Khoảng trống cuối cuộc đời

 Tùy bút  - Lưu An  (*)

Kính dâng linh hồn bác Bẩy 
với sự kính mến của cháu

 Qua người bạn thân cùng lớp, tôi quen với gia đ́nh bác Chấn, một gia đ́nh gốc Tây học, giầu có và thế lực của miền Nam trước năm 1975. Bác có hai người con, một trai, anh Quang hơn tôi 3 tuổi. Một gái, chị Yến hơn tôi 1 tuổi. Hai người con của bác đều theo học chương tŕnh Tây. Sự quen biết của tôi  với gia đ́nh bác rất sơ sài, không bước xa hơn những  lời chào hỏi xă giao thông thường hay vài câu hỏi ṭ ṃ về thân thế tôi trong những lần tôi theo người bạn đến nhà bác chơi.

Sau này tôi được biết hai người con của bác Chấn đă đi du học tại Thụy sĩ ngay sau khi tốt nghiệp bậc trung học Pháp. C̣n tôi không có điều kiện nên học đại học trong nước. Năm 1971 tôi tốt nghiệp rồi  xuống Cần thơ dậy học. Từ ngày lên đại học rồi đi làm tôi không có dịp nào đến chơi nhà bác Chấn nữa. Đầu năm 1974 trước khi nhận học bổng di du học ở Nhật bản, tôi được người bạn cho biết bác Chấn trai đă bị mất v́ ung thư. Bác gái vẫn sống với vài người cháu họ xa ở căn khá nhà lớn, sang trọng ngày xưa ở đường Ngô Tùng Châu.

Rồi với bao nhiêu đưa đẩy của thời cuộc, cuối năm 1979 tôi rời bỏ Nhật bản v́ t́m được việc làm đúng với chuyên môn ở thành phố Zürich, vùng nói tiếng Đức ở miền  bắc Thụy Sĩ. Sang Thụy Sĩ được khỏang một năm tôi lập gia đ́nh với người bạn gái người Nhật mà tôi đă quen biết nhiều năm trong thời du học tại đó.

Một lần vào năm 1983 gia đ́nh tôi xuống Genève thăm người bạn, ngẫu nhiên tôi gặp được chị Yến, cô con gái của bác Chấn. Chị cho biết chị và anh Quang đă tốt nghiệp xong đại học Genève từ lâu, cả hai đang đi làm, vẫn sống ở Genève, nhưng kẻ ở đầu tỉnh, người ở cuối tỉnh, lại bận rộn với công việc làm cho nên cũng rất ít gặp nhau. Chị cũng cho biết cả hai vẫn chưa lập gia đ́nh nhưng sống chung với người yêu đều là người Thụy Sĩ. Tôi cũng hơi ngạc nhiên v́ cả hai đều đă xấp xỉ 40 tuổi mà vẫn độc thân, nhưng không dám thắc mắc v́ có lẽ lối sống Tây phương là thế.

Trong lần gặp nhau đó, tôi cho chị địa chỉ, số điện thoại của gia đ́nh, ân cần mời chị và anh Quang đến chơi, coi như t́m được người bạn xa xưa nơi xứ lạ quê người. Nhưng tôi có cảm tưởng chị không có vẻ hồ khởi với lời mời vồn vă, chân thành của tôi lắm. Vô t́nh hay cố ư, chị cũng không cho tôi biết địa chỉ!  Tuy nhiên tôi cũng chẳng bận ḷng v́ nghĩ họ đă sống với nền văn hóa Tây Phương từ ngày bé, sự lạnh lùng, cách biệt với những người không cần thiết là lẽ tự nhiên như thế mà thôi.

Chỉ có vậy, lần gặp nhau như thoáng qua, được quên đi dễ dàng. Bất th́nh ĺnh, khoảng gần 2 năm sau ngày chúng tôi gặp chị, tôi nhận được điện thoại của chị cho biết bác Chấn gái đă được anh em chị bảo lănh sang đoàn tụ, hiện đang sống với chị ở Genève đă được khoảng một tháng rồi. Chị có nói với bác Chấn về gia đ́nh chúng tôi, bác mong muốn mời gia đ́nh tôi đến chơi để tâm sự. Đặc biệt trong cuộc điện thoại này chị rất thân thiện, thân thiện đến nỗi tôi có cảm tưởng chị năn nỉ chúng tôi đến chơi với mẹ chị, giúp bà vui mà quên đi nỗi nhớ quê hương khi chưa quen biết ai ở Genève.

