TỪ TẾT TÂY QUA TẾT TA - CHÚC MỪNG NĂM MỚI
Đầu năm 2007.
New York vẫn c̣n lạnh lắm. Tuyết c̣n phủ đầy trên mặt đất. Buổi chiều đi làm về, ngồi trên xe lửa thấy sông Hudson đông cứng lại, nằm trải dài như một bải trắng mông mênh. Trời này được ngồi trong nhà ấm áp nh́n ra ngoài đường là thú vị nhất. Thành phố bỗng nhiên biến thành một vùng trắng toát. Màu ǵ để bên cạnh màu trắng mà không đẹp? Cây cối, nhà cửa, trẻ con, người lớn đi đi lại lại, mặc áo đỏ áo vàng trông rất ngoạn mục. Khi tuyết mới bắt đầu rơi, không khí như khô sắt lại, ḿnh tự nhiên thấy nhẹ bỗng ra và như đi vào một vùng đầy bông nơn, bay tới tấp, chập chờn. Những hạt tuyết lúc nào cũng mơn mởn, nhẹ nhàng...
Khi tuyết đang rơi ḿnh chưa thấy lạnh nhiều, chỉ thấy thích thú để cho những hạt tuyết tự do bay nhẹ vào người. Nếu tuyết chỉ rơi độ mười lăm, hai mươi phút th́ đẹp tuyệt vời, nhưng thường tuyết đă rơi th́ rơi hằng giờ, phủ đầy đường, có khi chỉ vài phân, có khi lên đến vài tấc, có khi ngập đến đầu người.
Khi tuyết rơi ngập quanh nhà, phải lấy xuổng cào tuyết dể làm lối đi. Khi đường phố chưa được cào sạch th́ tuyết lại như cái “nợ”. Đi bộ, đi xe đều vất vả.
Năm mới ở Nữu Ước đặc sắc nhất là ngồi chờ quả cầu khổng lồ dường kính 6 feet, năng mấy ngàn cân rơi xuống vào đúng giờ Giao Thừa. Năm nay quả cầu này được bao bọc bởi 504 miếng tam giác bằng pha lê của hăng Waterford, một hăng chế tạo dồ pha lê danh tiếng. Mỗi chiều tam giác của miếng pha lê dài từ 4.75 đến 5.75 inches.
Truyền thống này bắt đầu từ năm 1904 cùng lúc phát minh ra đèn neon và hệ thống subway của Nữu Ước. Quả cầu đầu tiên nặng 700 pounds đường kính 5 feet làm bằng sắt và gổ. Năm 1920 người ta thay thế bằng một quả cầu hoàn toàn bằng sắt, đến năm 1955 quả cầu được làm bằng nhôm, nhẹ hơn những quả cầu cũ. Quả cầu bằng nhôm không thay đổi cho đến năm 1980 khi Nữu ước muốn đổi quả cầu thành một h́nh Trái Táo khổng lồ với Logo : I Love New York : The Big Apple. Thời đó người ta thường gọi Nữu Ước là The Big Apple, trái Táo Khổng Lồ. Quả cầu của những năm 80 dùng những bóng rất nhiều màu, phần lớn là đèn màu xanh màu đỏ. Cho đến năm 1995 người ta bắt đầu dùng kỷ thuật điện tử để điều khiển ánh sáng của quả cầu và chỉ dùng một màu trắng trên pha lê. .. Đến thiên niên kỷ 2,000 th́ quả cầu được đổi mới hoàn toàn do hăng Waterford đảm trách.
Năm nay 72 miếng pha lê này đều được sắp xếp gắn liền vào nhau để ánh sáng chói ḷa rất đẹp. Những tam pha lê này đều có h́nh dạng theo kiểu tượng trưng cho các niềm Hy Vọng trong năm mới: Hy Vọng vào Bằng Hữu (Hope for Fellowship) Hy vọng vào Trí Tuệ (Hope for Wisdom) Hy Vọng vào Hiệp Nhất (Hope for Unity) Hy vọng vào Dũng Cảm (Hope forCourage) Hy Vọng vào sự Hàn Gắn (Hope for Healing) Hy vọng vào sự Phong Phú (Hope for Ahundance). Ngoài ra năm nay cũng là năm đầu tiên ban tổ chức sẽ cho thả 7 ngàn cân confetti (3,150 ki lo^) từ 11 cao ốc xung quanh đó xuống ngay lúc giao thừa.
