Một mảnh đời cô quạnh

Truyện ngắn Lưu An

 

Lời giới thiệu

Ước mơ, và cả những ảo ảnh là những điều không thật nhưng đôi khi rất cần cho người ta. Với nó người ta t́m được nguồn vui để sống, giúp họ quên đi được những bất hạnh đớn đau, những đầy đọa của số phận mà đời họ đă không may mắn phải nhận chịu.

Đó là h́nh ảnh của một cố bé gái xấu xí dung nhan, tàn phế thân thể lại thêm căn bệnh đau tim trầm trọng đă bị cha mẹ ruồng rẫy, phủi bỏ. Cô ta vẫn ôm ấp giấc mơ khi có đủ lớn khôn sẽ đi t́m mẹ và có được một người thương yêu trong mộng. Nhưng bất hạnh thay, cuối cùng ước mơ của cô bé vẫn là mộng tưởng và ảo ảnh th́ chẳng bao giờ có thật ?!

Câu truyện này đă được kể bởi một cô giáo, đầy ḷng nhân đạo. Cô ta đă giúp đỡ và làm việc cho một cơ sở trông coi những đứa trẻ bất hạnh tàn tật ở VN vào những năm gần đây. ( LA)

&

Vài đám mây trắng đục che phủ bầu trời cùng làn gió nhè nhẹ thổi qua làm giảm đi rất nhiều cái nóng cháy rát da của Sàig̣n giữa tháng 8, mùa mưa, mang cho tôi cái dễ chịu sau mấy giờ dậy học. Về nhà sớm cũng chẳng làm ǵ, đứa con trai duy nhất hôm nay lại bận rộn v́ tiệc sinh nhật của người bạn cho biết đến khuya mới về.

Trong cái dễ chịu, nhàn nhă đó, tôi muốn đi bộ một lúc để thải ra ngoài cơ thể cái mệt nhọc của mấy giờ liền dậy học. Vừa quẹo vào con đường Yên Đổ, một cảnh tượng hiện ra trước mắt đă làm tôi ngẩn ngơ đứng lại nh́n với cảm giác ái ngại, xót xa.

Một đoàn trẻ tàn tật, khoảng hơn 50 đứa, lớn bé khác nhau đang xếp hàng nối đuôi nhau băng qua con đường. Một rừng xe gắn máy dừng lại, những cặp mắt mở lớn nh́n lũ trẻ bất hạnh di chuyển như một đàn thú trong đoàn xiếc. Vài đứa uốn cong người, dùng đôi cánh tay lăn bánh chiếc xe lăn của chính ḿnh. Vài đứa khác chân thấp, chân cao cố giữ cân bằng để khỏi té mỗi khi di chuyển. Có đứa ôm sát cặp nạng gỗ vào dưới nách cố gắng chia sớt sức nặng của tấm thân trên cặp chân lỏng thỏng, không tí sức lực như cặp dây thung bị đứt... Đoàn trẻ lặng thinh, không một tiếng cười đùa. Chúng chăm chú lê lết tấm thân tàn tật của ḿnh trong khói xe mùa mịt.

Trong lúc tôi đang ngẩn ngơ, ái ngại nh́n đoàn trẻ bất hạnh, một tiếng la đau đớn phát ra từ đám trẻ làm tôi giật ḿnh. Hai chiếc nạng gỗ văng ra khỏi hàng, đứa bé gái ngă nằm sơng xoài trên mặt đường nhựa đang cố gắng lồm cồm t́m cách ngồi dậy.Tôi chạy lại, nâng con bé ngồi dậy. Một bên má bị tím bầm, đôi môi sưng to,lem luốc v́ gịng máu đang rỉ ra từ hai lỗ mũi. Rút vội chiếc khăn tay trong túi, tôi lau nhẹ trên khuôn mặt ngăm đen, trầy trụa dính máu và đất cát của con bé, ân cần tôi hỏi :

-Con có đau lắm không, để cô giúp con.

Nói xong tôi cố kéo nó đứng dậy, con bé phải tựa vào thân ḿnh tôi v́ chỉ c̣n một cái chân phải duy nhất tạm gọi là có tí bắp thịt để chống đỡ trên mặt đất. Chân bên kia xuôi lơ, không sức lực đong đưa theo di động của thân ḿnh nó.

Dù vẫn c̣n nét đau đớn hiện rơ trên khuôn mặt, nhưng con bé vẫn cố gắng đưa tay ra như cố nắm lấy cặp nạng gỗ của ḿnh mà tôi đang cầm trong tay:

-Cám ơn cô, cô đưa nạng cho con !

Ngay lúc đó một trong hai bà nhân viên dẫn dắt lũ trẻ cũng vừa đến. Với giọng trách mắng bà ta nói với con bé :

-Thiên Phúc,con thấy chưa ? Cô đă bao nhiêu lần nói con phải mang xe lăn, mà con không nghe! Thôi ráng đứng dậy, tự đi đi ! Cô không thể giúp con được v́ c̣n phải đẩy xe cho con Nguyệt ở phía trước.

Tôi quay sang nh́n bà nhân viên như mong bà ta thông cảm cho cái té đau của con bé :

-Em nó c̣n đau lắm! Thôi chị để tôi giúp nó một tí. Tôi cũng đang rỗi răi chẳng có ǵ bận rộn cả.

-Cám ơn chị lắm.

Rồi hơi cau mày, co vẻ bực bội bà nhân viên nói tiếp :

-Con nhỏ này cứng đầu lắm , không phải đây là lần đầu tiên đâu. Chỉ dậy cho nó nhưng không bao giờ nó nghe lời, nhiều khi bực ḿnh lắm !

H́nh như câu phân trần và nét mặt sợ xệt, vẫn c̣n đau đớn của con bé đă làm bà nhân viên bớt bực ḿnh. Bà ta hạ giọng nhỏ nhẹ nói với tôi :

-Nếu vậy th́ tốt quá, xin chị giúp chúng tôi một tí. Cũng không c̣n xa nữa, qua con đường này vài trăm mét nữa là đến rồi.

Nói xong bà nhân viên vội vă chạy lên phía trước cầm lấy chiếc xe lăn đang đứng trơ trọi giữa đường. Trên đó một đứa bé gái khác thân h́nh c̣m cơi ngồi như dán vào chiếc yên xe.

Lúc này tôi mới nh́n rơ đứa bé tàn tật đang đứng tựa vào thân tôi. Con bé khoảng 15, 16 tuổi, nước da ngăm đen, hai g̣ má nhô cao làm cho cái mũi hơi hếch vốn dĩ đă thấp lại như bị ép sát hơn vào khôn mặt. Trên cái đầu khá to, mái tóc lưa thưa, quăn queo rối bời có lẽ v́ ít được bới chải... Tất cả cái đó, cùng với đôi chân tật nguyền của con bé thể hiện một h́nh hài bất hạnh của đứa con gái xấu xí. Nhưng nếu nh́n thật kỹ trên khuôn mặt không cân đối của con bé. Người ta sẽ thấy trên khuôn mặt xấu xí đó, cặp mắt một mí rất sáng, luôn luôn ươn ướt được mở ra, khép vào bởi cặp lông mi khá dài hơi cong, làm cho nó có cái ǵ dễ mến, có duyên. Đôi mắt uớt và sáng long lanh đó h́nh như chứa đựng vẻ buồn bă, suy tư lộ hẳn ra bên ngoài, diễn tả rất rơ ràng loại người sống rất nhiều với nội tâm.

Đúng như bà nhân viên nói, chỉ băng qua con đường, lũ trẻ được dẫn vào một cơ sở dậy nghề hớt tóc trong một ngơ hẻm khá rộng. Nơi đây chúng được hớt tóc miễn phí v́ cơ sở cần những chiếc đầu có tóc của chúng để cho những học viên thực tập.

Qua lời tâm sự của hai người nhân viên. Đám trẻ thuộc ngôi trường nuôi dậy trẻ tàn tật về tứ chi của thành phố. Chúng có thể được đến từ những gia đ́nh tư nhân, với lư do nào đó cha mẹ chúng không muốn cưu mang đứa con tàn tật. Họ gửi đến nhà trường trong nom bằng chi phí mà họ thanh toán từng tháng. Chúng cũng có thể là những đứa bé tàn tật bị bỏ rơi trên đường phố hay bệnh viện, nhà bảo sinh... dưới dạng những đứa con vô thừa nhận. Nhưng cũng có thể là những đứa con khiếm khuyết tứ chi do đạn ḿn, tai nạn xe cô, bệnh tê liệt... Cha mẹ chúng, quá nghèo khổ phải lo sinh kế không thể nuôi dưỡng chúng được.

Nhân viên làm trong trường được trả lương như một công nhân viên của thành phố. Tài chánh cũng như vật dụng của nhà trường đều do quỹ của thành phố hay qua sự giúp đỡ của các hội đoàn từ thiện trong và ngoài nước. Ngoài việc nuôi dưỡng, nhà trường cũng tổ chức những lớp học căn bản, mục đích giúp chúng biết đọc, biết viết và tính toán tương đương với bậc tiểu học. Với những đứa trẻ có ư hướng và khả năng học cao hơn ( cấp hai và cấp ba ), chúng phải ra ngoài theo các trường phổ thông cùng những trẻ b́nh thường ngoài xă hội.

Đặc biệt, vài đứa trẻ sống thời gian lâu và trưởng thành trong trường. Có thể do một đưa đẩy nào đó, chúng thương yêu nhau. Nhà trường sẽ kết hợp chúng, dành cho vợ chồng chúng một căn pḥng nhỏ riêng biệt trong trường. Nếu có đứa nào may mắn hơn, chúng kết hôn với người b́nh thường ngoài xă hội, nhà trường sẽ tạo dịp cho chúng ra ngoài sinh sống.

