Tân liễu trai                                                  Lưu An

Tống Vân Sinh

Tống vân Sinh hiệu là Dương Ấn nguyên quán người nước Định, giòng dõi khoa bảng. Sau nhiều đời hưng vượng nhưng đến đời phụ thân gia thế đã có mòi sa sút. Phụ thân chỉ là ông đồ nho tầm thường trong một quận nhỏ gần đế kinh .

Lại gặp buổi nhiễu nhương, lọan lạc triền miên nghề dậy học không đắc thời nên việc sinh nhai cũng gặp khó khăn. Đã thế song thân lại mắc vào chứng bệnh sĩ diện. Nhiều khi phải ăn đói mà vẫn quần thâm, áo thụng giữ vẻ trưởng gỉa, phong lưu. Cũng may nhờ đời trước để lại ruộng vườn nhà cửa mà làm bình phong cho cái vỏ quan tước, nho gia hình thức đó.

                Vân theo đòi kinh sử có được bằng cử nhân nhưng bản tánh lãng mạn, mê say thi phú. Nổi danh trong xóm làng là người văn chương gỉoi. Tài viết đơn từ thưa kiện, trình thưa cho quan sở  của Vân khó có ai bì kịp. Vấn đề dù khúc mắc ra sao dưới ngòi bút tài năng của Vân đều có những lý lẽ hẳn hòi thứ tự, mang lợi đến cho kẻ đứng đơn. Tiếng tăm của Vân vang dội cả đến chốn đế kinh,  nhiều lần quan tỉnh mời làm những bài văn sách trình lên vua, đều được triều đình khen thưởng.

Nhiều người khuyên Vân bỏ bớt tánh lãng mạn, thu mình vào khuôn thước ứng thí cho được bằng tiến sĩ, bước vào đường quan tước nối nghiệp tổ tông. Nhưng Vân chỉ cười mà bỏ ngoài tai. Phụ thân cũng tiếc rẻ tài năng của qúi tử,nhiều lần khuyên nhủ nhưng Vân cũng chẳng ứng nghe. Phụ thân buồn rầu ốm bệnh mà mất.

 Mẫu thân tìm cách mai mối, nghĩ rằng tình nghĩa thê nhi sẽ kéo được Vân vào khuôn thước. Nhưng Vân lấy cớ chưa công danh mà chối từ. Chẳng bao lâu mẫu thân cũng héo hon, lo lắng vì con mà về với tổ tiên.

                Từ khi song thân mất, Vân không còn ai kiềm chế lại càng lang bạt nhiều hơn. Bán dần ruộng vườn tiêu pha vào những cuộc du hành, hát xướng. Khi thì lên Bắc chôn mình vào kỹ viện hàng tháng, đàn hát vui chơi với kỹ nữ. Lúc thì xuống Nam hoà mình vào sông nước, núi non mong thỏa chí túi thơ bầu rượu của khách nhàn du. Đến đâu Xương cũng mang tiếng là kẻ đa tình. Tuy mang bản chất giang hồ, dù tuổi đã qúa tam tuần nhưng vẫn là kẻ độc thân, không vợ mà cũng chẳng có tình nhân.

                Lang bạt như vậy được vài năm, ruộng vườn, nhà cửa chẳng còn để bán. Vân Sinh bỏ địa phương lên kinh thành tìm kế sinh nhai. Nhờ tài văn chương, thơ phú được một nhà phú hộ thương tài, tặng cho căn nhà nhỏ khá xinh xắn, có vườn tược ở bìa kinh thành, nơi yên tĩnh. Vân có chỗ cư thân mà còn làm nơi viết mướn đơn từ, kiện cáo lại còn gà văn chương cho học trò, sĩ tử chốn đế kinh… Cuộc sống không giầu nhưng nhờ tài năng văn chương độc đáo hơn người Vân vẫn phong lưu, đàn hát , bầu rượu túi thơ chẳng phải lo gì về chuyện cơm áo.  

                Một hôm vào dịp lễ tảo mộ, phố phường nờm nợp bóng tiểu thư, công tử. Ai ai cũng nhân hội đạp thanh mà chưng diện xa hoa, khoe mẽ giầu sang . Người thì xe ngựa, thị tỳ nâng xiêm sửa áo tỏ ra mình là tiểu thơ  khuê các kín cổng cao tường . Kẻ thì tiểu đồng ôm tráp đựng túi thơ bầu rượu ra dáng vẻ nho gia vịnh  phú, xướng văn .Cảnh hội xuân đúng là :

Gần xa nô nức yến anh

Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân

Dập dìu tài tử giai nhân

Ngựa xe như nước áo quần như nên

                                                (Kiều )

Vân cũng vì ham vui mà nhập cuộc. Mặt trời đã ngả hẳn về tây, không gian mờ mờ sắp tối .Những khách đa tình tìm vần thơ lãng mạn. Những người khoe mã xung xinh áo bộ muôn mầu …cũng đã dần dần theo bóng đêm mà về nhà . Không gian được trả lại cái yên tĩnh hơi lạnh của bầu trời cuối xuân sửa soạn sang hè. Vân vẫn còn mê mẩn với phong cảnh hữu tình mà đếm bước lang thang dưới những khóm dương, rặng liễu loà xoà rũ bóng bên giòng sông nước chẩy. Không biết từ đâu, từ hướng đối diện. Một cô gái ra dáng tiểu thơ, sang trọng vô ngần, tha thướt như nàng tiên giáng thế. Bóng nàng mờ mờ, ảo ảo trong màn sương phủ trắng con đường và mặt nước sông chạy song song.

Cô gái bước đi chậm rãi ra chiều cũng đang ngất ngây với vẻ đẹp của thiên nhiên. Đằng sau nàng là con nữ tì khỏang 11, 12 tuổi thỉnh thỏang đưa tay ngắt vài bông hoa dại từ bụi cây bên đường, vò nhẹ, tách rời cánh hoa,  tung vào chủ nhân rồi cười thích thú.