Ngay sáng sớm thứ bẩy cuối tuần, vợ chồng tôi lái xe xuống Genève đến tạm trú nhà một người bạn cũng ở trong Genève, nghỉ ngơi một lúc. Khoảng 2 giờ chiều chúng tôi mới đến nhà chị Yến thăm bác Chấn. Trong lần gặp gỡ này có cả anh Quang cùng với hai người Thụy Sĩ là bạn trai và bạn gái của chị Yến và anh Quang.

Ngay khi bước vào nhà, sau vài câu chào hỏi thông thường, vợ chồng tôi đă nhận thấy ngay bầu không khí nặng nề giữa bác Chấn với hai người con của bác cùng với 2 người bạn của họ. Bác Chấn hoàn toàn bị tách xa trong cuộc sinh hoạt của hai người con và bạn của họ, dù ngôn ngữ Pháp với bác không thành vấn đề. Sau vài câu xă giao b́nh thường, nói chuyện vu vơ với chúng tôi, nhóm con của bác Chấn cũng tự tách rời. Họ nói chuyện, cười đùa, âu yếm nhau  trước mặt chúng tôi, chẳng có tí ngại ngần rồi dẫn nhau vào pḥng bên cạnh đùa giỡn trong âm thanh của âm nhạc khá ồn ào.

Bác Chấn có vẻ ngượng ngùng, nhưng chúng tôi cố làm ra vẻ không để ư, coi như chuyện b́nh thường của giới trẻ Tây phương. Chúng tôi cũng ân cần mời bác lên nhà chúng tôi chơi bất cứ lúc nào, có thể hàng tháng cũng chẳng sao v́ nhà khá rộng lại có vườn riêng để ăn uống ngoài trời. Bác tỏ vẻ rất cảm động với nhiệt t́nh của chúng tôi, lại càng thích hơn khi thấy vợ tôi cầm chiếc áo len mà bác đang đan nửa chừng, ṭ ṃ xem ra chiều hiểu biết và đồng sở thích thêu thùa. Lúc sửa soạn ra về, vợ chồng tôi có ư gặp hai người con để chào từ giă, ngần ngừ một chút, trong vẻ ngượng ngùng bác nói:

-Thôi, các cháu cứ về đi, bác sẽ nói với chúng nó sau !

 

&

 

            Sáng hôm sau, ngày chủ nhật, sau khi ăn sáng với gia đ́nh người bạn xong chúng tôi từ giă để về lại Zürich. Tôi định lái xe đi một vài ṿng thành phố Genève trước khi về lại Zürich. Đang lúc chạy xe tôi thoáng thấy bác Chấn ngồi ở chiếc ghế của một trạm xe bus. Dừng xe vào lề đường tôi chạy vội đến nói với bác :

            -Bác Chấn, bác đi đâu vậy? Bác lên xe cháu chở cho.

            Bác giật ḿnh khi nh́n thấy tôi, nhưng ngay lúc đó cảm giác ngượng ngùng buồn bă hiện rơ trên khuôn mặt, ánh mắt của bác. Chẳng đợi cho bác trả lời tôi nói tiếp :

            -Cháu đang định chạy ḷng ṿng xem thành phố đây, bác đừng ngại ǵ cả , cứ lên cháu chở đi mà !

            Nói xong tôi cầm tay, kéo bác về hướng chiếc xe, nơi đó vợ tôi đang mở cửa xa chờ đợi. Ngần ngừ tí chút, nh́n tôi như gửi gấm nỗi buồn kín đáo, bác nói như muốn khóc :

            -Bác có muốn đi đâu đâu! Ở nhà buồn và cô đơn quá cháu ạ, chịu không được, ngày nào bác cũng ra ngồi ở các trạm xe bus, xe điện để nh́n người ta lên xe, xuống xe cho đỡ buồn đó mà thôi !