Từ khi hệ thống bao cấp được băi bỏ. Nhà trường không c̣n thuần túy là một cơ sở từ thiện nữa. Bên cạnh sự nuôi dậy trẻ bất túc, nhà trường c̣n hoạt động trong lănh vực kinh tế để kiếm tài chánh chi dụng thêm cho hoạt động của cơ sở. Chẳng hạn như nhận những đơn đặt hàng từ các cơ sở thương mại để sản xuất như may, thêu quần áo. Đan, móc hay chế tạo các đồ vật lưu niệm dưới dạng gia công. Những đứa trẻ ngoài việc học hành, ăn ngủ chúng c̣n phải làm việc theo khả năng cũng như t́nh trạng tật nguyền của chúng để đóng góp cho cơ sở hoạt động.

Tôi ái ngại ngồi nh́n lũ trẻ tật nguyền lẳng lặng luân phiên đưa mái tóc cho người ta thực tập. Chúng chấp nhận đẹp, xấu không một tiếng than văn hay yêu cầu. Cảm giác xót đau xâm chiếm tâm hồn. Tôi chợt nhớ đến những mất mát, thua kém của đời ḿnh. Mới 5 tuổi, tôi đă phải nh́n thấy mẹ tôi mất. Rồi biết bao nhiêu dại khờ tiếp theo, chỉ v́ thiếu sự chỉ dậy, khôn ngoan cuả mẹ. Tôi đă kinh hoàng trong 7 năm chung sống với người chồng bệnh hoạn về tâm lư, chỉ biết say sưa, cờ bạc và đầy đoạ vợ con. Đă gần 10 năm qua, từ ngày chồng chết, h́nh ảnh kinh sợ của kiếp làm vợ vẫn nguyên vẹn trong trí nhớ, làm tôi trốn chạy tất cả những vương vấn t́nh cảm. Tôi đổ dồn cuộc đời và ước mơ của ḿnh cho đứa con trai duy nhất như là niềm vui của cuộc sống.

Nhưng hôm nay, tôi cảm thấy ḿnh vẫn có quá nhiều hạnh phúc và may mắn hơn lũ trẻ tàn tật và bất hạnh này. Tôi có ư định dành một khoảng thời gian rảnh rỗi dùng khả năng của ḿnh để giúp đỡ chúng, như là sự cảm thông, chia xẻ một phần nào nỗi đau khổ của chúng. Hai bà nhân viên tỏ ra rất vui mừng, họ cám ơn tôi rối rít với ư định thiện nguyện của tôi. Họ cho tôi biết điều kiện để mướn thêm nhân viên được coi là một vấn đề rất khó khăn của nhà trường. Những người làm việc tự nguyện luôn luôn được chờ đón nồng hậu. Cuối cùng họ xếp đặt để cho tôi gặp mặt trực tiếp với bà hiệu trưởng của nhà trường vào tuần tới.

&

Đúng ngày hẹn, tôi đến ngôi trường nuôi dậy trẻ bất túc của thành phố. Một cơ sở khá đồ sộ, gồm nhiều dẫy nhà bao quanh một chiếc sân rộng tráng ciment, thoáng khoát ở giữa. Dù buổi trưa, trời nắng chang chang, vẫn có vài đứa bé tật nguyền quây quần chơi đùa dưới gốc vài cây bàng khá lớn trong sân. Xa xa trên hiên nhà, vài đứa bé khác lê lết đôi chân hay khấp khễnh đôi nạng gỗ đi đi , lại lại chơi đùa với nhau.

H́nh như đă chuẩn bị trước, khi tôi vừa gơ nhẹ vài tiếng vào cánh cửa văn pḥng, chị nhân viên vui vẻ bước ra chào đón tôi:

-Chị có phải là Diễm không ạ ? Mời chị vào, bà hiệu trưởng đang chờ chị đó.

Chưa kịp trả lời chị nhân viên, bà hiệu trưởng đă từ văn pḥng bước ra, niềm nở nắm lấy cánh tay tôi, thân mật như quen biết từ lâu:

-Tôi có nghe chị Hải, nhân viên của tôi cho biết chị đă giúp đỡ cháu Thiên Phúc, khi cháu bị té trên đường đi hớt tóc. Chị ấy cũng cho biết chị có thiện ư muốn giúp đỡ chúng tôi trong vấn đề chăm sóc các em tần tật. Thật cám ơn ḷng tốt của chị lắm.

-Không dám, chẳng có ǵ đáng để bà phải cám ơn cả.

Sau đó bà ta hỏi tôi về khả năng chuyên môn cũng như gia cảnh và cả những nguyên nhân nào thúc đẩy tôi tự nguyện muốn giúp đỡ cơ quan của bà ta. Cuối cùng, bà hiệu trưởng cho tôi biết, nhà trường rất cần sự giúp đỡ của tôi vào những ngày cuối tuần và ngày lễ v́ nhân viên viên cơ hữu phải thay phiên nhau nghỉ. Công việc chỉ chơi đùa, trông nom hay nếu được giúp lũ trẻ tí chút về việc học văn hoá. Những việc khác như nấu ăn, lau chùi... đă có nhân viên cơ hữu đảm nhận. Rồi bà ta ra dấu cho cô nhân viên đi gọi con bé Thiên Phúc đến để cám ơn tôi.

Khi chiếc xe lăn vừa xuất hiện trước thềm cửa căn pḥng , bà hiệu trưởng đă lên tiếng

-Thiên Phúc, con đến chào cô Diễm, cám ơn cô đă giúp đỡ con vừa rồi đi !

Con bé ngước mắt nh́n về hướng tôi, lăn chiếc xe chậm chạp đến sát bên tôi. Vẫn đôi mắt ươn ướt một mí buồn bă, mái tóc thưa thớt, lờm xờm càng làm xấu thêm khuôn mặt không đều đặn mầu da bánh mật... Nó nhỏ nhẹ nói với tôi:

-Con chào cô, cám ơn cô đă quá tốt, giúp đỡ con vừa qua !

Tôi im lặng nh́n con bé mỉm cười, đưa tay kéo chiếc xe lăn của nó sát hơn vào ḿnh. Thái độ thân thiện, t́nh cảm của tôi có lẽ đă làm con bé cảm động, sung sướng. Nó di chuyển chiếc xe lăn đến sát hơn, đầu hơi ngả vào tôi. Bàn tay nắm nhẹ lấy cánh tay tôi như muốn hưởng trọn vẹn cảm giác đụng chạm thương yêu mà tôi đang dành cho nó.

Tôi vuốt nhẹ đầu con bé, cúi xuống gần sát tai nó với giọng nói thân thương, tôi hỏi :

-Con c̣n đau không ?Vết thương trên môi đă thật sự khỏi chưa ?

-Cám ơn cô, đă khỏi rồi cô ạ. Khi nào rảnh rỗi cô đến chơi với con...

Con bé định nói tiếp, nhưng bà hiệu trưởng đă ngắt lời :

-Thiên Phúc, thôi con ra ngoài chơi, để cô nói chuyện. Cô Diễm sẽ c̣n đến đây giúp đỡ các con nữa.

Khi con bé vừa biến mất sau cánh cửa, bà hiệu trưởng ngước mắt nh́n tôi, với giọng đều đặn bà ta kể lể :

-Con bé đă sống ở đây hơn 10 năm rồi, hoàn cảnh cũng như cá tính của nó rất đặc biệt. Khác hoàn toàn với những đứa trẻ khác và h́nh như rất khó hiểu!...

Qua lời bà hiệu trưởng, Thiên Phúc đă được mẹ chở bằng xe hơi đến đây hơn 10 năm về trước, khi nó mới 5 tuổi. Mẹ nó là một ngườ đàn bà khá đẹp, giầu có và h́nh như là vợ của một cán bộ cao cấp ở một địa phương nào đó.Không biết v́ lư do ǵ mà bà ta phải mang nó đến đây. Có thể nó là đứa con tư sinh của bà ta, chồng bà ta không vừa ư nuôi dưỡng ? Nhưng cũng có thể v́ sĩ diện với xă hội do sự tàn tật của đứa con mà cha mẹ nó không muốn nhận nó là con... Ngày mà bà ta đến đây, nhà trường mới thành lập, thiếu thốn đủ mọi thứ. Những giúp đỡ của các cơ quan từ thiện cũng như của chính quyền chưa được đầy đủ. V́ vậy khi nhận nó vào, ngoài việc trả tiền chi phí rất cao và trả trước cho hẳn một năm, mẹ nó c̣n giúp đỡ nhà trường nhiều vật dụng như giường chiếu, bàn ghế... V́ vậy nó đă được nhà trường đón nhận với nhiều mong muốn.

Sau đó, thỉnh thoảng bà ta cũng đến thăm nom, mang cho con bé quần áo và đồ ăn. Nhưng chỉ được một thời gian ngắn, sự thăm viếng thưa dần, cho đến một lần, vào khoảng giữa năm. Mẹ nó cho nhà trường biết v́ phải đi công tác xa không thể trông nom nó thường xuyên được. Bà ta đóng phí tổn cho hẳn một năm sắp tới. Rồi từ đó đă 8 năm, nhà trường không c̣n gặp lại bà ta và cũng không đóng tiền cho nhà trường nữa. Nhà trường sai người đến địa chỉ trong hồ sơ xin nhập trường của con bé, nhưng chỉ là địa chỉ ngụy tạo mà thôi. Chính v́ vậy hiện nay nó được xếp vào thành phần trẻ tàn tật vô thừa nhận, không cha, không mẹ được cưu mang dưới dạng nhân đạo.

