NẮNG CHIỀU v SATSUKI MIDORI (五月みどり)

Nguyễn Anh Tuấn

Bầu trời ảm đạm đầy khi v mi kht của chy rừng, trong lc nạn đại dịch Covid 19 vẫn cn honh hnh, lệnh "shelter - in-place" vẫn cn hiện diện, v sng nay nhận được ci text của Alameda County (Bắc Cali) cho biết vng gần nơi ti đ c lệnh "Evacuation Warning " (tạm dịch l "cảnh bo di tản", nhưng chưa phải l lệnh di tản (Evacuation Order). Ti bỏ thuốc men, giấy tờ cần thiết, o quần.. vo trong ci backpack chuẩn bị khi họ gởi lệnh di tản l mnh ln đường. Nhn ra ngoi sn, nh nắng buổi sng vng vọt như một buổi chiều đng lm người ti như chng xuống, ci cảm gic bnh an bn cạnh những vườn nho xanh mượt, hiền ho trong cơn gi thoảng ma h ở thung lũng khng cn nữa. Cali đang đấm chm trong biển lửa, bầu trời với khi m, khi như my, thật gần trn dy đồi bao quanh thnh phố.

Ci g đến n đến, người tnh khng bằng trời tnh. Ti ngồi bn bn giấy, lặng lẽ theo ci quan niệm "Ikigai" (生き甲斐 ) nhỏ nhoi, v an phận, tm một ci g, một niềm vui g mnh c thể lm được trong ngy, trong giờ pht hiện tại : thi viết những g muốn viết.

Ti bỏ ci CD vo trong computer, nghe lại những bản nhạc Việt c, Nhật c, bi ht "Nắng Chiều" chợt vang ln lm ti.. khựng lại v mnh đang trong ci "Nắng Sng" với khi m, th thi cũng được, v "Nắng Sng" hm nay cũng khng khc g với "Nắng Chiều".

Khoảng mười mấy năm trước, trong một buổi họp mặt tại nh Nguyễn Dũng Tiến san ở Fremont, anh Phan Văn Hiền c dẫn một người khch đến chơi. Chị rất bnh dn v muốn họp mặt biết thm về sinh hoạt của cc anh chị ngy xưa đi học Nhật. Anh Hiền giới thiệu đến với mọi người, người khch mới hm đ, nếu ti nhớ khng lầm tn chị l Nga, hiền th của nhạc sĩ L Trọng Nguyễn, người viết bản nhạc nổi tiếng "Nắng Chiều". m đ anh Hiền đ ht lại bản "Nắng Chiều" bằng lời Nhật do anh soạn. Anh c đưa cho ti xem. Lời dịch vừa gần với tc giả, lại vừa văn hoa trong lời Nhật. iều đ khng phải l dể cho một người amateur, nhất l cho một bi ht, vừa lời, vừa m điệu đi theo dng nhạc. Nhưng anh đ vượt qua những trở ngại đ.

https://www.youtube.com/watch?v=T5TqitiUW4Y  ((lời Việt))

Ti cố tm "Nắng Chiều" qua tiếng ht của Satsuki Midori san, nhưng khng c. C thấy "Nắng Chiều" lời Nhật, v đề tn "Satsuki Midori", nhưng khi nghe th ti khng nghĩ đ l Midori san v giọng ht, pht m khng phải của người Nhật. Nhưng xin mời anh chị thưởng thức "Nắng Chiều" qua lời Nhật

https://www.youtube.com/watch?v=LYMdBN2wkVk 

Theo ti liệu, nhạc sĩ L Trọng Nguyễn viết bi ht nầy năm 1952, nhưng ở đu, th c ti liệu ni ng viết bi "Nắng Chiều" ở Huế ; c ti liệu ni ng viết bn cầu Vĩnh iện khi chiều xuống bn bến sng Thu Bồn, để nhớ đến người con gi, con của một vin chức Nam Triều chạy vo Hội An sau cuộc việc đảo chnh Nhật ngy 9 thng 3 năm 1945, lc đ ng cũng đang ở Hội An.

Bi ht được thu vo dĩa nhựa đầu tin bằng tiếng ht của ca sĩ Minh Trang.