            Tôi ngẩn ngơ, nh́n bác trân trối, câu trả lời xót đau quá! Tôi có cảm nhận người đàn bà xấp xỉ tuổi 70 đang đứng tước mặt tôi có rất nhiều tâm sự buồn đau khó nói. H́nh ảnh cuộc gặp mặt chiều hôm qua ở nhà cô Yến, con gái bác lại hiện ra, trở về trong kư ức tôi ! Tôi thoáng hiểu một phần nào nỗi buồn, cô đơn của bác. Nhân dịp gặp lại trong ngẫu nhiên này tôi muốn được nghe bác tâm sự, biết đâu tôi lại t́m được điều ǵ đó giúp bác giảm được nỗi buồn mà bác đang chất chứa trong ḷng ?!  Nghĩ như vậy, tôi thân thiện khoác tay lên vai bác, khẩn khoản nói :

            -Bác cháu ḿnh t́m một quán nước nào đó nói chuyện đi! Bác đừng ngại ngần ǵ cả, ngày hôm qua cháu muốn nói chuyện với bác nhiều mà chưa hết.

            H́nh như sự nhiệt ḷng của tôi và cũng có lẽ v́ quá buồn, bác im lặng đi theo. Sau một lúc chạy lung tung, chúng tôi vào một quán nước bên ngoài hành lang của một khách sạn trên đại lộ Quai du Mont Blanc, bên kia đường là hồ Lehmann. Bầu trời trong xanh, ánh sáng ban mai chiếu rọi lên mặt hồ nhấp nhô tạo ra những dải sáng lấp lánh tuyệt đẹp của một buổi sáng nắng tốt. Bác Chấn đă khóc gần như suốt thời gian ngồi kể cho tôi nghe về lư do của bác khi lựa chọn rời xa VN, sang Thụy Sĩ định cư. Một lựa chọn mà bác nghĩ rằng đă sai lầm, đang làm cho bác buồn đau v́ cô đơn.

            Bác cho biết, với lời khuyên nhủ rất hợp lư, chân t́nh của hai con.  Bác bán căn nhà của ḿnh ở trong nước, gom vào với tất cả nữ trang, tiền bạc mà bác đă dành dụm từ khi mới kết hôn để giúp hai con, mua cho mỗi người một căn hộ ở Genève. Căn hộ mà chúng tôi đến thăm hôm qua là của Yến. Một căn khác cho Quang, đến nay dù đă hơn một tháng ở Thụy Sĩ nhưng bác vẫn chưa có dịp đến xem nó ra sao!

Trước khi rời bỏ quê hương sang Thụy Sĩ, bác nghĩ rằng, tuổi đă già, bệnh hoạn, sống chết không biết lúc nào, v́ vậy nếu được sống với chính con của ḿnh là một điều rất hợp lư, vẫn hơn sống với những đứa cháu họ xa ở Việt Nam.  Đă thế với khả năng thông thạo tiếng Pháp của bác, có lẽ chẳng khó khăn trong việc giao tế với người địa phương, ngoài ra với sở thích đọc sách báo, thêu thùa cũng sẽ giúp bác che lấp được những lúc nhà rỗi, cô đơn khi các con đi làm. Với ư nghĩ lạc quan như vậy bác đă chờ đợi từng ngày cho việc ra đi đoàn tụ với hai con. Nhưng khi đến Thụy Sĩ, chỉ sau một tuần lễ đầu tiên bác đă nhận thấy ḿnh sai lầm, cái sai lầm ra ngoài tưởng tượng, tính toán của bác. Dù thích đọc sách, thích thêu thùa nhưng bác chẳng có được hứng thú mà làm được như mong muốn!

Bác được Yến, người con gái mà bác thương yêu nhất đón về sống chung. Mấy ngày đầu tiên Yến nghỉ làm việc, dẫn bác đi lo giấy tờ hành chánh, bảo hiểm sức khỏe đồng thời chỉ dẫn bác cách mua vé, xử dụng các phương tiện giao thông công cộng như xe bus, xe tram của thành phố. Yến cũng không quên hướng dẫn bác xử dụng các máy móc trong nhà như máy giặt, máy sưởi cùng với những việc làm trong tập thể chung cư.