Đặc biệt cá tính của nó rất vững mạnh, đời sống có vẻ khép kín. Thường t́m cách tách rời khỏi những cuộc chơi đùa với những đứa trẻ khác cùng lứa. Trí năo của nó không có ǵ đặc biệt của một đứa trẻ thông minh. Nhưng h́nh như nó rất tự tin và có chút kiêu ngạo so với lũ trẻ khác. Sau khi học xong phổ thông cấp một của nhà trường, con bé nằng nặc đ̣i học lên cấp 2. V́ vậy, hàng ngày phải ra ngoài, đến trường phổ thông cấp 2 , học với trẻ em b́nh thường. Nó chấp nhận làm việc nhiều hơn trong cơ sở sản xuất của nhà trường để cung ứng phí tổn cho việc học cao hơn. Điều bất hạnh hơn cho nó là ngoài t́nh trạng tàn tật đôi chân, con bé c̣n mang theo một căn bệnh đau tim khá nặng, đă mấy lần phải vào bệnh viện cấp cứu.

&

Thấm thoát tôi đă đều đặn giúp đỡ cho lũ trẻ bất hạnh được gần một năm trời vào những ngày cuối tuần. Những chiếc bánh ngọt, nồi chè đơn sơ, cũng như những thùng quần áo cũ thu gom từ các gia đ́nh quen biết khác, nơi mà tôi dậy học luôn luôn là những món quà rất ư nghĩa mang vui mừng cho lũ trẻ khốn khổ đó.

Mỗi khi tôi đến làm việc đều được chúng vui mừng chờ đón. Đặc biệt con bé Thiên Phúc, giữa tôi và nó h́nh như có rất nhiều cảm thông, gần gũi. Với nó tôi có cảm tưởng như là một người bạn mà tôi đă chẳng ngại ngần thổ lộ khá nhiều tâm sự riêng tư của ḿnh cho nó nghe. Con người và cá tánh của con bé đă mang đến cho tôi khá nhiều ấn tượng. Vẻ trầm lặng, đôi mắt ướt một mí buồn tẻ, luôn luôn chứa đựng nét suy tư, làm cho tôi có đôi chút ṭ ṃ về con người thầm kín của nó.

Trong những cuộc chơi đùa tập thể, con bé thường tránh xa hay chỉ tham dự lấy lệ. Nhưng mỗi khi tôi đứng một ḿnh hay ngồi nghỉ ở một chỗ nào đó. Y như rằng, nó lại lân la đến gần, hỏi han tâm sự hay đứng nấp ở một góc kín đáo nh́n tôi với đôi mắt khó hiểu.

Một lần,sau bữa cơm tối, ánh mặt trời gần biến mất để trả lại cái mát mẻ của bóng tối mù mờ từ vài ngọn đèn từ ngoài đuờng hắt vào sân trường. Tôi đang chỉ dẫn, bày tṛ chơi cho nhóm trẻ ở trước dẫy nhà chính. Không biết tại sao tôi có cảm giác là lạ, cảm giác như đang bị một người nào đó đứng bên ngoài soi mói, quan sát tác động của ḿnh. Tôi quay lại, nh́n lên phía lan can của dẫy nhà. Sau cánh cửa của căn pḥng, dưới ánh đèn mù mờ từ xa chiếu lại, một cặp mắt rất buồn bă h́nh như chứa đựng đầy rẫy suy tư đang chú ư vào tôi. Chỉ nh́n thấy nửa chiếc xe lăn lấp ló bên cạnh cửa, cái đầu với mái tóc lưa thưa cũng cho tôi biết là con bé Thiên phúc. Tôi tự nhiên cảm thấy thương xót con bé. Nh́n thấy nỗi cô đơn, buồn bă khó hiểu của nó dưới bóng tối nhập nhoè trong tiếng nô đùa cười vui cuả những đứa trẻ khác.

Tôi đứng dậy, thủng thẳng đi đến bên nó, để tay lên vai kéo sát nó vào thân tôi. Bàn tay khác, tôi âu yếm vuốt nhẹ mái đầu và đôi má sạm đen của nó. Con bé im lặng, ngả sát đầu sát hơn vào tôi như muốn tận hưởng trọn vẹn sự vuốt ve âu yếm của tôi.

-Thiên Phúc, tại sao con không ra chơi đùa với các bạn ? Con có chuyện ǵ buồn, hăy nói cho cô nghe đi.

-Con muốn đứng xa ngắm nh́n cô...

Chỉ nói có thế rồi nó im lặng, ngước mắt lên nh́n tôi, đưa bàn tay nắm lấy cánh tay tôi vuốt nắn ra chiều thân thiết. Tôi giật ḿnh, muốn rút tay ra khỏi bàn tay của con bé v́ cảm thấy đau đớn khi nó xoa lên cánh tay tôi. Nhưng tôi đă kịp ḱm chế, im lặng chịu đau, để yên cho nó vuốt ve. Lúc này tôi mới biết bàn tay của nó rất thô, xấu xí và lộm cộm những mảnh da chai cứng như những cái vẩy đâm vào lớp da mỏng mềm của tôi. Có lẽ những lần trước, nó cũng đă vuốt tay tôi nhưng v́ thường mặc áo dài tay cho nên tôi không cảm nhận được.

-Cô có nét đẹp giống như mẹ của con lắm,cô Diễm ạ. Mẹ con cũng có mái tóc đen nhánh, uốn cong tự nhiên, thả dài xuống đôi vai như cô. Cũng có bàn tay trắng mềm thường vuốt ve , âu yếm con khi con đến gần.

Tôi không trả lời, nhưng đưa vuốt đầu nó ra vẻ cảm thông, đợi chờ lời tâm sự của nó mà tôi đang muốn nghe.

-Con sẽ phải thoát khỏi nơi đây. Con không muốn đời ḿnh phải chôn vùi trong cái không khí bệnh hoạn, tù túng và giả dối này cô ạ .

Nói đến đó, con bé im lặng, đưa mắt nh́n bâng quơ, không chủ đích ra hướng ngoài sân, rồi nó tiếp :

-Con sẽ phải t́m cho chính ḿnh một cuộc sống b́nh thường. Lớn lên, phải có một người yêu thương dưới một mái gia đ́nh vợ chồng và đàn con. Con sẽ như mọi người khác, rồi ngày nào đó con sẽ đi t́m mẹ của con, sẽ tha thứ cho mẹ v́ đă bỏ bê con !...

Con bé nói một tràng rất dài về những dự tính và ước mơ với giọng đều đặn, như không hề chú ư đến sự hiện diện của tôi, đang đứng bên nó với đôi mắt ngẩn ngơ nhiều ngạc nhiên. Cuối cùng ngước đôi mắt lên, nh́n về hướng tôi, nó hỏi nhẹ :

-Cô không tin sao ? Không phải là những ước mơ hăo huyền của con đâu cô ạ. Con đă và đang theo đuổi với những cố gắng của ḿnh đó!

Thấy tôi vẫn im lặng, nó nắm nhẹ lấy bàn tay tôi lắc nhẹ như muốn tôi chú ư vào lời tâm sự của nó hơn :

-Cô có biết tại sao con quyết tâm xin đi học phổ thông cấp hai không ? Những ngày nghỉ con thường t́m cách đi ra ngoài, khỏi 4 bức tường bao quanh đây để học hỏi. Chuẩn bị cho một ngày nào đó đủ lớn khôn và may mắn con sẽ ra đi khỏi nơi đây.

Lời nói của con bé đă làm tôi lo sợ, cảm thấy nó không phải là đứa bé tàn tật dại khờ, thiếu tính suy, không đủ can đảm để làm những việc mà nó muốn làm nữa. Tôi quay nh́n thẳng vào đôi mắt một mí ươn ướt của nó. Tôi chợt t́m thấy trong vẻ buồn cô hữu đó tiềm ẩn ánh mắt quyết liệt vững mạnh. Im lặng tí chút, nhỏ nhẹ tôi nói vừa đủ cho nó nghe :

-Con nên suy nghĩ rất kỹ lưỡng, sự liều lĩnh và sai lầm sẽ mang rất nhiều phiền phức và nguy hiểm cho con. Nơi đây dù sao cũng là một cơ sở từ thiện, ít ra con cũng t́m được những nhu cầu tối thiểu cho đời sống tàn tật của con !...

Con bé mỉm cười, ngắt lời tôi, với giọng chua cay :

-Từ thiện! Cô tưởng họ làm từ thiện sao? Cô hăy nh́n bàn tay của con, của những đứa trẻ khác. Dù tàn tật ở mức độ nào miễn là c̣n một tí sức lực để làm việc, để sản xuất... Đều phải tạo ra sản phẩm cho những hợp đồng gia công từ các công ty gửi đến để kiếm tiền cho nhà trường. Cho những nhân viên mà họ mệnh danh là những người làm việc từ thiện!

Tôi giật ḿnh, đưa bàn tay tỏ ư ngăn cản không cho nó nói tiếp. Nhưng con bé nh́n tôi với ánh mắt quyết liệt:

-Cô tưởng họ nhận, họ nuôi con ở đây họ bị lỗ sao ? Mỗi ngày bao nhiêu chiếc áo con phải may, bao nhiêu chiếc túi xách tay, giỏ đi chợ con phải đan, phải móc để cung ứng cho hai bữa cơm, một chiếc giường ngủ ? Con phải làm cho đến bao giờ ? Không lẽ phải đợi cho đến ngày đôi chân tàn tật của con mọc ra những bắp thịt khoẻ mạnh như người b́nh thường để ra đi sao cô ?!