Vân Sinh đờ đẫn đứng lại nhìn , như bị hớp hồn bởi sắc đẹp mỹ miều, hồ mị của giai nhân . Cô gái hình như cũng chẳng để ý đến Xương bình thản mà đi qua mặt. Con bé nữ tì đi sau, đứng lại giương mắt nhìn Vân, chọc ghẹo mà nói rằng :

                -Lạ nhỉ, sao ngươi lại chết sững mà nhìn tiểu thơ của ta như thế ?

Vân chẳng để ý đến con bé nói, đưa mắt dõi theo người đẹp mà vẫn ngẩn ngơ như bị ma quái hớp hồn. Con bé nữ tỳ ra vẻ bực mình, đưa ngón tay nhấn vào trán Vương, lớn giọng hơn mà nói :

-Mi câm hay là kẻ điên khùng hả ?

Nghe con bé nói , cô gái mới quay lại nhỏ nhẹ la rầy :

-Dung nhi, không được hỗn láo với công tử !

Lúc này thì Vân đã hoàn hồn, cúi hẳn đầu xuống ra chiều qụi lụy với giai nhân mà thật lòng thưa rằng :

-Nàng là ai ? Ta chưa bao giờ được chiêm ngưỡng người nào đẹp như nàng !

Giai nhân mỉm cười nhìn Vân như đã quen biết từ trước. Giọng oanh vàng ngọt ngào, êm ả như tấu nhạc ỡm ờ mà đáp:  

-Tống công tử không biết ta đó mà thôi! Còn ai ở chốn đế kinh này mà không nghe danh tài thi chương, văn sách của công tử….

Không để cho Vân trả lời, người đẹp nắm nhẹ lấy bàn tay kẻ đa tình. Cảm giác mát lạnh, mềm mại như bông của bàn tay búp măng trắng muốt lại càng làm cho Vân ngớ ngẩn, đê mê. Loáng thoáng Vân chỉ nghe rằng :

-Tiểu nữ tên là Bạch Yến, họ Mai người làng Xuân Thượng, ở hướng tây kinh thành. Hôm nay cũng vì ham vui mà chậm trễ chưa về nhà. May mà gặp được công tử ở đây, trước là thoả chí biết mặt kẻ tài danh . Sau là tiện dịp nhờ công tử làm cho một bài thơ hay một đỏan văn để làm kỷ niệm cho duyên tao ngộ của tiện nữ với công tử . Xin đừng lấy cớ mà chối từ.

Vân hơi cau mày mà đáp rằng :

                -Tiểu thư đã dậy thì ta hân hạnh mà nghe lời. Dù hay hoặc dở nhưng cũng tỏ được tình của ta đối với nàng. Nhưng đề tài nào để vừa lòng tiểu thơ đây. Xin đừng ngại mà cho ta biết!

Cô gái ra chiều rất vừa ý khi nghe lời nói của Vân. Đang còn lưỡng lự chọn đề tài  thì con bé nữ tỳ đã nhanh miệng mà thưa rằng :

                -Công tử làm một bài thơ ca tụng nhan sắc diễm lệ của cô nương ta đi ! Không lẽ công tử đã mê mẩn mà chết đứng đó hay sao ?

                Chẳng cần hỏi ý người đẹp, Vân đã lấy giọng ngâm rằng : 

Em có phải là người, ta đã từng yêu thương trong mộng ?

Mà  rất nhiều lần ta chỉ được gặp gỡ trong mơ !

Nhưng hôm nay

Một kỳ tích , may mắn muôn đời ta đã có

Để nhìn thấy em, không còn là em trong mộng mị, mơ hồ !

Mà là, em trong hiện thực

Trong mối  tình muôn thủa của tim ta, say đắm !

Em là tuyệt tác mà thượng đế đã dành cho cõi nhân gian

Viết gì cho em

Khi lòng ta đang tấu khúc nhạc cung đình

Mà ta đang là vị hoàng đế được một cung phi  tuyệt sắc thương yêu.

Viết gì cho em

Để ca tụng một giai nhân,  thế gian chưa bao giờ sở hữu

Bởi vì,

Em có tất cả những gì độc đáo của tứ đại mỹ nhân (*) trong lịch sử

Hãy dành cho ta nụ cười của nàng Tây Thi lạc nhạn

Hảy vẽ cho ta nét  mặt buồn xa chúa của Chiêu Quân cá lặn, trầm ngư

Và cũng đừng quên,

Hãy cho ta vẻ đẹp đổ nước, khuynh thành của Điêu Thuyền trăng mờ mất sáng

Và dĩ nhiên em cũng có,

Nét cau mày làm hoa tươi đang nở phải xếp cánh buồn thiu

Khi nàng Dương Qúi Phi ủ sầu bên vị vua nhà Đường xa xăm, thời xưa cũ!

Viết gì đây, khi em có tất cả nét diễm kiều của nhân gian, tạo hoá ?

Ta chỉ xin,

Được nói nhỏ, chân thành,

Em là nhan sắc mà suốt đời ta yêu mến, si mê  ./.

(*) Tây Thi lạc nhạn, Chiêu Quân trầm ngư, Điêu Thuyền bế nguyệt và Dương Qúi Phi tu hoa

Tiếng ngâm sang sảng của Vân chấm dứt. Âm thanh tình tứ như còn quyến luyến trên lùm cây ngọn cỏ. Con bé nữ tỳ lễ độ quay sang nói với Vân rằng :

                -Cô nương của ta là tiên nữ giáng trần đó công tử ạ !Bài thơ của công tử cô đọng thật nhưng vẫn chưa lột tả được vẻ diễm tuyệt của cô ta đâu !

Trong khi đó Bạch Yến cảm động, cúi đầu e thẹn không dấu được sung sướng, đưa cặp mắt đẹp âu yếm liếc nhìn kẻ đa tình mà nói rằng:

                -Chàng đã làm thiếp cảm động lắm. Đó không phải là chàng đã vì yêu thiếp mà diễn đạt qúa đáng lắm ru ?