            Mấy ngày đầu tiên c̣n bận rộn với những học hỏi, làm quen với cuộc sống mới nơi xứ lạ quê người, bác không có thời gian để cảm thấy cô đơn. Nhưng chỉ một tuần sau, mọi hoạt động đă được đưa vào thứ tự và đều đặn. Buổi sáng Yến vội vàng đi làm, chiều tối về nhà, mệt mỏi cô ta chẳng có th́ giờ và hứng thú để nói chuyện với bác ngoài vài câu hỏi sức khỏe vu vơ. Đă thế Yến thường về với người bạn trai, họ lại quây quần với nhau trong pḥng riêng, chẳng thèm để ư đến bác. Bác sống im ĺm như một chiếc bóng thừa thăi trong căn hộ .

Mấy ngày đầu tiên, có lẽ v́ món ăn lạ hay nể nang công lao nấu nướng của bác, Yến và người bạn trai c̣n về nhà ăn cơm tối. Nhưng chỉ được vài ngày, họ chẳng c̣n thú vị với món ăn của bác nữa, Yến nói với bác đừng nấu cơm cho họ, họ tự lo được. Từ đó Yến và bạn trai thường ăn cơm ở đâu đó trước khi về nhà khá muộn. Thỉnh thoảng Yến mua đồ ăn nguội, rượu bia mang về bầy ra bàn, ăn uống, nói chuyện cho đến khuya rồi chẳng thèm thu dọn…. Sáng mai nh́n thấy đống bát đĩa bác lại phải lau chùi, thu dọn…! Không nói ra nhưng bác Chấn đă có cảm tưởng ḿnh là người hầu hạ trong nhà, không c̣n là người mẹ được con đón sang để phụng dưỡng nữa. C̣n Quang thỉnh thoảng cùng cô bạn gái đến chơi, thoáng qua một vài giờ đồng hồ rồi từ giă ra về.

            Đôi lần thấy bác buồn, than van cô đơn không bạn bè… Yến khuyên bác hăy làm theo lối giải trí, t́m vui của người Thụy Sĩ khi về già, không có việc ǵ làm. Để tránh thời gian rảnh rỗi, cô đơn họ mua vé tháng của thành phố cho xe bus, xe tram…rồi sáng đi, tối về, ngày ngày dùng phương tiện giao thông đi từ phố này, sang phố kia ngắm nh́n người ta buôn bán ở các siêu thị. Buổi trưa hay lúc mệt mỏi th́ tạt vào những nhà ăn b́nh dân rẻ tiền trong các siêu thị uống cà phê hay ăn trưa.

            Nghe lời đề nghị của cô con gái, bác h́nh dung khá rơ con đường sống của ḿnh sẽ ra sao nếu c̣n sống nơi đây. Bác chợt hiểu ra rằng hai đứa con của bác thật sự đă là dân Thụy Sĩ rồi, chúng sống, chúng suy nghĩ và giải quyết theo xă hội, con người Thụy Sĩ. Chúng không thể nào nh́n thấy hay cảm thấy nỗi buồn, cô đơn của bác được nữa. Nói đến đây, bác Chấn ngước nh́n tôi với đôi mắt nḥa lệ, buông tiếng thở dài buồn bă bác than thở:

            -Có lẽ bác phải về lại VN cháu ạ, sống ở đây chắc bác sẽ chết v́ cô tịch mà thôi. Mấy ngày trước bác có liên lạc với toà lănh sự VN ở Genève để hỏi về việc hồi hương. Theo bác không khó khăn lắm, nhưng cần nhiều thủ tục để lấy lại hộ khẩu của bác ở VN và nhất là chứng minh được sự bảo đảm về tài chánh cho sự sinh sống của bác khi hồi hương.