Rồi cứ thế, với giọng cay đắng nó nói tất cả những cái xấu xa trong bóng tối, đằng sau cơ sở nơi nó đă sống và nh́n rất rơ trong hơn 10 năm qua. Cuối cùng nh́n tôi với giọng rất nhẹ nhàng, thân quí :

-Nơi đây, chỉ có cô mới thật sự là người tốt, đúng nghĩa chữ từ thiện, ḷng nhân đạo mà thôi. C̣n lại chỉ có bề mặt! Một lũ giả đạo đức! Con mong muốn những điều con nói ra không là sự thật. Nhưng buồn làm sao nó đúng như vậy, cô Diễm ạ .

Tôi lịm người, im lặng kéo sát đầu nó vào ḷng ḿnh tỏ vẻ thông cảm với những điều nó nói. Buông tiếng thở dài tôi an ủi :

-Nhưng biết làm sao hơn, lực bất ṭng tâm Thiên Phúc ạ.

-Không, con phải vươn lên, phải đi vào xă hội cố t́m cho ḿnh một người b́nh thường yêu thương con. Anh ta sẽ kéo con ra khỏi 4 bức tường giả dối này. Con sẽ có cuộc sống như bất cứ người đàn bà nào khác trên thế gian. Có chồng và vài đứa con. Khí giới của con là ḷng quyết liệt và ước mơ. Ước mơ là nguyên liệu cho cố gắng. Quyết liệt là kiên nhẫn giúp con đi tới cùng.

Dừng lại một chút như suy tư, với giọng buồn bă như muốn khóc, nó tiếp :

-Cô tưởng rằng sự tàn tật đôi chân, xấu xí h́nh dạng là những vật cản ngăn được ước mơ của con sao ? Không! Dù con biết rơ,đó là những thiệt tḥi của ḿnh, nhưng con vẫn không nghĩ rằng nó đủ ngăn cản được cố gắng của con. Nỗi buồn đau, lo lắng nhất của con là căn bệnh đau tim, chỉ có nó mới hủy diệt được sức sống và làm con gục ngă mà thôi!…

Muốn tránh những lời tâm sự mà tôi nghĩ quá đáng, quá sức của nó. Tôi giả bộ quay sang hướng khác cầm lấy cán chiếc xe lăn :

-Để cô đẩy c̣n ra góc bên kia hàng hiên, nơi đó mát mẻ hơn nhé.

Rồi chẳng đợi nó đồng ư tôi đẩy chiếc xe lăn đến góc hàng hiên, sáng sủa hơn v́ ánh trăng sao từ bầu trời chiếu xuống. Tôi đứng tựa vào chiếc xe đưa mắt nh́n kỹ bóng đánh con bé mà hôm nay tôi mới thực sự nh́n rơ được tâm tư nó. Con bé h́nh như hiểu tôi cố ư muốn chấm dứt lời tâm sự của nó th́ phải. Khuôn mặt ngăm đen và đôi mắt một mí lại trở về bao phủ vơi nỗi buồn cố hữu.

Bầu không khí im lặng phủ trùm lấy tôi và nó. Chúng tôi, mỗi người đeo đuổi một ư nghĩ riêng tư, dù khác nhau nhưng chắc chắn đều nhắm vào hoàn cảnh bất hạnh đau buồn của nó.

Măi một lúc sau, h́nh như tiếng thở dài nhẹ của tôi đă kéo con bé ra khỏi suy tư, ngước mắt lên chăm chú nh́n tôi khá lâu, tôi nó hỏi :

-Cô Diễm, chồng cô chết đă hơn 10 năm rồi, tại sao cô không tái giá ?

Thấy tôi im lặng, nó hỏi tiếp :

-Hay ít ra, sao cô không t́m lấy một người yêu ? Cô c̣n đẹp lắm mà.

Tôi nh́n thẳng vào mắt con bé, chậm răi trả lời :

-Thành thật với con, sau 7 năm đời sống chồng vợ đă làm cô kinh hoàng. Mười năm qua cô sống đơn độc, im ĺm, tránh xa những vướng bận t́nh cảm, v́ cô nghi ngờ và kinh sợ đàn ông,Thiên Phúc ạ.

Trả lời xong, tôi cảm thấy ḿnh ngượng ngùng v́ nghĩ rằng đă nói dối đứa bé đáng thương, đă can đảm bầy tỏ tâm hồn với ḿnh. Tôi ngần ngừ một chút rồi nói tiếp :

-Nhưng mới đây, vài tháng trước. Cô vừa vướng vào t́nh yêu Thiên Phúc ạ!

Con bé nghe tôi nói, mở to đôi mắt một mí tỏ vẻ mừng vui nhưng cũng không dấu được ánh mắt ṭ ṃ :

-Chắc chú phải là người đẹp trai và rất mềm mỏng chiều chuộng cô lắm?

Nghe con bé nói, tôi ph́ cười :

-Tại sao con đoán như vậy ?

-Th́ cô đẹp và quá hiền, người yêu cô phải tốt như cô chứ ? Hơn nữa cô đă chờ đợi, lựa chọn hơn 10 năm trời mà !?

Tôi lấy bàn tay tát nhẹ vào má con bé, vui vẻ với lối suy luận ngô nghê của nó. Tôi trả lời :

-Không như con nói đâu. Anh ấy xấu trai và có vẻ rất khó tính, không biết chiều chuộng cô như con tưởng đâu.

Con bé lắc đầu không tin:

-Con muốn gặp mặt chú, có được không?

-Không được con à. Anh ấy ở rất xa, ngay cô muốn gặp cũng không dễ dàng.

-Ở ngoại quốc sao cô ?

Tôi bâng quơ gật đầu, tỏ vẻ chấp nhận lời ước đoán của nó. Lưỡng lự một chút, tôi tâm sự :

-Có thể cứ 2 năm hay 3 năm hay lâu hơn nữa anh ấy mới về VN một lần, nhưng với cô điều đó không quan trọng Thiên Phúc ạ. Ngay cả không bao giờ gặp được nhau cô vẫn không buồn... Cô chỉ biết rằng cô yêu anh ấy và ngược lại anh ấy cũng yêu cô, thế là đă măn nguyện rồi.

Con bé giương mắt nh́n tôi ra vẻ không tin. Tôi vỗ nhẹ vào cái đầu lưa thưa tóc của nó, rồi tiếp :

-Đôi khi người ta nên nhận lấy cảm giác đẹp đẽ của mơ mộng, đợi chờ, nhớ thương từ t́nh yêu vẫn hơn cảm giác hoan lạc thực tiễn gần nhau rồi sinh ra nhàm chán, con ạ.

Khi nghe tôi nói xong, không hiểu sao con bé tự nhiên phát ra vài câu hát :

'' Hỏi đá xanh rêu bao nhiêu tuổi đời, hỏi gíó phiêu du qua bao đỉnh trời. Hỏi những đêm sâu , đèn vàng héo hắt, ái ân bây giờ là nước mắt, cuối hồn một thoáng nhớ mong manh... Từ những cơn mê xa trong cuộc đời, từ những cơn vui tan theo nụ cười. Từ phút trao đi cuộc t́nh thứ nhất, giá băng khi tuổi hồng đă mất, dâu bèo ch́m giữa sóng xa khơi...'' ( Nhạc Trần Trịnh )

Giọng hát của nó không hay, nhưng những câu hát thật buồn len lỏi vào tim làm cho tôi ngẩn ngơ v́ suy tư.Rồi không hiểu sao nó cầm lấy chiếc giỏ xách tay bằng da của tôi, đang để trên thành lan can:

-Con muốn mở ra xem được không cô ?

Tôi mĩm cười dễ dải :

-Tự nhiên, con có thể coi tất cả những ǵ cô đựng trong đó .

Chẳng một chút ngại ngần nó kéo rất nhanh chiếc dây kéo (fermature ) nh́n vào trong chiếc giỏ với đôi mắt khá thích thú ṭ ṃ. Con bé lấy ra vài tờ giấy bạc mà tôi để lung tung trong đó. Nó vuốt nắn cho thẳng những tờ giấy bạc, sắp xếp lại đàng hoàng, ngước mặt lên nói với tôi :

-Sao cô bỏ tiền bạc lung tung như vậy ? Cô không sợ người ta lấy mất sao ?

-Có ai lấy của cô đâu mà sợ, nhà cô chỉ có cô và đứa con trai, nó chẳng bao giờ biết lấy trộm của cô cái ǵ cả...

Con bé mỉm cười khi nghe tôi trả lời, nh́n tôi nó nói:

-Nhưng tiền bạc mà không biết giữ ǵn đàng hoàng th́ không thể làm giầu được cô ạ...

Tôi cười to, v́ nhận xét có vẻ đùa dỡn nhưng rất chí lư :

-Có lẽ con nói đúng, cô chưa bao giờ giầu có cả ! Mà cô cũng chẳng ham làm giầu.

H́nh như chẳng để ư đến câu trả lời của tôi, con bé tiếp tục lục lọi, cầm cái bóp nhỏ xách tay của tôi, chẳng cần hỏi mở ra và bỏ mấy tờ giấy bạc vào một ngăn, rồi mở ngăn khác. Lúc đó tôi mới giật ḿnh khi nó kéo ra một xấp ảnh mà tôi đă bỏ trong chiếc bóp. Với vẻ mặt khoái chí, ngước mắt lên nh́n tôi ra ư ḍ hỏi :

-Con có thể xem được chứ ?

