LỜI XIN LỖI

Ngô Khôn Trí (Exryu Canada)

< Xin lỗi là hành động tự nhận sai lầm về mình để mong được tha thứ và làm dịu bớt cơn giận dữ hoặc nỗi đau của người bị ta làm tổn thương >

Ngày 7/2/2019, một tháng trước đây, ông Moon He-sang (文 喜相), 74 tuổi , Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc phát biểu : "Chỉ cần một lời xin lỗi chân thành của thủ tướng đại diện cho nước Nhật hoặc Thiên hoàng sắp thoái vị, con trai của tội phạm chính, đối với những người được gọi là phụ nữ mua vui thời chiến, thì vấn đề sẽ được giải quyết " . Ngay sau đó, chính phủ Nhật Bản yêu cầu ông Moon xin lỗi và rút lại phát biểu trên, nhưng ông từ chối.

Hôm qua, ngày 27/03/2019 , ông Moon lập lại lời yêu cầu trên. Ngay sau đó, ông Kenji Kanasugi, Tổng giám đốc Bộ Ngoại giao Châu Á, Nhật Bản, đã phản đối một giám đốc điều hành của Đại sứ quán Hàn Quốc, yêu cầu xin lỗi và rút lại lời đề nghị.

Bộ trưởng Ngoại giao Taro Kono cho rằng đây là một phát ngôn vô lễ. Chánh văn phòng Nội các Yoshida Suga đã phát biểu trong một cuộc họp báo thường xuyên : "Thật là đáng tiếc và tôi không muốn bình luận về điều đó "

Diễn giả quốc hội Hàn Quốc cho biết vấn đề cơ bản sẽ được giải quyết nếu thủ tướng Nhật Bản hay Hoàng đế, biểu tượng của Nhật Bản, xin lỗi những người phụ nữ thoải mái trước đây mà ông gọi là bà nội.

Nhật Bản không phủ nhận vấn đề “nô lệ tình dục” này nhưng tới nay chính phủ Nhật chưa đưa ra lời “xin lỗi” chính thức như phía Hàn Quốc đề nghị. Nhật Bản muốn quên đi tội ác quá khứ xấu xa này nhưng Hàn Quốc không thể nào quên đi quá khứ đau buồn này.

Cũng trong đề tài xin lỗi , hôm kia Tổng thống Mexico đã gửi thư cho nhà vua Tây Ban Nha và Giáo hoàng Francis đòi họ xin lỗi vì vi phạm nhân quyền xảy ra 500 năm trước. Tổng thống Andrés Manuel López Obrador nói các dân tộc ở Mexico đã bị thảm sát khi Tây Ban Nha chinh phục châu Mỹ. Nhưng Tây Ban Nha bác bỏ lá thư, nói rằng cần có "góc nhìn xây dựng".

Ông là tổng thống cánh tả đầu tiên ở Mexico sau 70 năm, cam kết chống tham ô, giảm bất bình đẳng và giúp người nghèo.Ông cho rằng nhiều người dân bản địa đã thiệt mạng trong chiến tranh, các vụ thảm sát hoặc chết vì không có sức đề kháng trước bệnh dịch mà người châu Âu mang tới . Ông nói : "Đã đến lúc hòa giải nhưng đầu tiên họ cần xin tha thứ."

Trên thế giới, có rất nhiều vụ xin lỗi đã đi vào lịch sử như:

- Đức Giáo hoàng Gioan Phaolo II đã từng đưa ra lời xin lỗi về những tội của Giáo hội Công giáo Roma đối với người Do Thái, Galieo, phụ nữ, các nạn nhân của Tòa án Dị dân, những người Hồi giáo bị giết trong các cuộc Thập Tự chinh.

- Đức đã xin lỗi và đã trả một khoản bồi thường khá lớn về những tội ác trong chiến tranh đối với các nước bị coi là nạn nhân.

- Thủ tướng Hungary Gyurcsany Ferenc xin lỗi các nạn nhân của cách mạng 1956.

- Cựu Thủ tướng Anh Tony Blair xin lỗi vì những sai lầm trong cuộc chiến Iraq.

- Sau 15 năm, công ty hóa chất Mỹ Union Carbite mới chịu bỏ ra 470 triệu USD để giải quyết một thảm họa về 40 tấn khí độc MIC của nhà máy ở Bhopal, Ấn độ đã lan ra ngoài giết chết hơn 3000 người dân lúc nữa đêm và 40.000 người khác sau đó.

- Nhiều tội ác trong chiến tranh từ 2 phía chưa được xin lỗi ?

v.v…

Phải chăng lời “xin lỗi” thật khó khăn đối với người lãnh đạo một quốc gia và cũng không dễ dàng đối với người lớn ?

Cha mẹ dạy con cái phải biết xin lỗi khi làm sai nhưng người lớn thường không chịu xin lỗi khi biết mình làm sai ?.

Xin lỗi” là một hành vi biết nhận lỗi để cứu vãn một hành động sai trái mà bản thân mình đã gây ra với mong muốn mọi việc trở lại tốt đẹp như ban đầu. Trong một xã hội công bằng dân chủ và văn minh, tất cả mọi người từ trên xuống dưới không phân biệt địa vị, tuổi tác, giàu nghèo, đều phải nói “xin lỗi” khi chính mình phạm lỗi và phải chịu trách nhiệm về những lỗi lầm do mình gây ra ?

Montreal, ngày 28/03/2019

Ngô Khôn Trí