám lúa
ḿ (wheat bran) rất giàu chất xơ không ḥa tan trong nước, có khả
năng giảm thiểu lượng estrogen trong máu. Từ đó người ta suy đoán
rằng chất xơ trong cám lúa ḿ có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh ung
thư vú. Các khảo sát về vấn đề này đang c̣n tiếp diễn
Kết
luận
Mặc dù chất xơ được coi như món quà thiên nhiên mà
Thượng Đế tặng cho loài người để tăng cường sức khỏe, như lời bác sĩ
Denis Burkitt nói cách đây từ hơn 30 năm, nhưng hầu như chúng ta
không tận dụng món quà đó.
Theo các nhà chuyên môn, mỗi ngày nam giới nên
tiêu thụ 30gr, nữ ít hơn: 21gr chất xơ. Tuy nhiên nhiều người chỉ ăn
rất ít. Có lẽ nhiều người thấy rằng sự ích lợi của chất xơ mới chỉ
được biết tới qua kết quả quan sát cách ăn uống của dân chúng, trên
các thử nghiệm chứ chưa được khoa học chứng minh.
Trong khi đó, theo thống kê, quư vị lăo trượng
dường như biết tới công dụng của chất xơ cho sức khỏe nên rất năng
dùng. Đó là nhờ ở kinh nghiệm của tuổi già. Cho nên các vị này dùng
nhiều rau, trái cây để có nhiều chất xơ ngơ hầu sức khỏe được tốt
lành hơn.
Mấy điều nên nhớ khi định dùng thêm chất xơ:
-Coi xem ḿnh cần ăn bao nhiêu mỗi ngày rồi tăng
dần dần chứ không nên ăn quá nhiều ngay từ lúc ban đầu.
-Nhớ uống thêm nước v́ chất xơ hút nước rất mạnh.
-Dùng vừa đủ với nhu cầu.
-Nên ăn nhiều loại chất xơ khác nhau.
Bác sĩ Nguyễn Ư Đức M.D.
Texas-Hoa Kỳ
www.bsnguyenyduc.com
|