Hơi ngần ngừ một tí, nhưng rồi tôi cũng bằng ḷng:

-Đó là những tấm ảnh chụp trong lần cô đi ăn tiệc với nhóm bạn của cô đó.

Nó xem rất kỹ lưỡng từng tấm một, sau đó hỏi tôi :

-Có người yêu của cô và con trai cô trong ảnh không ?

Lưỡng tự một chút rôi chậm răi tôi trả lời :

-Con trai cuả cô không có trong đó... Nhưng anh ấy th́ có.

Con bé im lặng, nhưng không dấu được vui mừng hiện ra trên nét mặt.Nó chậm răi ngắm nghía từng người trong tất cả tấm ảnh. Cuối cùng không biết v́ thần giao cách cảm hay v́ trực giác quá nhậy bén. Nó rút ra một tấm ảnh chụp lúc Vĩnh đứng bên cạnh tôi, giữa một đám bạn bè trai gái hơn 10 người, chỉ ngay vào Vĩnh và khẳng định:

-Con chắc người này là người yêu của cô, phải không ?

Tôi thật sự giật ḿnh, giương mắt nh́n nó đến độ ngẩn ngơ. Trong 6 tấm ảnh chụp bữa tiệc kỷ niệm, chỉ có một tấm duy nhất Vĩnh đứng bên cạnh tôi và cũng chẳng có ǵ đặc biệt. Hoàn toàn b́nh thường, mấy tấm khác tôi cũng đứng sát cạnh vài người đàn ông khác. Tôi nh́n thẳng vào mặt nó khẽ gật đầu và hỏi :

-Tại sao em đoán đúng như vậy ? Có điểm ǵ để em thấy khác lạ hay sao ?

-Con cũng không biết tại sao ... Nhưng h́nh như nh́n nét mặt của cô trong tấm ảnh này có cái ǵ khác lạ so với những tấm ảnh kia th́ phải ?!

Rồi cũng chẳng cần chú ư đến thái độ ngạc nhiên của tôi, con bé nói tiếp :

-Cô cho con tấm ảnh này được không ?

Tôi giật ḿnh, không phải v́ tiếc tấm ảnh kỷ niệm của tôi và Vĩnh chụp trong lần anh về nước vừa rồi. Nhưng tôi cảm thấy lạ kỳ, nó muốn xin để làm ǵ. H́nh như con bé hiểu ư tôi:

-Con sẽ cắt tấm ảnh, chỗ cô và chú, con sẽ đẽo một cái khuôn nhỏ bằng gỗ ,dính tấm ảnh đó vào, nối với một chiếc khoen treo ch́a khoá ( Key holder ) để tặng cô làm kỷ niệm.

-Thế th́ được, con cứ lấy đi, cô sẽ viết thư cho anh ấy gửi cho cô tấm khác.

Con bé vui mừng , bỏ ngay tấm ảnh vào túi áo. Xếp tất cả dụng cụ của tôi vào chiếc xách tay, đưa lại cho tôi. Rồi không biết v́ sao nó kéo tay tôi ra sát lan can hơn, ngước mặt lên bầu trời, đưa ngón tay chỉ vào một ngôi sao khá sáng , lấp lánh tách biệt hẳn các chùm sao khác. Nó nói :

-Đó, ngôi sao đó là ngôi sao thân phận của con đó ! Từ nơi đó con sẽ t́m được người mẹ mà con luôn luôn mong đợi, một người đàn ông mà con yêu trong mộng. Anh ta sẽ kéo con ra khỏi cuộc sống tù túng, mót nhặt t́nh thương từ những người giả dối. Chúng con sẽ có một mái gia đ́nh với vài đứa con mũm mỉm, xinh đẹp ...

Tôi đảo ánh mắt nh́n vào khuôn mặt khốn khổ, xấu xí của nó. H́nh như nét buồn cố hữu trong đôi mắt một mí luôn luôn ẩm ướt đă biến mất. Thay vào đó, nét vui tươi hoan lạc trên khuôn mặt đang hoà hợp với tiếng nói đều đặn thành một bản hoà âm toàn là những tấu khúc vui tươi và mơ mộng.

&

Mấy tuần lễ sau đó, tôi vẫn đến trường chơi đùa với lũ trẻ tàn tật vào cuối tuần, nhưng tôi không hề thấy con bé Thiên Phúc. Dù có tí chút trông mong , nhưng tôi nghĩ v́ bận rộn với việc học hành hay phải làm việc cho nên nó không ra sân chơi đúng vào lúc tôi đến trường.

Nhưng vào buổi chiều ngày thứ tư, khi vừa đi dậy học về nhà. Đang định đi ngủ một tí cho khoẻ rồi soạn bài giảng dậy cho ngày mai, th́ con bé điện thoại đến. Nó hỏi tôi có rảnh rỗi không và có ư định nhờ tôi dẫn nó đi phố để mua vài cuốn sách. Dù vẫn c̣n mệt nhưng nhớ đến lần nói chuyện vừa qua, tôi có cảm tưởng nó không phải là đứa bé dại khờ tàn tật không thể làm bạn được. Ngược lại nơi nó h́nh như thấp thoáng bóng dáng khôn ngoan mà tôi có thể tâm sự buồn vui như một người bạn tâm giao. V́ vậy tôi đă vui mừng nhận lời ngay.

Khi tôi đang đẩy chiếc xe lăn qua một tiệm bán hoa tươi ngay phía sau chợ Sàig̣n, con bé quay lai nói:

-Cô Diễm, con muốn mua mấy bông hoa cô ạ.

Tôi cau mày, giương mắt ngạc nhiên nh́n :

-Con mua hoa để làm ǵ ? Con nói cô là đi mua sách mà?

-Cô chiều con một tí !

Không làm sao được, miễn cưỡng tôi đẩy nó đến gần quầy hoa rồi ṭ ṃ đứng nh́n. Con bé tḥ tay vào chậu đựng hoa hồng, chẳng ngại ngần lấy lên 2 nhánh hoa, một mầu trắng và một mầu hồng rồi móc túi trả tiền bà bán hàng không một lời trả giá ! Kỳ lạ hơn nữa, nó lấy ngón tay ngắt bỏ cành và lá hoa, chỉ để lại một khúc ngắn dưới cuống hoa mà thôi. Rồi ra dấu cho tôi cúi xuống gần, con bé lấy bông hoa hồng mầu trắng cài rất chắc chắn vào khuyên cúc áo trên ngực tôi. C̣n bông hoa mầu hồng mầu hồng thắm, nó tự cài vào áo của ḿnh! Tôi mỉm cười với cái cái lối mầu mè kỳ lạ của nó ! Nhưng tôi đă giật ḿnh nh́n sững,cảm động khi nghe con bé tàn tật giải thích :

-Cô biết tại sao không ?

Chẳng cần tôi trả lời nó tiếp :

-Mấy ngày vừa qua, con đi nghe một bài thuyết pháp ở ngôi chùa gần trường. Sư bà nói về phong tục tặng hoa hồng trong dịp lễ Vu lan. V́ quí mến cô, hiểu hoàn cảnh của cô... Con muốn dành cho cô một tí ngạc nhiên mà thôi !

Nh́n hai mầu hoa trên ngực áo của ḿnh và của nó, tôi ngạc nhiên, cảm động đến độ ngẩn ngơ. Con bé lớn khôn hơn tôi tưởng dù nó chỉ mới 17 tuổi, với thân dạng tàn tật sống nhờ vả vào nơi từ thiện thiếu thốn từ vật chất đến tinh thần. Nhưng nó đă t́m được sự khôn lanh, tế nhị mà những đứa trẻ b́nh thường chưa chắc có được. Nó đă không quên hoàn cảnh của tôi, biết tôi mồ côi mẹ lúc lên 5 tuổi. Hôm nay, mùa báo hiếu, nó tặng cho tôi bông hoa hồng mầu trắng như lời chia buồn sự mất mát to lớn của đời tôi . Nhưng nó cũng chẳng giận buồn người mẹ bất nhân của chính nó, đă sinh ra nó trong h́nh hài dị dạng, đă nhẫn tâm ruồng bỏ nó hơn 10 năm qua. Nó vẫn dành cho chính ḿnh bông hoa mầu hồng để mừng vui v́ c̣n mẹ. Có lẽ cũng để nhắc nhở giấc mơ một ngày nào đó, khi có điều kiện sẽ đi t́m gặp mẹ của nó.

Tôi thừ người ra, từ khoé mắt tôi hai gịng lệ chảy dài xuống g̣ má. Tôi đờ đẫn nh́n hai bông hoa mầu sắc khác nhau trên áo nó, trên áo tôi...Cảm giác buồn đau thấm suốt vào tâm hồn, làm tôi nhớ lại một buổi tối trời mưa, hơn 30 năm về trước. Bên chiếc giường bệnh viện tôi đă phải khóc lóc vĩnh biệt người mẹ yêu dấu. Cũng từ ngày đó đời tôi đă bước vào gió băo !Tôi chuyển ánh mắt nh́n vào tấm thân xấu xí, gầy g̣ của con bé bất hạnh, từ khoé đôi mắt một mí sáng trong của nó cũng lung linh đôi gịng lệ. Khoảng khác im lặng mang theo biết bao nhiêu cảm thông phủ trùm lên tôi và nó.Cho đến khi con bé buông tiếng thở dài, đưa bàn tay chai đá, cứng khô nắm nhẹ lấy cánh tay tôi. Trong giọng nói rất buồn nó giả vờ đánh trống lảng :

-Thôi, chúng ta đi mua sách cô ạ !