            Thấy tôi im lặng, bác buồn rầu nói tiếp:

            -Hiện nay bác chẳng có ǵ ở VN nữa. Nhà cửa đă bán, tiền bạc, nữ trang cũng không c̣n. Bác đúng nghĩa một người nghèo, già lăo đơn độc nếu về lại quê hương th́ sống làm sao đây ?

            Tôi buột miệng hỏi :

            -Tại sao bác không nói với anh Quang, chị Yến trả lại bác một ít tiền để có thể về VN sinh sống ?

            Lắc đầu ra vẻ thất vọng, bác cho biết tiền bán nhà, bán nữ trang vừa rồi rất lớn so với xă hội VN nhưng có đáng bao nhiêu so với Thụy Sĩ đâu ! bác đă chia cho hai con để gíúp chúng mua nhà, theo bác biết th́ hai người con cũng phải mượn ngân hàng hơn một nửa mới có đủ tiền để mua hai căn hộ. Hiện nay tiền lời ngân hàng cùng với chi phí dịch vụ cho chung cư như thang máy, điện nước, lau chùi, cắt cỏ, xúc tuyết,làm vườn… tất cả không phải nhỏ, chẳng thua ǵ tiền đi thuê nhà. Bác đă bàn với hai con để đưa trả lại bác một số tiền cho bác mua một căn nhà nhỏ ở VN, nhưng coi vẻ không được v́ chúng vẫn phải trả nợ ngân hàng mỗi tháng, chẳng dư dă để đưa cho bác được! Đă thế khi về VN tiền sinh sống, thuốc thang, bệnh viện khi ốm đau cũng không thể coi là nhỏ được!

            Nhẩm tính lại cuộc sống ở VN, tôi nói với bác:

            -Theo cháu nghĩ nếu hai người con của bác giúp bác mỗi tháng 200 quan Thụy Sĩ ( thời điểm 1986 ) chắc bác sống không khó khăn lắm đâu!

            Bác Chấn mỉm cười trả lời :

            -Cháu tưởng đơn giản như thế sao? giả dụ mà chúng nó gửi cho bác 200 quan mỗi tháng th́ cũng chỉ đủ cho sinh sống b́nh thường mà thôi. C̣n lúc ốm đau, chi dụng cho việc thuê nhà, cho người quen, họ hàng để người ta vui vẻ mà săn sóc cho ḿnh làm sao mà đủ?! Tuổi già của bác đâu có thể sống độc lập được, mà phải dựa vào người khác, nhất là lúc ốm đau. Dù là họ hàng, quen biết cũng phải có tiền cháu ạ ! Không dễ dàng như cháu nghĩ đâu !

            Nghe bác tâm sự, tôi đă đă tạm hiểu hoàn cảnh của bác. Đúng như vậy, cái sai lầm là bác đă bán nhà, thu dọn tài sản để gửi cho con mong được sống gần con. Điều này nghe ra nó đơn giản và hợp lư  như thói thường của gia đ́nh văn hoá VN,  nhưng với hai người con của bác, sự việc đă  xẩy ra khác hoàn toàn! T́m một giải quyết cho bác không dễ dàng, họa chăng một hay cả hai người con bác biết cảm thông nỗi cô đơn, buồn bă của mẹ mà t́m cách giúp đỡ mà thôi. Bác không nói ra, nhưng tôi có cảm tưởng hai người con bác không  như bác chờ mong .

Trước khi chia tay tôi ân cần nhắc lại lời mời của gia đ́nh tôi, bất cứ lúc nào bác có ư muốn đến nhà tôi chơi nhiều tuần, vài tháng hoàn toàn không có ǵ khó khăn. H́nh như nh́n rơ sự chân thành của tôi, bác vuốt nhẹ bàn tay vợ tôi mỉm cười và hỏi vợ tôi :

            -Cháu có phiền ḷng nếu bác đến nhà cháu chơi không ?