Thấy giai nhân đã có phần dễ dãi, bớt vẻ kiêu kỳ. Lại thêm khuôn mặt trắng hồng, đẹp như cành hoa hàm tiểu gặp ánh mặt trời ban mai. Càng nhìn càng mê mẩn tâm hồn. Vân đã có phần bạo dạn bước đến nắm lấy tay người đẹp mà thổ lộ rằng : 

                -Lòng ta nàng vẫn chưa hiểu sao? Hôm nay, ta không nề nà bỏ tất cả để theo nàng ! Xin nàng thương kẻ nặng nghiệp tình si này mà đừng xuồng xã, chối từ

                Cô gái im lặng ra vẻ lưỡng lự không rút tay về. Được thể Vân đã có vài phần sàm sỡ, vòng tay lên vai định ôm ghì nàng vào lòng mình. Có vẻ ngượng ngùng với đứa nô tỳ đang im lặng giương mắt nhìn. Cô gái đưa tay đẩy Vân ra với mặt giận mà trách móc :

                -Chàng sao lại có hành động của phường vũ phu như thế! Thiếp dù có lòng yêu mến chàng nhưng đâu ở giữa chốn hoang sơ mà làm chuyện gío trăng của phường đầu đường xó chợ như vậy được sao ?

                Thấy Vân vẫn còn chưa buông đôi tay, Bạch Yến nhỏ nhẹ bên tai :

-Chàng và thiếp vốn có duyên nợ. Chúng ta sẽ nên nghĩa phu thê. Xin chàng vì thiếp đợi chờ duyên cơ sắp đến. Không nên quá sàm sỡ mà làm mất tình yêu thương của thiếp. Thiếp đến đây tìm chàng chẳng phải là ngẫu nhiên đâu, mà là tiền kiếp, duyên nợ với nhau cả đó!

                Nghe lời cô gái nói, Vân có tí ngượng ngùng nhưng cũng không dấu được vẻ mừng rỡ . Vội vàng bỏ vai cô gái ra mà nói rằng :

                -Nhưng ta biết gặp nàng ở đâu ?

Đáp :

                -Đúng ba ngày nữa vào buổi hoàng hôn, chàng du hành vào nội thành. Sẽ có một duyên cơ đưa đẩy chàng và thiếp gặp nhau.Xin chàng đừng vô tình mà bỏ mất.

                Nói xong, không đợi cho Vân phản ứng. Cô gái vẫy gọi con bé thị tỳ, bước vội vào phía sau lùm cây bên đường mà biến mất. Trước khi đi, cô gái còn ngoảnh lại đắm đuối nhìn Vân như ra vẻ lưu luyến lắm. Còn Vân thì chôn chân, đứng chết lặng như kẻ nằm mơ mới tỉnh, bàng hoàng khi nhìn thấy cô gái rời xa ! Thật  là :

Đoái trông theo đã cách ngăn

Tuôn mầu mây biếc, trải ngần núi xanh

………………………….

Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy

Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu

Ngàn dâu xanh ngắt một mầu

Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai ?

                                (Chinh phụ ngâm )

                Trở về nhà, suốt mấy ngày trời, Vân chẳng làm được gì. Chỉ đi ra đi vào, tìm những vần thơ mô tả sắc đẹp giai nhân vừa gặp gỡ rồi ngâm vang cả nhà ra chiều rất thích thú. Bước sang ngày thứ ba, ngay khi mặt trời vừa chớm ngả về tây, nắng chiều còn vương vãi trên ngọn cây trong vườn. Vân đã khăn gói chỉnh tề đi vào thành nội tìm kiếm người đẹp. Đi đã mỏi gối, chồn chân khắp những con đường lớn nhỏ của chốn đế kinh. Sà cả vào những chốn vui chơi , tử lầu, kỹ viện… nhưng cũng chẳng thấy tăm hơi người đẹp! Ánh dương quang đã sửa sọan biến mất sau ngọn núi xa xa thành nội. Vân có chiều thất vọng, thở dài, than vắn, trách thầm giai nhân đã lừa dối mình.

Bất chợt đi ngang một dẫy phố không có gì là xầm uất lắm. Có một cửa tiệm bán đồ cổ. Nào là ly chén, tượng phật, thủ bút của danh gia , áo xiêm của các ca kỷ thành danh một thời, tranh ảnh sơn thủy..v..v.. Trong những món hàng tạp nhạp đó Vân thấy một bức họa treo ở góc nhà. Khung của bức họa đã tróc sơn bạc mầu, chứng tỏ đã qúa cũ với thời gian . Bức họa vẽ một người con gái tuyệt trần, giống y hệt như cô gái mà Vân đã gặp ba ngày trước! Từ ánh mắt đa tình, đôi mày liễu nho nhỏ hữu duyên đến làn da trắng muốt như thoa phấn … không khác gi hình tượng sống. Vân đứng trước bức họa đờ đẫn mà ngắm nghía. Chân chẳng muốn rời xa. Người bán hàng, là một ông cụ già khá đứng tuổi,  thấy Vân ra vẻ nghèo túng, dáng dấp học trò  khó chịu, sẵng giọng xua đuổi mà nói rằng :

-Tên thư sinh ngớ ngẩn kia, hãy cút đi cho ta bán buôn !

Vân chợt tỉnh, nhìn ông lão mà đáp:

                -Bức họa kia có bán chăng ?

Người bán hàng không vui mà đáp rằng :

                -Ta bầy ra đây không bán thì để cho những tên thư sinh lưng dài tốn vải ngớ ngẩn như ngươi ngắm nghía sao ? Cút mau ! ta không muốn mang  xúi quẩy của ngươi mà ế hàng !

Vân Sinh đáp :

                -Tiểu sinh muốn mua bức hoạn này, xin lão gia cho biết gía !

Không biết người bán hàng vì ghét Vân hay coi mã bề ngoài của Vân là kẻ nghèo hèn mà đưa giá :

                -Đúng 120 quan tiền, không thiếu một đồng ta mới bán !

Vân lần túi trên, túi dưới, chỉ được vài chục! lấy tất cả đưa ra cho người bán hàng mà nói rằng :

                -Tiểu sinh chỉ còn có hơn 20 quan tiền mà thôi ! Xin lão trượng thương hại mà bán rẻ cho !

Người bán hàng đáp :

                -Ta đã nói rồi, đúng 120 quan tiền! Không có đủ thì về nhà mà vay mượn đến đây ta bán cho.