&

Dẫn con bé vào tiệm sách, dù tôi đă quá mỏi chân v́ phải đẩy xe cho nó quá lâu. Nhưng tôi tự nhiên ṭ ṃ, muốn t́m hiểu hơn về con bé tàn tật bất hạnh này. Tôi manh nha hiểu rằng, ở nó có rất nhiều điều mà tôi mong muốn khám phá và học hỏi. Tôi vẫn đẩy chiếc xe, đứng im lặng đợi chờ không một tí sốt ruột nh́n nó lựa chọn sách từ hết kệ sách này đến kệ sách khác.

Cuối cùng , nó quay lại nói với tôi :

-Con đă chọn được sách rồi cô ạ !

Nh́n 2 cuốn sách trong tay nó, tôi chẳng dấu được vẻ ngạc nhiên và thắc mắc hiện ra nét mặt : Cuốn '' Nhị Thập Tứ Hiếu '' của Lư văn Phức và cuốn tiểu thuyết '' Mùa Thu lá Bay '' của Quỳnh Giao. Con bé chẳng cần tôi hỏi han nó b́nh thản nói với tôi :

-Con muốn đọc cuốn Nhị thập tứ hiếu cho ḷng ḿnh cứng mạnh hơn, không quên được việc đi t́m mẹ. C̣n cuốn Mùa thu la bay, con đă đọc nhiều lần ở thư viện, nhưng con muốn mua cho riêng con. Trong đó con t́m đươc h́nh bóng và ước mơ của ḿnh với nhân vật Hàn Ni. Cũng như cô ta, sẽ có một ngày nào đó con sẽ t́m được một người yêu như Vân Lâu... !

Lời giải thích phân trần của con bé đă làm tôi đờ đẫn. Hôm nay tôi đă hiểu con người nó quá quá nhiều. Trong cái nhân dạng méo mó, bất hạnh đang dán ḿnh vào chiếc xe lăn dành cho người tàn tật. Nó không phải là đứa bé tầm thường xin xỏ ân huệ , t́nh thương rơi rớt của xă hội nữa. Con bé hiện thân là một người có trái tim rất nồng nàn t́nh yêu mẫu tử. Một ư chí kiên cường của một kẻ cứng mạnh muốn vươn lên, muốn chinh phục nỗi hẩm hiu của chính nó trước tàn độc của định mệnh. Tôi âu yếm vuốt nhẹ khuôn mặt, đôi má của nó như muốn dành cho nó lời chúc tụng chân thành và quí mến của tôi cho giấc mơ của nó được thành h́nh.

Bước ra khỏi tiệm sách, tôi và Thiên Phúc không nói với nhau một lời. Tôi bận rộn suy tư v́ những khám phá về đứa bé tàn tật mà tôi chưa bao giờ nghĩ ḿnh sẽ gặp. C̣n con bé đang nghĩ suy ǵ làm sao tôi biết được ? Nhưng chắc chắn trong cái đầu với mái tóc lưa thưa đó phải có những h́nh ảnh đẹp đẽ với những giấc mơ.

Khi về gần đến nơi nó cư ngụ, quá mỏi chân sau mấy tiếng đồng hồ với chiếc xe lăn, tôi dẫn nó vào một quán nước b́nh dân. Chúng tôi ngồi ở cái bàn phía trong , sát với bức tường ngăn chia phần buôn bán ở phía trước và đàng sau là căn pḥng sinh sống của gia đ́nh chủ quán.

Xuyên qua khung cửa ra vào, tôi và con bé nh́n thấy một bà già cỡ trung niên trong t́nh trạng bệnh hoạn, ốm yếu. Thân h́nh bà ta gần như chỉ c̣n da bọc xương, ủ rũ ngồi trên chiếc giường cũ kỹ, lưng tựa vào vách tường. Ngồi bên cạnh bà ta,một người đàn ông cùng lứa tuổi, khoẻ mạnh hơn, trên tay ông ta một chiếc bát cơm trộn lẫn thức ăn.

Người đàn ông nh́n bà ta, ánh mắt đầy thương yêu, săn sóc. Một tay cầm bát cơm, tay kia cầm chiếc th́a, ông ta múc miếng cơm đưa sát tận miệng người đàn bà, với lời lẽ như cầu khẩn :

-Bà thương tôi bà ăn đi. Bà phải ăn, bà phải sống cho tôi và cho những đứa con của tôi và bà. Chúng nó sẽ về thăm chúng ta, bà phải sống để nh́n thấy những đứa con của chúng ta chứ ? Bà ăn đi cho khoẻ!

Bà vợ, h́nh như cảm động với lời lẽ quá chân t́nh của ông chồng. Trên khoé mắt bà ta hai gịng lệ chẩy dài xuống đôi g̣ má xương xẩu, xanh xao. Bà ta cố há miệng nhận lấy th́a cơm từ bàn tay người chồng, chậm chạp nhai . Ông chồng có vẻ vừa ḷng, im lặng nh́n người vợ. Măi một lúc sau, bà vợ rất mệt nhọc nói với chồng :

-Ông khổ sở v́ tôi quá ! Bao nhiêu năm nay, bệnh hoạn của tôi tốn kém đă làm cho ông bán cả nhà lo lắng cho tôi...!

Người đàn ông đưa tay lên che lấy miệng vợ ra ư không muốn cho bà ta nói thêm. Ông ta ngắt lời :

-Bà nói kỳ thật ! T́nh nghĩa vợ chồng, bà ở với tôi mấy mươi năm không đủ hay sao ? Tiền bạc, nhà cửa mà làm ǵ, chết có mang đi được không ? Nếu tôi chia xẻ được sự sống cho bà, tôi vẫn không từ nan , huống chi là nhà cửa, tiền bạc... Nếu bà thương tôi, thương những đứa con của chúng ta, bà hay cố gắng ăn uống, chăm sóc sức khoẻ của bà...

Rồi cứ thế người chồng chậm răi đút từng miếng cơm cho bà vợ cùng nhưng lời khuyên răn chí t́nh, cảm động.

Bên ngoài tôi và con bé Thiên Phúc im lặng ngẩn ngơ nh́n trọn vẹn cảnh tượng đau buồn v́ bệnh tật nhưng đẹp đẽ, hạnh phúc tuyệt vời với cảnh người chồng lo lắng đút cơm cho vợ. Khi bát cơm đă hết, người chồng đứng dậy lấy tay thu gom vài hạt cơm văi trên mặt chiếu, rồi ông quay lại nói với vợ :

-Để tôi bế bà đi tiểu tiện nhé !

Chẳng để cho người vợ trả lời, ông ta cúi xuống cẩn thận ôm người vợ lên, chậm chạp đi vào phía sâu trong căn nhà. Không biết v́ sao, tôi chợt buông tiếng thở dài. Con bé Thiên Phúc hơi quay đầu lại nh́n tôi, nó nói rất nhỏ với tôi hay với chính nó:

-Cô thấy không ?Trên đời bên cạnh những ồn ào của ích kỷ, bất nhân , lường đảo, giả dối ... Vẫn c̣n những con người thánh thiện, t́nh sâu, nghĩa nặng làm cuộc sống của nhân gian ư nghĩa và tươi đẹp hơn...

Tôi không nói ǵ, tỏ vẻ chờ đợi. Nó tiếp :

-Chắc chắn con sẽ t́m được một người đàn ông ở dạng thánh thiện đó. Anh ta sẽ yêu thương và săn sóc cho con như vậy...

Tôi nắm nhẹ lấy bàn tay thô dầy, lơn cợn vẩy da chai cứng của con bé bóp nhẹ như cảm thông và đồng t́nh với giấc mơ của nó. Cuối cùng tôi nh́n nó, miệng tôi nở nụ cười rạng rỡ vui tươi dành tặng riêng cho nó.

&

Sau đó, tôi phải bận rộn với gia đ́nh người em gái từ Mỹ về thăm. Rồi lại bị cảm cúm và áp suất máu xuống thấp đến nỗi tôi phải vào bệnh viện cấp cứu mất mấy ngày. Tôi phải bỏ Điện thọai di đông v́ bác sĩ khuyên không nên dùng để tránh ảnh hưởng của âm ba cho t́nh trạng nhức đầu triền miên của tôi.

Suốt trong khoảng hơn 5 tuần lễ, tôi không có th́ giờ đến trường bất túc và cũng không liên lạc hay biết tin tức ǵ về con bé Thiên Phúc.Bất th́nh ĺnh,vào một buổi sáng, tôi vẫn c̣n hơi choáng váng v́ thực sự bệnh chưa khỏi hẳn. Tôi nhận được lá thư, nh́n dạng chữ xấu xí không tṛn trịa ngoài phong b́, tôi biết thư của con bé Thiên Phúc. Linh cảm báo cho tôi biết có điều ǵ không vui trong lá thư đầu tiên của nó:

Cô Diễm thương mến,

Có lẽ cô rất ngạc nhiên khi nhận được lá thư của con lắm phải không ? Suốt mấy tuần lễ vừa qua, con luôn trông chờ, nhưng không thấy cô đến. Con rất lo sợ có điều ǵ bất thường xẩy đến cho cô lắm! Mấy lần con điện thoại theo số di động của cô nhưng tổng đài cho biết đường dây không c̣n hiệu lực nữa. Con dự tính tuần này sẽ t́m cách đến nhà cô để thăm hỏi, gặp gỡ cô cho đỡ nhớ.