            Dù ngôn ngữ VN chỉ hiểu lơm bơm, nhưng vợ tôi cảm nhận hoàn toàn ư nghĩa lời nói của bác qua ánh mắt, khuôn mặt và cả dáng điệu chân thành trong giọng nói, nụ cười của bác. Vợ tôi đưa tay ra dấu thêu đan, lơm bơm câu tiếng Việt:

            -Bác cứ đến chơi đi…có nhiều việc làm với nhau lắm, bác đừng lo!  …

            Có lẽ đây là lần đầu tiên trong cuộc gặp gỡ  bác hôm qua và hôm nay tôi nh́n thấy nỗi buồn bă  biến mất, thay vào đó là niềm vui thoáng hiện trên khuôn mặt, trong ánh mắt của người đàn bà xấp xỉ 70 tuổi mà tôi cũng chỉ thoáng quen trong quá khứ.

 

&

 

            Trở về Zürich đă cả tháng trời, tôi cũng chẳng có dịp liên lạc với bác nữa. Đôi lúc trong trí nhớ tôi cũng nghĩ đến bác, nhưng cho rằng với thời gian bác sẽ làm quen với những người VN khác, rồi cũng giống như mọi người, đâu vào đó mà thôi . Nhưng bất th́nh ĺnh vào buổi tối khi tôi đang ăn giở bữa cơm th́ bác gọi đến. Với giọng nói thều thào, chứa đầy buồn bă, chán nản bác cho biết hiện đang ở bịnh viện đă gần một tuần lễ nay. Tôi hỏi lư do, bác không nói rơ ràng lắm nhưng có lẽ liên quan đến tim mạch lại thêm bị trầm uất v́ buồn bă, cô đơn mà ra. Bác khóc qua điện thoại cho biết hai người con chỉ đến thăm bác một lần duy nhất vào ngày đầu tiên, sau đó v́ bận rộn họ chỉ điện thoại hỏi thăm mà thôi. Tôi buông tiếng thở dài, nói vài câu an ủi bác, hứa sẽ chở vợ đến thăm bác vào ngày mai hay ngày kia ! Có lẽ cảm nhận được ư nghĩa tiếng thở dài của tôi trong điện thoại, bác nói rất nhẹ :

            -Cám ơn vợ chồng cháu, biết là làm phiền cháu nhưng bác muốn gặp lại các cháu lắm. Cháu cố đến với bác lần nữa nhé ! chắc bác không có dịp gặp lại vợ chồng cháu nữa đâu !

            Tôi nghe mà rụng rời, tưởng như bác muốn gặp để nói lời trối trăn! Tôi nói vài câu an ủi, nâng đỡ tinh thần rồi hứa chắc ngay ngày mai sẽ xin nghỉ làm một ngày đến thăm bác.

            Xế chiều hôm sau chúng tôi đến bệnh viện của tỉnh, căn pḥng khá rộng có 4 bệnh nhân. Chúng tôi đă giật ḿnh đến độ nghi ngờ thị giác của ḿnh khi nh́n thấy nằm như đang ngủ, chỉ hơn một tháng trời mà sắc diện của bác thay đổi quá mau! Khuôn mặt tái xanh, hốc hác như người bệnh lâu năm, cơ thể như bị thu nhỏ lại nằm ép dính xuống tấm nệm của chiếc giường! Cánh tay trái khẳng khiu, tái xanh tḥ ra ngoài chiếc chăn, được nối với sợi dây truyền serum treo lủng lẳng trên chiếc giá bằng alumin trắng .Tôi nhẹ nhàng nắm lấy cổ tay xương xẩu làm bác giật ḿnh tỉnh dậy. Nh́n thấy chúng tôi,sự vui mừng, cảm động hiện rơ trên khuôn mặt già nua trắng bệch. Bác gật đầu nhẹ,đáp lại lời chào hỏi của vợ chồng tôi, rồi thều thào:

            -Cám ơn hai cháu đă đến thăm bác, mời hai cháu ngồi !

            Bác cho biết mấy ngày trước tự nhiên bị mệt mỏi, chóng mặt rồi bị xỉu, ngă ngay ở bếp vào ban đêm.Yến nghe tiếng động của chiếc ghế bị đổ, chạy ra mới biết và chở bác đến bệnh viện. Qua kiểm nghiệm bác sĩ cho biết do chứng suy tim đă có từ trước kèm theo thận hoạt động không b́nh thường gây tắc trách sự tuần hoàn dẫn đến chứng lậm độc máu.