Biết là có năn nỉ cũng vô ích. Vân nghĩ rằng về nhà nghỉ ngơi chờ đến sáng đi gặp người phú hộ vay mượn rồi mang tiền ra mua bức họa cũng chưa muộn.Về đến nhà, buồn phiền vì cho rằng giai nhân đã sai hẹn. Vân ngồi trước án thư mà thở dài. Không biết vì quá mệt nhọc với cả buổi chiều lang thang trong thành nội hay vì một lẽ gì , Vân gục xuống mơ màng mà thiếp đi.

Trong lúc nửa tỉnh nửa mơ, Cô gái hiện đến, nét mặt buồn rầu, nước mắt dàn dụa ra vẻ đau xót mà nói với Vân rằng :

-Chỉ vì món tiền nhỏ nhoi mà chàng nỡ không chuộc thiếp ra khỏi tay kẻ thương nhân sao ? Thiếp đã tưởng rằng gặp được người hữu tình, rộng lượng mà mong gửi thân. Không ngờ chàng lại là kẻ biển lận, chỉ vì tiếc rẻ kim tiền mà coi nhẹ nghĩa tình.

                -Nàng hiểu sai cho ta rồi. Ta vì không có đủ kim tài mà phải về tay không . Ta có hẹn với kẻ bán hàng ngày mai sẽ mang tiền đến mua bức họa của nàng mà.

Người con gái đáp :

                -Chỉ có ngày hôm nay mà thôi. Ngày mai sẽ có người mua mất, thiếp và chàng chẳng bao giờ gặp được nhau nữa. Xin chàng vì thiếp mà đi mau cho !

                Vân ra chiều ân hận, bối rối mà trả lời rằng :

                -Để ta đi ngay sang nhà phú hộ vay mượn cho đủ tiền rồi thuê xe đi ngay. Chắc còn kịp !

                Bạch Yến có vẻ ngạc nhiên khi nghe Vân đối đáp. Đưa tay chỉ vào gầm chiếc giường ở phòng bên cạnh mà nói rằng :

                -Dưới gầm giường chàng có chôn một hũ vàng . Đó không phải của chàng ư ? Chàng mau mau đào lên, mang đi mà chuộc thiếp về. Khi mang bức họa về xin chàng treo ở phòng ngủ, không được treo ở phòng khách nơi nhiều người nhìn thấy không tiện cho thiếp. Xin chàng chú ý đừng quên lời thiếp dặn mà rắc rối đó. 

                Nói xong cô gái vỗ tay vào trán Vân mà biến mất. Vân tỉnh giấc, vội vàng đào đất dưới gầm giường thì đúng như giấc mơ có một hũ vàng ròng.Chẳng cần thắc mắc là vàng của ai, từ đâu mà có. Vân bỏ vào túi vài thỏi rồi vội vàng thuê xe ngựa vào thành nội.

                Khi đến dẫy phố của người bán đồ cổ. Vân thấy ông ta đang sửa soạn thu dọn cửa hàng. Chạy vội lại mà nói rằng :

                -Xin chờ chút, tiểu sinh mang tiền đến mua bức hoạ đây !

Người bán hàng không những không vui mừng chờ đón Vân mà còn giương mắt nhìn, lắc đầu mà chửi rằng :

                -Thằng học trò chết tiệt kia ! cái vía của mày quá nặng, làm hại tao cả ngày hôm nay chẳng bán được món hàng nào cả. Tao không bán cho mày nữa. Cút đi !

Chẳng để cho Vân nói một lời phân trần, ông gìa đỏ mặt tiá tai, giơ nắm tay lên ra vẻ đe dọa mà rằng:

-Tao cấm mày đến đây ngày mai hiểu chưa! tao không bán cho mày đâu!

Vân cố ra vẻ làm lành, đưa tay vào túi áo móc ra một cục vàng lóng lánh đưa trước mắt ông bán hàng mà nói :

                -Cục vàng này có gía cả gần ngàn quan tiền! Tiểu sinh bằng lòng trả cho bức họa đó. Lão trượng có bằng lòng không ?!

Ông lão bán hàng đang nóng giận bỗng khựng lại, đưa tay cầm lấy cục vàng, gõ mạnh vào cạnh chiếc bàn đá ở gần. Nghe âm vang biết là vàng thật. Đổi giận làm vui mà thưa với Vân rằng :

-Công tử nói thật sao ? Thỏi vàng có gía gấp 7, 8 lần bức họa , công tử không đùa với ta đó chứ ?

Vân đưa tay cầm ngay lấy bức họa, trước khi quay đi, mỉm cười nhìn ông lão bán hàng mà nói rằng :

                -Tiểu sinh trả tiền cho bức họa mà còn chuộc lỗi cho cái vía qúa nặng của tiểu sinh hôm nay đó !

                Mang bức hoa về nhà, Vân y lời người đẹp nói trong mơ mà treo trong phòng ngủ rồi đứng nhìn ra chiều đắc ý lắm. Người đẹp trong tranh hình như cũng mỉm cười hoà hợp với tâm tình của Vân. Buổi tối trước khi lên giường ngủ, Vân còn qùi trước bức họa, nước mắt chẩy ra đầy mặt mà than thở rằng :

                -Nàng có hiểu lòng ta chăng ? Tại sao hẹn mà không đến.Có lẽ nàng muốn ta héo hon, thương nhớ nàng mà chết đây ?

                Than thở một hồi, Vân mệt quá gục xuống đất mà thiếp đi. Ngay lúc đó có tiếng động nhè nhẹ như tiếng chân người bước làm cho Vân bừng tỉnh. Thấy Bạch Yến đang cười rạng rỡ bước ra khỏi bức tranh trên tường mà đi đến. Người đẹp cũng qùi xuống , ra giọng xúc động mà nói với Vân rằng :

                -Chàng trách oan cho thiếp lắm ru! Nếu không vì nhớ thương chàng, không vì cảm kích với tình nghiã của chàng thì có đâu ba ngày vừa qua thiếp đã phải đi nam về bắc, lên trời xuống đất để khấn vái cầu xin từ nay với chàng là nghĩa phu thê ?