Nhưng bất th́nh ĺnh hai ngày trước, chứng đau tim của con lại tái phát, làm con quá đau đớn và ngất xỉu nhiều lần. Nhà trường đă phải chờ con vào bệnh viện cấp cứu. Nh́n thái độ buông xuôi của bác sĩ và lời nói của mấy chị điều dưỡng th́ sự sống của con chắc không c̣n hy vọng nữa cô à. Tỉnh táo được một chút rồi cơn đau xé rách lồng ngực lại đến, làm con rơi vào mê man.

Cô Diễm thương yêu của con. Thôi th́ đành vậy chứ làm sao hơn được khi phần số của con đă quyết định với quá nhiều hẩm hiu, thua thiệt ! Hôm nay con cố đè nén cơn đau nhè nhẹ của ḿnh nhờ vào vài viên thuốc, viết lá thư đầu tiên nhưng cũng là cuối cùng cho cô đây. Lá thư gửi gấm tất cả sự quí mến, biết ơn của đứa bé tàn tật, bất hạnh đă t́m thấy êm dịu, ngọt bùi của ḷng từ thiện, bao dung mà cô đă dành cho nó.

Lá thư cũng báo hiệu chấm dứt tất cả những ước mơ và cố gắng của con đă nuôi dưỡng từ khi manh nha hiểu biết sự thật về hoàn cảnh đau xót của ḿnh. Hoàn cảnh vớí thân dạng tật nguyền mà mẹ con đă không may mắn sinh ra để rồi v́ lư do nào đó con đă bị bỏ rơi ! Nhưng trong hoàn cảnh thương đau đó con vẫn cố t́m lư do để tha thứ cho mẹ con với lời ước nguyện, khi khôn lớn con sẽ đi t́m, gặp lại mẹ con.

Cũng trong cái trạng huống thiệt tḥi đó, con vẫn có ước mơ được hưởng thụ những ngọt bùi rung động của t́nh yêu.Con sẽ có một người t́nh như ḷng ḿnh ước muốn. Anh ta yêu thương con. Sẽ kéo con ra khỏi bốn bức tường tù túng của ngôi trường dành cho những con người bất hạnh mà con không bao giờ muốn ḿnh là thành viên trong đó !Nhưng hôm nay, tất cả sẽ qua đi trong lở dở rồi, cô Diễm ạ ! Căn bệnh tim mạch của con đang xoá bỏ những dự tính, ước mơ của con rồi !

Cô Diễm thương, con không biết có dịp nào để gặp được cô nữa hay không. Nếu không th́ lá thư này là lời tâm sự cuối cùng của con với cô đó. Trước khi vĩnh biệt, để măi măi xa cô, con có một món quà dành riêng cho cô, trong ngăn tủ riêng của con . Trong đó có một cuốn nhật kư mà con viết rất nhiều về con, về mẹ con , về cô và cả vài người nhân viên trong ngôi trường bất túc mà con đă hiểu rơ nhiều ư nghĩa của chữ từ thiện của họ.

Ngoài ra con c̣n để lại trong đó một món tiền khoảng gần 1 triệu đồng. Món tiền do sự tiết kiệm và làm việc cật lực của con cũng như do cô đă cho con trong suốt gần một năm vừa qua. Con tưởng rằng món tiền đó sẽ to dần lên măi với thời gian sống và làm việc của ḿnh. Rồi một ngày nào đó con sẽ dùng nó để đi t́m mẹ con và gây tạo đời sống của ḿnh khi có chồng con. Nhưng đến hôm nay mộng ước của con đă tan ră rồi! Tất cả ước mơ đă chỉ là ảo ảnh ! Con gửi lại biếu cô để làm quà mừng vui cho cô trong một lần nào cô gặp được chú, người yêu của cô.

Thôi, con chúc cô ở lại dương gian với may mắn và hạnh phúc. Con sẽ mang theo h́nh bóng và ḷng tốt của cô khi nhắm mắt.

Kính thư

( Thiên Phúc )

Đọc xong lá thư, sự bồn chồn, lo sợ cho con bé phủ trùm lấy tâm tư, làm tôi choáng váng mặt mày. Phải ngồi xuống một lúc, im lặng lấy lại b́nh tĩnh trước khi quay điện thoại đến văn pḥng bà hiệu trưởng của trường bất túc.

Chỉ sau vài câu chào hỏi bà hiệu trưởng đă cho tôi biết con bé Thiên Phúc mới mất vào chiều hôm qua sau một cơn đau tim mà bác sĩ không thể nào cứu chữa được. Xác nó hiện vẫn để trong nhà xác của bịnh viện.V́ tế nhị, tôi không đề cập đến món tiền dành dụm của con bé mà chỉ cho bà ta biết, tôi vừa nhận được thư của nó. Nó có dặn để lại cho tôi vài món quà làm kỷ niệm. Bà hiệu trưởng khuyên tôi cố gắng đến nhà xác thăm nó lần cuối và tham dự cuộc hoả thiêu xác nó vào ngày mai. C̣n các món quà tặng của nó, tôi có thể đến trường lấy vào bất cứ lúc nào.

&

Tôi đă phải can đảm lắm, mới dám bước theo người nhân viên vào căn nhà xác lạnh lẽo của bệnh viện. Trên chiếc bàn bằng gạch mầu trắng đă ngả mầu v́ thời gian.Thân xác ốm nhỏ của con bé Thiên Phúc được phủ bởi một tấm vải trắng. Người nhân viên trong chiếc áo blouse dơ bẩn với bộ mặt lạnh lùng, không cảm giác, ông ta đưa bàn tay cầm lấy góc miếng vải lật qua một bên.

Thân ḿnh con bé gần như bị teo nhỏ lại, dính sát xuống mặt bàn. Chiếc đầu hơi ngửa về phía ót làm cho khuôn mặt, hơi xanh hất lên phía trên. Đôi mắt một mí với hàng lông mi khá dài khép kín làm biến mất nét duyên dáng duy nhất nhờ tṛng mắt ươn ướt trên khuôn mặt xấu xí của con bé lúc c̣n sống. Nh́n nét mặt không có một nếp nhăn nhúm, tôi có cảm tưởng nó đang d́m ḿnh trong giấy ngủ thật yên b́nh, phẳng lặng, vô tư lự. Điều làm tôi giật ḿnh cảm động đến độ nước mắt tôi trào ra chẩy xuống g̣ má khi tôi nh́n thấy bộ quần áo mầu hồng nhạt trên cơ thể mà nó đang mặc. Bộ quần áo mà tôi đă mua tặng làm quà sinh nhật cho nó năm vừa rồi...

Rời căn nhà xác, h́nh ảnh cô đơn, lạnh lẽo của con bé và mùi thuốc thang nồng nặc vẫn c̣n theo tôi với những cảm giác khó chịu.

Sáng sớm hôm sau, dù tôi rất muốn đến với nó lần cuối cùng trong buổi lễ hoả thiêu. Nhưng căn bệnh nhức đầu, chóng mặt v́ áp suất máu lại hạ thấp đă làm tôi chỉ biết ân hận nằm trên giường mà hồi tưởng đến nó mà thôi.

Măi đến mấy ngày sau, tâm hồn đă tạm nguôi ngoai tôi mới đến ngôi trường bất túc, dự tính hỏi lấy những món kỷ vật của nó. Khi vừa thấy tôi, sau vài câu chào hỏi thông thường, bà hiệu trưởng có lẽ đă biết mục đích của tôi. Với giọng phân trần, tí chút ân hận bà ta cho tôi biết :

-Chúng tôi rất làm tiếc là đă không báo tin chị biết trước.Tất cả những sách vở, vật dụng cá nhân trừ quần áo của con bé Thiên Phúc đă được thu gom và hoả thiêu cùng với nó rồi !

Tôi bàng hoàng với lời nói khó tin, bất nhất của bà ta. Ngần ngừ một tí tôi hỏi:

-Thưa bà... Chắc cuốn nhật kư của nó vẫn c̣n ?

Cố ra vẻ b́nh thản bà ta trả lời :

-Nó cũng đă bị thiêu cùng với vài cuốn truyện rồi chị Diễm à.

Rồi bà ta chép miệng ra vẻ không có ǵ đáng giá :

-Thật ra cũng chẳng có ǵ ngoài vài trang giấy, con bé viết lăng nhăng về đám bạn của nó trong trường học mà thôi .

Tôi im lặng , cố tỏ thái độ b́nh thản, nở nụ cười buồn bă trên môi. Tôi biết trong cuốn nhật kư đó, con bé tàn tật bất hạnh đă viết rất nhiều điều không tốt về những nhân viên trong trường, chắc chắn bà hiệu trưởng không là người ngoại trừ. Đă thế với món tiền dành dụm của nó từ việc làm và từ những lần tôi cho nó... dù chẳng đáng bao nhiêu nhưng cũng là nguyên nhân không minh bạch của họ.

H́nh như nh́n thấy vẻ không vui, chấp nhận miễn cưỡng của tôi. Bà hiệu trưởng lấy từ túi áo ra một tấm ảnh 6x4 chụp bán thân con bé trong dịp làm thẻ học sinh. Đưa tấm ảnh cho tôi, bà ta nói :

-Tôi chỉ giữa lại một tấm ảnh này cho chị để làm kỷ niệm mà thôi.