            Sau vài giờ đồng hồ tâm sự, bác kể cho chúng nghe những ngày tháng cô độc, buồn chán càng lúc càng đè nặng lên bác vừa qua. Tôi cũng chỉ biết khuyên nhủ để nâng đỡ tinh thần bác mà thôi. Trước khi từ giă, bác nói với vợ chồng tôi trong nước mắt :

            -Chắc bác và vợ chồng cháu không có dịp gặp lại nhau nữa đâu! Dù thế nào th́ bác rất cảm động với ḷng tốt của các cháu đă v́ thương bác mà nghe tất cả những lời tâm sự của bác. Bác cũng không ngờ cuối đời ḿnh lại cô độc và buồn đau như thế này. Con của bác v́ bận rộn hay v́ vô tâm mà quên săn sóc bác,biết làm sao hơn là im lặng ! Nhưng ít ra vào lúc cuối đời này bác cũng có một niềm vui đó là có hai cháu để hàn huyên, tâm sự ….

            Bác nói với chúng tôi nhiều lắm, toàn là những câu nói đượm buồn và kín đáo than van!  Tôi có cảm tưởng tinh thần bác hoàn toàn suy xụp, buông xuôi. Nỗi chán nản cùng cực của bác không những thể hiện trên khuôn mặt mà c̣n trong những lời nói như trăn trối với vợ chồng tôi. Tôi cố gieo vào bác ḷng tin về tài năng của y học Thụy Sĩ, họ sẽ mang lại cho bác sức khoẻ và niềm vui. Tôi hứa chắc chắn khi bác khỏe mạnh tôi sẽ xuống chở bác lên chơi với gia đ́nh tôi vài tháng. Bác nghe lời hứa của tôi trong trạng thái bâng quơ h́nh như kín đáo che dấu sự thất vọng ở trong.

            Sau khi từ giă ra về, tôi tạt vào pḥng y tá trực của dẫy pḥng bác nằm, ư định gặp người y tá nào đó nói với họ vài lời cám ơn, nhân tiện nhờ họ thông báo cho tôi biết ngay nếu có ǵ cần thiết. Thật may, tôi gặp được cô y tá trưởng, biết nói tiếng Đức, nhờ vậy mà vấn đề giao tiếp, nhờ vả của tôi dễ dàng hơn. Tôi cũng chẳng ngần ngại nói rơ với cô ta sự thật về hoàn cảnh không vui của bác cùng với sự nhạt t́nh, thiếu săn sóc của hai người con  Tôi mong cô ta cảm thương nỗi cô tịch của bác mà đặc biệt quan tâm. Tôi cũng không quên đưa cho cô ta số điện thoại, ân cần xin cô ta báo tin cho tôi biết ngay, bất cứ giờ nào, ban đêm hay ban ngày nếu có ǵ bất trắc, để tôi kịp đến thăm viếng hay giúp đỡ bác nếu cần. 

            Trở về nhà, vừa được 2 ngày,  vào buổi sáng khi đang sử soạn đi làm th́ cô y tá trưởng từ bệnh viện Genève gọi đến. Tôi giật ḿnh, linh cảm có ǵ không may xẩy đến cho bác rồi. Cô ta cho biết bác hiện đang ở khoa cấp cứu, trong t́nh trạng tuyệt vọng! Với tí chút ngập ngừng cô ta cho biết đêm hôm qua vào khoảng nửa đêm, khi mọi người an ngủ. Bác đă dùng kéo cắt đứt sợi dây truyền serum, rồi để nguyên mũi kim trong mạch máu ở khủy tay cho máu chẩy ra ngấm vào chăn, đệm! Khi người y tá trực đêm biết th́ bác đă rơi vào hôn mê. Bác sĩ khoa cấp cứu cho biết rất khó hy vọng cứu chữa v́ bệnh nhân đă bị sẵn bệnh về tim mạch lại cơ thể rất yếu. Theo cô ta, nếu tôi đến bệnh viên trước buổi trưa hy vọng có thể gặp được bác lần cuối cùng.