                Vân Sinh mở choàng mắt. cho rằng đang nằm mơ. Đưa lưỡi cắn nhẹ, thấy đau mới biết là thực. Vội vàng đứng dậy, mừng rỡ nhẩy đến ôm lấy người đẹp mà chẳng nói nên lời. Bạch Yến cũng chẳng hơn gì, ngất ngây hưởng nhận những vuốt ve, mơn trớn của Vân. Mãi một lúc sau, dường như đã qua được phút giây bàng hoàng hạnh phúc. Vân kề miệng bên tai người đẹp mà hỏi rằng :

-Nàng có phải là tiên không ?  Sao mà từ bức họa mà đi ra vậy ?

Đáp :

                -Chuyện này xin chàng đừng nên hỏi vội. Từ nay thiếp sẽ sống với chàng trong tình nghĩa phu thê, đáp lại mối tình mà chàng đã dành cho thiếp bấy lâu nay. Xin chàng đừng nghi ngờ mà làm giảm nghĩa ái ân.

                -Đúng vậy, nàng có là tiên hay hồ, ma, qủi quái…Ta vẫn yêu nàng . Dù ta có phải bước qua chín tầng địa ngục của chốn diêm cung, ta cũng vui mừng mà chấp nhận.

Bạch Yến đưa ngón tay đẩy vào trán Vân, cười nắc nẻ mà nói rằng :

                -Mồm mép của kẻ đầy bồ văn chương có khác! Thiếp nguyện vì chàng mà trọn nghĩa phu thê.

Rồi đổi giọng nghiêm trang mà nói với Vân rằng :

                -Từ nay thiếp sẽ lo việc bếp núc để chàng được thảnh thơi với chuyện đèn sách, kịp cho khoa thi đình sang năm. Mong chàng vì tương lai của chính mình mà nên cố gắng . Trước là có chỗ cho thiếp nhờ mong, sau là vinh danh làm gương cho con cháu của chúng ta mai hậu. Xin chàng đừng phụ thiếp, làm cho thiếp phải thất vọng, lầm lẫn vì thất thân với kẻ bất tài .

Đáp :

                -Điều này thì ta hứa với nàng được. Ta sẽ vì nàng, vì ta mà vào với khuôn thước trường thi lấy đường cử nghiệp mà vinh danh thân phận.

Từ đó, hàng xóm thấy Vân bỏ hẳn công việc viết đơn từ mướn, gà bài cho tử sĩ. Tánh tình phóng đãng đi sớm về khuya, hôm trước cô đầu ngày sau kỹ viện cũng chấm dứt hoàn toàn. Vân đã thu vào khuôn thước của một thư sinh đêm ngày kinh sách lo cho việc thi cử sắp tới . Người ta cũng không biết từ lúc nào Vân đã có một nàng phu nhân đẹp như tiên nga chăm lo, hầu hạ Vân từ miếng cơm manh áo thật là một hiền thê đúng nghĩa.

Năm sau Bạch Yến sinh đôi, hai đứa con trai đẹp như tranh vẽ. Cũng năm đó Vân đậu tiến sĩ  được nhà vua cấp cho một căn nhà khang trang trong thành nội. Phong chức quan chủ nhiệm Thư Văn Các chuyên lo về việc thu giữ thư tịch, thủ bút của các văn gia hữu danh . Lại nhờ thi văn độc đáo Vân Sinh được cử vào hội thi đàn của triều đình cùng vua quan ngâm thơ, vịnh phú. Thật là vinh hiển nhiều người ước muốn. Ai ai cũng nói gia đình Vân phúc đức mà ra.

Thấm thoát đã 5 năm đi qua. Một hôm khi hai đứa con đã yên giấc. Bạch Yến buồn bã, nước mắt đầy vơi mà thưa với Vân rằng :

-Đã đến lúc thiếp hết duyên phận phu thê với chàng rồi. Ngày mai thiếp phải vĩnh biệt chàng mà ra đi . Xin chàng vì thiếp mà chăm lo, dưỡng dục cho hai đứa con của chúng ta nên người ! Tình yêu của thiếp thế nào thì chàng đã biết rồi. Nhưng phần số vợ chồng chúng ta chỉ đến đây mà thôi . 

Vân bàng hoàng nhìn vợ mà nói :

                -Sao nàng lại mở lời nói gở như thế ? Lộc trời của vợ chồng ta còn dài xin nàng đừng vì chuyện đâu đâu mà lo buồn chuyện tử sinh quá sớm như vậy.

Bạch Yến đáp :

                -Đến thế này, thiếp đành phải nói thật cho chàng biết. Thiếp chẳng phải là người cõi nhân gian đâu . Thiếp đến với chàng chỉ có 5 năm duyên nợ kiếp trước mà thôi. Ngày mai vào đúng giờ tuất khi mặt trời ngả về tây sẽ có người từ thiên đình xuống bắt thiếp đi. Năm năm tình nghĩa ân ái phu thê vừa qua với thiếp đã là thỏa mãn lắm rồi . Thiếp rất cảm động với tình yêu của chàng .Xin chàng đừng cưỡng lại mà vô ích, huống chi phần số là điều ra khỏi tầm tay của nhân gian.

                Nghe vợ phân trần xong, Vân Sinh buồn rầu mà nói :

                -Nàng không còn cách nào thoát khỏi phần số để sống với cha con ta được vài ba năm nữa sao ? Tình yêu của ta nàng đã biết, mất  nàng, làm sao ta sống được !

Bạch Yến im lặng suy tư một lúc rồi chậm rãi mà nói rằng :

                -Thiếp có một phương pháp nhưng phải nhờ vào khôn ngoan của chàng. Xin chàng vì thiếp mà cố gắng cho .

                Vân mừng lắm, ôm lấy ái thê mà nói :

                -Nàng còn nghi ngờ tình yêu của ta lắm ru ? Xin mau chỉ dậy,  ta sẽ làm theo, dù phải chết cũng chẳng dám từ nan .