Cn bn trời Nhật, năm Showa 31 (1956), lc đ 16 tuổi, c Satsuki Midori đang học năm thứ nhất trường Cao ẳng Học Hiệu (高等学校, 1年生, tương đương đệ tam) thắng giải nhất chương trnh "Monomane Nodo Jiman" của "Nippon Hoso". "Monomane Nodo Jiman",ものまねのど自慢, tạm dịch l "bắt chước giọng ca của ca sĩ no đ, v mnh ht giống hay gần giống như vậy" (impressions, imitation).

Giọng ht của c lọt vo mắt của nh soạn nhạc, v cũng l một trong những người chấm điểm buổi đ, ng Miyagi Hideo (宮城秀雄 ). ng nhận c vo trung tm của ng để rn luyện c thnh ca sĩ. ng đổi tn c, vốn tn thật l Ono Fusako (大野フサ子 ), thnh Satsuki Midori (五月みどり ) v lc đ l thng 5 (五月, khng đọc l "Go Gatsu" m đọc theo m lịch l Satsuki), v Midori (みどり) mu xanh cy cỏ, nẩy mầm. l nghĩa tn Satsuki Midori (五月みどり ) của c. C thuật lại l, hầu như ngy qua ngy, c phải ngồi ở hnh lang nơi thu dĩa nhạc, chờ tn mnh được gọi, để được thu dĩa nhạc đầu tin (debut).

Satsuki Midori (五月みどり)

Năm 1957, 17 tuổi, c được đi theo phi đon "Toho Geino" (東宝芸能 ?) cng nhiều ca sĩ v vũ cng khc đi thăm thiện ch miền Nam Việt Nam trong 40 ngy. C kể lại l phi đon đến Si Gn bằng my bay chở hng ha (貨物機でベトナムまで行くことに ). C lẽ lc đ chưa c my bay hnh khch nối liền Tokyo - Si Gn, v lc đ (1957) Hoa Kỳ cn đang chiếm đng Nhật Bản (occupation), nn c thể phi đon đ được my bay qun sự Mỹ đưa đến Si Gn.

C kể thm l mẹ c đ tốn rất nhiều giờ để trang điểm cho c, mặc Furisode, (振袖, Chn/Chấn Tụ, l kimono với cnh tay o (sleeves) di, kimono with long, hanging sleeves, cho cc c gi trẻ, chưa lập gia đnh ) v gắn nhiều cnh Kanzashi (簪, trm, loại trm ci đầu Nhật Bản gắn trn tc cc c gi mặc kimono). Mặc d qung thời gian bay kh di giữa Tokyo v Si Gn, nhưng c rng chịu đựng với những cnh kanzashi nầy, nếu c lấy ra, c khng biết ci lại, v c cn qu trẻ để biết cch ci những cnh kanzashi cho đng v cho đẹp. Nhưng sự chịu đựng đ, b lại, khi đến Si Gn, c nổi bật trong chiếc o Furisode trang nh v những cnh kanzashi lủng lẳng dễ thương ci trn tc. C đ lấy cảm tnh v thu ht người dn Việt Nam từ pht ban đầu.

Phi đon Nhật Bản c nhờ bn pha Việt Nam (nhạc sĩ Nguyễn Hiền) chọn ra một số bản nhạc nổi tiếng đương thời để chuẩn bị tập dượt trnh diễn ở Việt Nam v ở Nhật Bản, trong đ c bản "Nắng Chiều" v bản ny đ được giao cho c ht dưới sự chỉ dẫn của nhạc sĩ Nguyễn Hiền.

C tm sự c khng hiểu nghĩa của bi ht v chưa bao giờ biết tiếng Việt, nhưng c đ cố gắng v cố gắng. Giọng ht v hnh ảnh dễ thương trong chiếc Furisode ở Hội Chợ Thị Ngh (1957), Satsuki Midori đ hon ton chinh phục con tim của người Si Gn. V sau đ (c lẽ năm 1958) bản nhạc "Nắng Chiều" đ được ấn hnh v bn ra thị trường với hnh ảnh của Satsuki Midori v lời giới thiệu "Nữ Danh Ca i V Tuyến Truyền Hnh Nhật Bản đ trnh by nhiều lần bản "Nắng Chiều" trn luồng sng điện đi Pht Thanh Qun ội VNCH v i Truyền Hnh ng Kinh".