            Dù bị vướng bận với việc làm, nhưng tôi cũng xin nghỉ, lái xe một ḿnh xuống Genève hy vọng gặp được bác thêm một lần nữa. Trên đường đi, tôi cầu mong sự kiện không phải quá bi đát như lời cô y tá nói với tôi .

            Đến Genève,người đầu tiên tôi t́m gặp là cô y tá ,cô ta cho biết bác đă mất ngay sau khi cô ta điện thoại cho tôi, hiện đang nằm ở một pḥng riêng gần khu nhà xác của bệnh viện để làm thủ tục cần thiết trước khi đưa vào nhà xác của bệnh viện. Tôi thẩn thờ khi biết ḿnh đến quá chậm để không gặp được bác lần cuối cùng!

            Mở cửa bước vào căn pḥng nhỏ ở cuối hành lang của dẫy nhà phụ được tách biệt với khu vực chính của bệnh viện. Chỉ có một chiếc giường duy nhất trên đó bác Chấn đang nằm. Cặp mắt của bác nhắm lại, b́nh thản như đang trong giấc ngủ ! Chỉ có khác là khuôn mặt của bác hốc hác làm cho đôi g̣ má nổi hẳn lên giữa mầu xám, tái xanh xấu xí của làn da mặt . Tôi im lặng đặt nhẹ bàn tay lên thân thể, lên cánh tay xương xẩu của bác như muốn cảm nhận rơ hơn cái lạnh lẽo của cơ thể cũng như nỗi buồn đau, cô độc của tâm hồn bác lúc ra đi.

            Cũng chính lúc đó,lời tâm sự của bác mấy ngày trước khi vợ chồng tôi đến thăm bác ở bệnh viện h́nh như vang nhẹ bên tai tôi : “ Bác đă lầm lẫn chọn lựa! cái lầm lẫn đă làm cho bác mất tất cả! mất nhà cửa, mất tiền bạc nữ trang và có lẽ mất cả hai đứa con của bác nữa! Bác đă không thể h́nh dung ra cuộc sống xa quê hương nó lại mang đến cho bác thất vọng và buồn đau đến như thế ! Nhưng ân hận cũng đă muộn, chẳng c̣n giải quyết nào khác hơn là phải chấp nhận những ngày tháng cô liêu đang đến. Nhưng bác tự hỏi bác có can đảm để chấp nhận nó suốt cuộc đời c̣n lại của bác hay không ? “

            Tôi đưa mắt nh́n qua khung cửa sổ, bên ngoài ánh nắng hoàng hôn đổ dài trên con đường trải đá sỏi trong khung viên của bệnh viện. Vài con chim nho nhỏ chuyền nhẩy trên cành cây làm rung động những bông hoa cuối mùa đă khô v́ nắng gíó c̣n sót trên những đọt cây … Không gian thật vô tư, im lặng, chẳng có ǵ khác lạ để cảm thương cho một người mẹ đă vượt xa biết bao nhiêu khoảng cách trời đất, rời bỏ quê hương đến nơi đây với hy vọng được sống gần những đứa con, t́m cho ḿnh một niềm vui đoàn tụ. Nhưng cuối cùng phải mang lấy nỗi buồn đau, cô tịch mà về với hư vô !

&&&&

Zuerich 02.08.2006

    (Lưu An )

Vài hàng về tác giả :

Lưu An là bút hiệu của anh Vũ Ngọc Ruẩn. Anh Ruẩn  sinh năm 1946 tại Xuân Trường, Nam Định, Việt Nam. Bút hiệu Lưu An & Thượng Xuyên Lộ, cựu học sinh Chu Văn An 59-66, tốt nghiệp Master về Food Sciences đại học Kagoshima, Japan 1977. Anh Ruẫn hiện đang sinh sống tại Thụy Sĩ. Cảm tưởng về thơ văn của Lưu An xin gởi về  luuan@erct.com

........

® "Khi phát hành lại thông tin từ trang này cần phải có sự đồng ư của tác giả 
và ghi rơ nguồn lấy từ www.erct.com"