Cầm lấy tấm ảnh, buồn bă ngắm nh́n nó trong h́nh, với nụ cười thiếu tự nhiên, đôi mắt nó hơi liếc nh́n về một bên, có lẽ v́ thiếu tự tin không quen thuộc trước ống kính. Cảm thấy chẳng c̣n ǵ để ở lại lâu hơn, tôi nói vài câu cám ơn lấy lệ rồi chào bà hiệu trưởng ra về. Bà hiệu trưởng đưa tôi đến ngưỡng cửa căn pḥng, trước khi vài câu từ giă lấy lệ, bà ta hỏi tôi:

-Chúng tôi mong mỏi chị Diễm tiếp tục dành thời gian giúp đỡ chúng tôi. Coi như công việc từ thiện, hàn gắn thiệt tḥi cho những đứa bé tàn tật, không may mắn trong xă hội nhé.

-Cám ơn bà đă có ḷng tin tưởng nơi tôi. Nhưng thời gian gần đây sức khoẻ tôi không được khá lắm. Đă vậy lại c̣n bận rộn với việc sinh nhai, có lẽ tôi không thể đến giúp bà được nữa. Mong bà thông cảm.

Tôi từ giă bà hiệu trưởng, ra khỏi chiếc cổng bằng xi măng khá lớn của ngôi trường bất túc trong cảm giác không mấy vui. Khi bước sang bên kia đường, tôi đứng lại, quay nh́n thật kỹ lần cuối mấy dẫy nhà buồn tẻ ,im ĺm của ngôi trường mà ḷng tôi quặn đau. Tôi tự nhủ với ḿnh, có lẽ bất cứ đâu trên trái đất này đều có những kẻ mất may mắn đáng thương ở một dạng thức nào đó. Rồi nhờ những hội đoàn, cơ quan chính phủ hay một vài cá nhân giầu có bạc tiền và ḷng nhân đạo. Họ lập ra những cơ sở với mục đích hàn gắn phần nào nỗi xót đau của những kẻ mất may mắn, bất hạnh đó. Nhưng trong cái khung cảnh đẹp đẽ, lư tưởng đó đôi khi cũng có những con sâu đục khoét bằng những lợi dụng mà người ta khi biết đến chẳng làm ǵ hơn với vài tiếng thở dài chán nản mà thôi.

Không biết v́ một đưa đẩy tâm linh hay v́ ngẫu nhiên lạ kỳ nào đó đă dẫn bước chân tôi đến một ngôi chùa nữ tu ở trong một con hẻm khá khang trang không quá xa ngôi trường. Nơi đó con bé Thiên Phúc thường chống nạng đến đó khi rảnh rỗi để nghe tụng kinh, thuyết pháp hay nh́n ngắm vẻ xầm uất trong những ngày lễ hội. Từ trong chùa tiếng tụng kinh trầm bổng hoà trộn với tiếng mơ đều đặn vang ra ngoài. Tiếng tụng kinh rót nhẹ vào tai làm cho tôi cảm thấy nhẹ nhàng, quên đi được phần nào nỗi buồn trong ḷng ḿnh sau khi rời ngôi trường bất túc.

Trong cảm giác thoáng khoát đó, tôi chợt nẩy ra một ư muốn vào trong chùa. Nhờ một vị ni sư nào đó đọc cho bài kinh siêu thoát, như là món quà cuối cùng mà tôi dành tặng cho con bé bất hạnh. Đứa bé mà tôi đă có nhiều gần gũi cảm t́nh trong hơn một năm vừa qua.

Sau khi ghi tên tuổi và vài chi tiết của con bé vào một tờ giấy nhỏ đưa cho vi ni sư. Tôi ngồi thả hồn theo âm thanh của bài kinh cầu siêu mà tôi không mang một tí kiến thức. Cho đến khi tiếng tụng kinh chấm dứt, vị ni sư chậm răi đứng dậy, đến bên tôi bà nhỏ nhẹ hỏi:

-Chắc cô bé vừa mất là con của tín hữu ?

-Không phải, thưa ni sư ạ, Cô ta chỉ là đứa bé tàn tật, không người thân, mà tôi quen biết trong ngôi trường nuôi dưỡng trẻ con bất túc, ở gần đây mà thôi !

Câu trả lời của tôi h́nh như làm cho vị sư ni ngạc nhiên. Bà đưa đôi mắt hiền từ nh́n tôi ra ư ḍ hỏi :

-Thỉnh thoảng nơi đây cũng có một cô bé tàn tật với đôi nạng gỗ từ ngôi trường bất túc đó đến đây cúng vái...

Vị ni sư im lặng ra chiều không muốn đưa ra lời ước đoán vu vơ, nhưng lại nh́n tôi như muốn tôi giải thích thêm. Tôi móc túi lấy tấm ảnh 4X6 của con bé đưa tận tay vị ni sư. Chỉ nh́n dáng mặt đổi khác với vẻ thương tâm của người nữ tu, tôi biết ngay đứa bé tàn tật với đôi nạng gỗ mà bà ta biết mặt chính là con bé Thiên Phúc bất hạnh này.

Sau khi nghe vài lời kể lể của tôi về thân thế con bé, vị ni sư thở dài cảm thương rồi bà nói với tôi :

-Thôi cũng là một cơ duyên xếp đặt. Cô ta đă nhiều lần đến đây và tôi cũng đă biết mặt. Nếu thiện hữu bằng ḷng, tôi xin tấm ảnh của cô ta cho vào danh sách tin hữu quá cố của chùa. Rồi vào những dịp lễ kỵ của chùa, chúng tôi sẽ tụng kinh giúp cô ta giảm được phần nào thân nghiệp sớm về nơi tịnh độ của đất Phật.

Tôi mừng rỡ ra mặt, v́ nghĩ rằng ít ra cuộc đời buồn bă, thiệt tḥi của con bé cuối cùng cũng đă được một nơi an lành cưu mang. Ở nơi đây chắc chắn nó sẽ không phải ngồi g̣ lưng, bàn tay đóng vẩy chai cứng v́ những công việc sản xuất mà nó đă nh́n thấy mặt trái của hai chữ từ thiện !

Vị nữ tu, đưa mắt tỏ ư cho tôi đi theo. Đến một tấm bảng treo trên tường mầu vàng nhạt. Trên đó có những nẹp bằng plastic trong suốt bắt ngang tấm bảng kẹp giữ những tấm ảnh của những người quá cố. Nh́n lên tấm bảng, vài hàng nẹp ở phía trên đầu bảng đă kẹp đầy ảnh, không có một chỗ trống. Nhưng trên dẫy nẹp thứ nhất, không hiểu sao lại có một khoảng c̣n trống. Vị ni sư kẹp chiếc ảnh của con bé vào khoang trống đó.

Không biết v́ một ngẫu nhiên hay v́ sự linh thiêng đưa dắt nào. Ngay cạnh khoảng trống đó có tấm ảnh của một cậu con trai cỡ tuổi Thiên Phúc. Cặp mắt của cậu ta trong ảnh cũng nh́n nghiêng sang một bên, hướng về phía con bé Thiên Phúc. Ngược lại con bé Thiên Phúc trong h́nh lại nh́n sang bên người con trai. Nh́n hai tấm ảnh, rơ ràng hai đứa nh́n nhau, miệng cả hai đứa như mỉm cười với nhau! Tôi ngẫn ngơ nh́n sững sự ngẫu nhiên, vô t́nh xếp đặt của vị ni sư với cảm giác lạ kỳ. Vị ni sư hoàn toàn không để ư đến sự kiện vô t́nh đó, bà kẹp xong tấm ảnh rồi cúi đầu chào tôi chậm răi đi vào phía sau hậu điện.

Lúc đó bầu trời đă xâm xẩm tối. Tôi ngước mắt nh́n lên trên khuôn cửa sổ bằng kính trong suốt khá lớn nối tiếp giữa phần sau và phần trước của ngôi chùa.Bầu trời lấp lánh ánh sao. Tôi càng bàng hoàng hơn khi nh́n thấy ngôi sao riêng rẽ mà một lần Thiên Phúc đă chỉ cho tôi, đó là ngôi sao định mệnh của nó. Nó nói từ vị trí đơn độc đó,sẽ t́m cho nó một người yêu thương, kết thành vợ chồng dưới mái ấm gia đ́nh hạnh phúc.

Tôi đưa mắt nh́n lại hai tấp ảnh trên tấm bảng.Nh́n nụ cười , ánh mắt của hai đứa bé, h́nh như rất sống động và giao nhau. Tôi có cảm tưởng chúng đang dành cho nhau ánh nh́n ái ân, ngọt ngào của tao ngộ, tương phùng . Tự nhiên tôi mường tượng nghe thấy âm thanh nhỏ nhẹ của con bé tàn tật, nhiều ước mơ bên tai tôi:

-Cô thấy không, con đă t́m thấy người yêu trong mộng của con rồi !

&

Lưu-An ( Suisse Nov. 2002 )

( Viết dành tặng riêng cho T. )

 


Vài hàng về tác giả :

Lưu An là bút hiệu của anh Vũ Ngọc Ruẩn. Anh Ruẩn  sinh năm 1946 tại Xuân Trường, Nam Định, Việt Nam. Bút hiệu Lưu An & Thượng Xuyên Lộ, cựu học sinh Chu Văn An 59-66, tốt nghiệp Master về Food Sciences đại học Kagoshima, Japan 1977. Anh Ruẫn hiện đang sinh sống tại Thụy Sĩ. Cảm tưởng về thơ văn của Lưu An xin gởi về  luuan@erct.com

........

® "Khi phát hành lại thông tin từ trang này cần phải có sự đồng ư của tác giả 
và ghi rơ nguồn lấy từ http://www.erct.com/"