Bạch Yến cảm động chẩy nước mắt mà đáp rằng :

                -Chàng lấy bút vẽ điểm một nốt ruồi đen vào phiá chân lông mày trái trên bức họa của thiếp. Rồi viết vào sau bức hoạ câu «  Quà cưới cho phu quân khi tái ngộ ». Ngày mai vào giờ tuất, kẻ bắt thiếp sẽ đến đây. Chắc chắn nó sẽ hỏi chàng về bức họa và đòi xem. Nhờ nốt ruồi đen nó sẽ không nhận ra thiếp. Cho rằng người trong bức hoạ là người khác. Chàng làm sao để trước khi bỏ đi nó viết vào bức họa lời chúc mừng càng nhiều năm duyên nợ càng tốt. Làm như vậy thiếp sẽ trở về sống với chàng như thời gian nó viết trên bức họa. Khi nó đã tin mà đi xa rồi, chàng lấy nước rửa nốt ruổi trên bức họa đi, thiếp sẽ trở lại với chàng. Nếu nốt ruồi không tẩy được, thiếp sẽ không trở về với chàng được vì đó là hình của người khác . Xin chàng vì thiếp và duyên tình của chúng ta mà lấy làm trọng, chẳng nên sơ suất.

                Ngày hôm sau, khi mặt trời đã hơi ngả về tây, Vân đã khăn áo chỉnh tề ngồi ở phòng khách. Trong khoảng khắc, kẻ hầu vào báo rằng có khách phương xa đến thăm. Đúng như vợ mô tả, một ông lão râu tóc bạc phơ, ra vẻ tiên phong đạo cốt, đầu đội mũ Khổng Minh đính chữ thiên. Ông lão trông thấy Vân cúi đầu lễ độ mà thưa rằng :

-Kẻ sưu tầm đồ cổ từ lân quốc nghe danh tướng công mà đến viếng đây. Xin tướng công tha cho tội đường đột. Bản nhân được biết quan nhân mua được một bức họa giai nhân rất gía trị. Vì tò mò mà muốn chiêm ngưỡng nét diễm tuyệt của  giai nhân. Xin vì kẻ đồng thú si mê mà không nỡ chối từ.

Vân mỉm cười mà đáp rằng :

                -Không biết từ đâu mà tiên sinh lại hồ đồ như vậy ? Bức họa này không phải do bản quan mua mà có. Đó là tình nhân của bản quan tự cảm tác mà vẽ chân dung mình . Tặng cho bản quan làm vật kết ước nghĩa phu thê khi nàng trở lại sau khi lưu học ở phương xa. Tiên sinh vì đường xa vạn dặm mà đến đây không phải là chuyện vô ích lắm ru ? 

Ông lão đáp :

                -Nói như quan nhân thì ta đã lầm lần sao ? Xin quan nhân miễn cưỡng mà cho ta chiêm ngưỡng bức hoạ để minh bạch cho lòng khỏi áy náy. Ta sẽ chẳng để quan nhân thiệt thòi đâu mà sợ.

Vân Sinh, nói vài lời đẩy đưa ra chiều kính trọng lão nhân rồi sai đứa người làm vào phòng ngủ mang bức họa ra, mở  cho khách nhân chiêm ngưỡng . Vừa nhìn thấy bức họa, khách nhân hơi cau mặt ra vẻ thất vọng lẩm bẩm rằng :

                -Không lẽ là sai lầm sao?

Đã đoán được cảm giác của khách nhân, Vân nhìn ông ta mỉm cười, ra vẻ vô tư mà nói rằng :

-Tiên sinh thấy sao ? Tình nhân của ta có xứng đáng là giai nhân chăng ? Chính nàng đã tự họa mà con để lại bút pháp như phượng múa rồng bay với lời tặng nặng nghĩa tình ở đằng sau bức họa. Xin lão nhân thưởng lãm mà mừng rỡ cho ta. Tuần trăng sắp tới nhằm ngày đại cát chúng ta sẽ làm lễ cưới. Cũng xin tiên sinh vui vẻ mà tham dự. Biết đâu nhờ phúc đức từ tiên sinh mà chúng ta trường thọ hạnh phúc sao ? Tiên sinh chớ chối từ.

Nghe Xương nói, ông lão lắc đầu từ chối rằng :

                -Cảm tạ quan nhân, ta không thể lưu lại đây lâu được.Nhưng vì lòng tốt của quan nhân đã có lòng mời ta dự lễ cưới, ta chúc cho phu thê quan nhân thêm 3 năm hạnh phúc sau khi duyên nợ hết.

Vân cố nài nỉ thêm :

                -Người ta thường chúc nhau trăm tuổi bạc đầu. Tiên sinh làm như vậy không trái lẽ thường tình lắm ru ?

Lão nhân có vẻ giận mà nói rằng :

                -Quan nhân là kẻ khoa bảng, hiểu rõ chữ nghĩa thánh hiền. Quan nhân không biết đó chỉ là những câu sáo ngữ, đầu môi của kẻ làm tuồng trên sân khấu hay sao ? Huống chi ta là người mà quan nhân không có thể coi thường được.

                Nói xong, lão ông định đứng dậy từ gĩa. Vân nói vài câu tỏ vẻ ân hận rồi sai người hấu mang nghiên bút đến đưa tận tay lão ông mà thưa rằng :

                -Tiên sinh đã nói thế, bản nhân chẳng dám chối từ. Xin lão nhân thương tình mà viết cho lời chúc vào bức họa để cho ái thê ta thưởng lãm bút tích của tiên sinh .

                Lão nhân chẳng có tí ngần ngừ, cầm bút viết ngay lời chúc mừng vào góc trái bức hoạ rồi đứng dậy từ gĩa mà đi mất. 

                Lão nhân vừa ra khỏi nhà, Vương mang bức họa vào phòng phòng ngủ, lấy nước thận trọng rửa đi nốt ruồi đen trên bức họa . Nốt ruồi vừa biến mất thì Bạch Yến từ bức họa đi ra ôm chầm lấy Vân khóc sung sướng mà nói rằng :

                -Thiếp lại trở về với chàng và con đây! Cám ơn chàng đã khéo léo lừa phỉnh lão già , kéo dài được phần số của thiếp thêm 3 năm nữa.