Về sau nầy c ni kinh nghiệm ht bản "Nắng Chiều" m c được tập dượt ở Si Gn l một kinh nghiệm qu bu trong đời v nếu mnh cố gắng hết sức, mnh sẽ vượt qua mọi kh khăn.

Sau chuyến đi Việt Nam thnh cng ; năm 1958, lc 18 tuổi, dĩa nhựa bi ht đầu tin (debut) của c ra đời "O-Zashiki Rokku, お座敷ロック, nhưng khng mấy thnh cng. ợi đến năm 1961, cuộc đời ca ht của c mới thăng hoa với bản "Ohima Nara Kite Yo ne,おひまなら来てよネ~. Bản nhạc đ "big hit" trong năm đ.

https://www.youtube.com/watch?v=hmYuoMMfZFM 

Năm 1962, Satsuki Midori vinh hạnh được mời tham dự chương trnh "Hồng Bạch của NHK dịp cuối năm, NHK Kohaku Uta Gassen, NHK紅白歌合戦, v lin tục cho cả hai năm sau, 1963, 1964.

Satsuki Midori lập gia đnh năm 1965 v c gi từ nghệ thuật để lm vợ, lm mẹ. Nhưng cuộc tnh khng sun sẻ đưa đến ly dị. Midori san trở lại với nghệ thuật năm 1970. Những năm sau đ, c đổi sang lnh vực đng phim trn mn ảnh lớn v mn ảnh nhỏ.

Satsuki Midori sinh ngy 21 thng 10, 1939 tại Tokyo, năm nay 80 tuổi.

B thỉnh thoảng được mời đng drama trn TV, m gần đy nhất l "Yasuragi no Toki Michi" (やすらぎの刻〜道 ) của đi Asahi. Drama nầy pht hnh từ 8 thng 4, 2019 cho đến 27 thng 3, 2020.

Ngoi ra b cn vẽ tranh sơn dầu (油彩, yusai, du thi), triển lm nhiều lần ở Mitsukoshi department store, Ginza ; design cc kiểu kimono, dạy ht v lm hoa giả (Floral Tissue Box). B c bốn tiệm gift shops. Tiệm gift shop đầu tin l ở thnh phố Atami, thnh phố du lịch nổi tiếng với onsen, 温泉, (hot spring).

Satsuki Midori Gift Shop ở thnh phố Atami, Shizuoka-ken

Floral Tissue Box của Satsuki Midori

Tranh dầu của Satsuki Midori

B c ba đời chồng, v cả ba lần đều ly dị, c được một người con trai v một người con gi với người chồng đầu tin.

B Satsuki Midori (center) v con gi,Chie (left),  娘の千愛 (ちえ)さんと五月さん

trong một buổi interview trn TV (10/22/2018)

Hiện nay b cư ngụ ở Yugawara Machi (湯河原町 ), tỉnh Kanagawa (神奈川県 ), nằm giửa Odawara v Atami. Yugawara Machi nổi tiếng với onsen, hot spring, nằm dọc theo đường tu "Tokaido sen (東海道線 ).

Satsuki Midori, 2017

Yugawara Machi, Kanagawa-Ken, Japan

Miền Bắc California Ma h nắng v chy !

Cuối Thng 8, 2020

Nguyễn Anh Tuấn

References:

1) https://ja.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%94%E6%9C%88%E3%81%BF%E3%81%A9%E3%82%8A 

2) https://vi.wikipedia.org/wiki/L%C3%AA_Tr%E1%BB%8Dng_Nguy%E1%BB%85n 

3) https://koimousagi.com/35714.html 

4) https://www.news-postseven.com/archives/20170630_569480.html?DETAIL 

5) http://www.satsukimidori.net/opuscollection.html 

6) http://www.satsukimidori.net/ 

7) https://www.satsukimidori.com/product-list/34 

8) Lời Giới Thiệu : "Vi Nt Về Nhạc Sĩ L Trọng Nguyễn" (bi viết của nhạc sĩ Nguyễn Hiền)

 


"Khi pht hnh lại bi viết của trang ny cần phải c sự đồng của tc giả 
v ghi r nguồn lấy từ www.erct.com