Gia đình của Vân lại trở về với sinh hoạt bình thường. Hai đứa con trai của Vân càng ngày càng lớn, càng đẹp đẽ. Chúng được học ở trường đặc biệt dành cho những đứa con thông minh của vua quan chốn đế kinh. Thấm thoát lại 3 năm đi qua. Một hôm vào buổi tối khi 2 đứa con đã ngủ say,Bạch Yến nói với Vân rằng :

                -Đã đủ 3 năm kéo dài duyên nợ của thiếp với chàng rồi. Hôn nay thiếp phải vĩnh biệt chàng đây.

Vân Sinh đáp lời vợ :

                -Ta đang nghĩ cách để đánh lừa lão gìa đến bắt nàng lần nữa đây. Xin nàng cùng ta mà tính toán .

Bạch Yến lắc đầu nhìn chồng mà thưa rằng :

                -Không thể nào được nữa ! lần này chẳng có ai đến bắt thiếp cả mà thiếp phải tự rời xa chàng. Lần vừa rồi chàng lừa dối mà kéo dài duyên nợ thêm 3 năm đã vang đến thiên đình rồi. Lần này thiếp phải tự đi mà thôi. Chàng đừng cưỡng lại định số mà hại về sau cho hậu kiếp. Huống chi chúng ta đã cải số dài hơn được 3 năm cũng đã là chuyện hi hữu, nhân gian chưa bao giờ có. Xin chàng lấy đó làm mãn nguyện mà chẳng nên đau buồn làm chi.

Nhìn nét mặt ngờ ngẫn, ra vẻ không hiểu của chồng,  Bạch Yến chạm rãi mà thưa rằng :

                -Hôm nay thiếp nói với chàng tất cả uẩn khúc đến kiếp số của chàng và thiếp để chàng hiểu rõ hơn mà an ủi. Thiếp không phải là người thế gian mà là ma đây. Tiền kiếp của thiếp và chàng là một cặp tình nhân rất khắng khít. Chúng ta dù chưa định rõ nghĩa phu thê nhưng chàng và thiếp đã sống với nhau tình thân như vợ chồng nhiều năm. Chúng ta sửa soạn làm lễ tơ hồng thì chàng vì công tác mà phải đi xa. Thiếp bị diêm vương xét sổ tử vong từ thượng giới, bắt phải chết vào lứa tuổi 25 khi chưa kịp nên vợ chồng với chàng.

Sau khi từ gĩa cõi trần. Ở bên kia nhân gian, thiếp cho rằng số phần mình ngắn ngủi mà đành chấp nhận để đợi chờ đi đầu thai kiếp khác. Nhưng đợi gần 70 năm vẫn không được đầu thai. Nhiều người khác chỉ cần vài ba năm đã đủ giải trừ tội lỗi rồi lại được đi đầu thai. Thiếp lấy làm lạ, tự nghĩ mình không có tội lỗi gì ở kiếp trước! Thiếp chỉ là cô giáo, không an gian , không nói dối, không giết người cướp của. Đối với mọi người, mẹ cha cũng như anh em … thiếp rất có nghĩa tình.Tại sao thiếp không được đi đầu thai như những người bình thường !

Thiếp làm đơn kiện lên thiên đình. Thiên đình xét đơn, lục lại sổ tử vong mới biết có sự lầm lẫn. Sự lầm lẫn đã làm vỡ duyên nợ của thiếp và chàng lúc còn qúa trẻ. Thiên đình ra lệnh cho thiếp đi đầu thai để nối lại tình duyên với chàng. Nhưng khi thiếp sửa soạn đầu thai mới biết rằng chàng cũng đã già mà chết đã được hơn 30 năm nay rồi . Chàng cũng dã đi đầu thai làm con trai của họ Tống, có tên là Tống Vân Sinh,  tuổi chàng đã gần 30 rồi. Nếu thiếp đầu thai, lúc đó chỉ là đứa bé trong bụng mẹ, làm sao có thể thành vợ chồng được. Thiếp không chịu, lại viết đơn lên thiên đình kêu nài.

                Thiên đình xét đơn thấy tình cảnh oái oăm của thiếp mà thương xót. Sai vị quan trên thiên đình cho linh hồn thiếp sống lại ở nhân gian. Lúc thiếp chết ở tuổi 25, thì khi linh hồn sống lại vẫn ở tuổi đó, rất hợp cách với tuổi của chàng đang tuổi 30. Vị quan đã cho thiếp nhập thể vào hình cô gái trong bức họa. Cô gái trong bức họa  tương tự tuổi của thiếp.

Rồi vị quan trên thiên đình xếp đặt để thiếp gặp lại chàng trong dịp lễ tảo mộ của 8 năm về trước.Nhưng thiên đình chỉ bù cho thiếp 5 năm duyên nợ với chàng mà thôi. Chính vì vậy khi đến hạn 5 năm, vị quan đó xuống trần định bắt thiếp về để đi đầu thai. Nhưng chàng đã dánh lừa được vị quan, kéo dài thêm duyên nợ được 3 năm. Đến nay 3 năm đã hết rồi, chàng và thiếp đành phải vĩnh biệt mà thôi .

Nói đến đây, Bạch Yến bước đến chiếc giường nơi hai đứa con đang say sưa ngủ. Cúi đầu xuống hôn nhẹ lên trán hai đứa bé. Nước mắt dàn dụa trên mặt, nghẹn ngào nhìn hai đứa con mà nói rằng :

-Hai con ở lại với cha. Mẹ phải vĩnh biệt hai con chỉ vì định mệnh mà ra. Các con có hiểu được rằng lòng mẹ đang nát tan vì phải xa cha và các con không ?!

                Quay sang nhìn rất kỹ khuôn mặt ủ dột của chồng. Bạch Yến như muốn gửi tất cả tình thương yêu chất chứa trong lòng mình cho người chồng mà nàng sắp sửa phải vĩnh biệt chỉ vì lầm lẫn của thiên tạo mà ra. Bạch Yến nhỏ vào tai chồng:

                -Kiếp trước tên chàng la Du Ẩn, tên thiếp là Hồng Hạnh. Suốt nhiều năm, thời gian chúng ta yêu thương nhau, chàng đã viết rất nhiều thơ văn và thư từ dành riêng cho thiếp lúc chàng đi xa . Thiếp vẫn còn nhớ trong đầu dù suốt 70 năm đợi chờ đầu thai. Những bài thơ, bản văn và những lá thư của chàng là niềm vui cho thiếp và cũng để thiếp nhớ đến kỷ niệm kiếp trước về mối tình tuyệt vời, son sắt của chúng ta. Chính vì vậy trong lần gặp lại chàng vừa qua, bên giòng sông vắng, dưới hàng dương liễu, thiếp đã xin chàng làm cho thiếp một bài thơ là vậy. Nghe chàng ngâm bài thơ thiếp đã sống lại cái kỷ niệm ngày xưa của chàng và thiếp !

Bây giờ có lẽ chàng đã hiểu tất cả rồi, cũng là lúc thiếp phải vĩnh biệt chàng đây .Trước khi rời xa chàng, thiếp mong chàng cho thiếp một ân tình nữa, xin chàng đừng chối từ !

Vân Sinh đáp :

                -Nàng cứ nói ra, bất cứ việc gì ta cũng đáp ứng cho nàng. Ta yêu nàng . Ngay cả mạng sống và tương lai của ta đây,  nếu nàng muốn ta cũng chẳng chối từ mà dâng tặng.

-Khi thiếp rời xa nơi này rồi. Ngày hôm sau, vào lúc hoàng hôn vừa tắt nắng chàng dẫn cả 2 con của chúng ta  đi về hướng tây khỏang 15 dặm sẽ gặp một nghĩa trang. Đấy là nơi thiếp yên nghỉ, ngôi mộ có tên là Hồng Hạnh là nơi kiếp trước chàng với tên là Du Ẩn xây cho thiếp đó. Chàng tìm đến ngôi mộ, cùng hai con đốt cho thiếp một vài nén hương .Khi nén hương cháy hết tức là lúc thiếp phải rời nhà đi đầu thai.  Thiếp muốn trước khi rời xa được nhìn lần cuối hình bóng của chàng và hai con . Xin chàng vì tình nghĩa của thiếp mà gia ân cho thiếp lần cuối cùng .

Nói xong Bạch Yến cúi đầu bước ra khỏi căn phòng, biến mất trong bóng tối nhá nhem. Vân Sinh choàng tỉnh nhìn lên bức họa treo trên tường. Hình người trong tranh mờ nhạt dần rồi biến mất chỉ còn lại khung ảnh trống không, mầu xám đen cũ kỹ.

Hôm sau, khi ánh dương quang đã chìm lặn khỏi chân trời. Không gian gần như ngập tràn bóng tối. Ánh trăng lưỡi liềm chiếu sáng lờ mờ trên khắp nghĩa trang. Không khó khăn lắm Vân Sinh và hai đứa con tìm thấy ngôi mộ tên Hồng Hạnh . Ngôi mộ khá cũ và có phần nào hoang phế với thời gian. Vài viên gạch xây quanh đã bị nắng mưa bào mòn, vỡ bể. Trước mộ vẫn còn một tấm bia bằng đá xanh mù mờ với 3 hàng chữ viết bằng sơn trên mặt bia.

Hàng trên ghi tên Hồng Hạnh, hàng giữa ghi ngày tháng chết và hàng cuối cùng ở gần sát chân bia có hàng chữ khá nhỏ “Chồng Du-Ẩn lập mộ “ Vân Sinh đọc dòng chữ thứ 3,  biết rằng Du- Ẩn chính là tên của mình kiếp trước, người yêu của Hồng Hạnh.

Chung quang ngôi mộ có những cây hoa năm cách nhiều mầu mọc xen kẽ với những lùm cỏ dại. Đặc biệt ở trước ngôi mộ có vài cây hoa vươn lên cao . So với các chỗ khác bông hoa ở trước mộ tươi thắm hơn đang đu đưa theo làn gío nhẹ .  Vân đốt bó hương dem cắm nhiều nơi quanh ngội mộ, còn lại nhúm hương nhiều hơn, Vân cắm vào vuông đất nhỏ trước tấm bia vào gò đất trước mộ.

Nước mắt Vân chẩy ra dàn giụa trên khuôn mặt, nhìn hai đứa con mà nói :

-Hai con qùi xuống lậy mẹ đi !

Hai đứa bé đưa mắt nhìn cha ra vẻ không hiểu, nhưng chúng vẫn nghe lời Vân, qùi xuống bên cạnh, cúi gập mình xuống lậy . Bên tai hai đứa bé  vang lên lời nói của cha:

-Ái thê ơi, xin vĩnh biệt ! Tình của ta đối với nàng ra sao có lẽ nàng đã biết rồi. Nhưng định mệnh oái oăm đã không cho ta và nàng bên nhau xuông xẻ. Biết nói gì đây ngoài một lời mong ước, vì một kỳ tích nào đó chúng ta lại được yêu nhau, đi trọn một kiếp không có nhiều ngăn trở như lần vừa qua.

Đúng là :

                                                Nửa cung gẫy phím cầm lành

                                                Nỗi con côi cút, nỗi mình bơ vơ

                                                Nghĩ nông nổi, ngẩn ngơ đòi lúc

Tiếng tử qui thêm giục lòng thương !

Não người thay cảnh tiên hương

Dạ thường quanh quất, mắt thường dõi trong

(Ái tư văn, Ngọc Hân Công Chúa)

                Sau khi vợ chết, Vân Sinh sống một mình với hai đứa con, Vân được nổi tiếng là vị quan cần mẫn và liêm khiết. Vân đã có công thu gom được rất nhiều cổ thư, bút tích của nhiều danh gia xưa đem đóng thành tập, lưu truyền cho hậu thế. Hai đứa con của Vân lớn lên theo nghiệp cha mà theo đường cử nghiệp, làm rạng danh tiên tổ. Khi hai con thành nhân, có gia thất đâu ra đó. Vân Sinh đệ đơn xin nhà vua cáo ấn từ quan để vào chùa tu hành Phật pháp, được nổi danh là vị tu hành đức đạo cao dầy  ./.

Lưu-an

(Switzerland Feb. 2006)

Cảm tưởng về thơ văn của Lưu An xin gởi về  luuan@erct.com