Cả trăm trăm ngàn người, du khách cũng như dân địa phương, không quản mưa gió lạnh lẽo, có năm tuyết phủ đầy đường họ cũng đến đứng chờ quanh khu Times Square nơi quả cầu sẽ hạ xuống. Năm nào cũng có những chương tŕnh vô tuyến và ca nhạc đặc biệt, chung quanh các cao ốc, khắp các hiệu ăn trong thành phố đều có những chương tŕnh dạ vũ hoặc dạ tiêc tưng bừng. Từ 11 giờ 59 phút, quả cầu được hạ xuống 70 feet trong ṿng 60 giây, khi quả cầu hạ xuống đúng vào phút Giao thừa, chuông sẽ reo lên, người ta ở mọi nơi ôm nhau chúc mừng năm mới, hàng ngàn cân confetti thả xuống đường phố, dân chúng bắt đầu chúc tụng nhau, uống champagne và vui mừng đón chào năm mới, đầy cả hy vọng, ước mơ.
Mỗi lần Tết đến, người Nhật cũng như người Mỹ không làm sớ để ông Táo đem về thưa với Ngọc Hoàng mà ngồi xét lại những điều ḿnh đă làm trong năm vừa qua. Dựa vào đó họ làm một vài quyết định cho năm mới gọi là “New Year Resolutions”. Có người hứa một điều, có người nhiều tham vọng hơn hứa nhiều điều để mong làm được ít ra một vài điều. Phần lớn những quyết định có liên quan đến sức khỏe, gia đ́nh hoặc công ăn việc làm. Đầu năm cứ hay nghe người ta nói với nhau “Năm mới, người mới” (New year, New you). Phần lớn các bạn Mỹ ở đây lúc nào cũng mong xuống kư, trong dịp lễ Giáng Sinh, ai cũng ăn thả cửa, toàn là bánh ngọt, chocolat v.v. đến đầu năm người nào cũng muốn xuống kư. Hôm nay ngồi nhớ lại một số quyết định của ḿnh, của các bạn trong những năm vừa qua, viết ra đây để nghĩ lại xem có dùng lại được cho năm mới không?
Trước hết là cố gắng làm sao để năm mới được tốt hơn những năm đă qua.
Ở thời đại này, chạy theo nhiều chuyện quá, chuyện con cái, bạn bè, tài chánh, danh vọng v.v. có nhiều khi thấy th́ giờ bay qua ngay trước mặt ḿnh mà không hay. Mở mắt nhắm mắt một ngày bay qua cái vèo. Từ nay phải:
Quyết tâm tạo th́ giờ, tạo cơ hội để làm một vài chuyện dù nhỏ dù lớn mà xưa nay ḿnh vẫn muốn làm. Soạn hết các h́nh ảnh để dán vào album, thời naỳ ai giỏi hơn th́ bỏ vào máy tính. Đọc cho xong quyển sách ḿnh vẫn muốn đọc.
Quyết tâm để chút th́ giờ cho riêng ḿnh. Nghĩ đến sức khỏe và sắc đẹp. Hơn năm mươi tuổi rồi mới “chịu nhận” là từ nay ḿnh bó tay. Không trẻ lại được, chỉ có già đi thôi. Nh́n trong gương đă thấy vài nếp nhăn, bụng bắt đầu to, bắp tay bắp chân bắt đầu nhăo nhẹt. Đừng lo, năm mươi tuổi đời nay khác với năm mươi tuổi đời xưa.
Quyết tâm tập thể thao, chỉ cần đi bộ ít nhất một tuần ba lần mỗi lần độ ba mươi phút. Cái ǵ làm đều đặn mới có hiệu quả. Những chuyện này đáng lẽ phải bắt đầu lo từ vài chục năm trước mà lúc nào cũng coi thường, vẫn cái nạn “mất ḅ mới lo làm chuồng”, cũng chẳng sao vẫn c̣n th́ giờ mà..
Cố ăn uống điều độ. Đừng v́ ngon miệng mà ăn đồ khó tiêu. Nhớ là ḿnh phải tự giúp ḿnh chứ không ai lo cho ḿnh được.
Quyết tâm liên lạc với các bạn cũ. Viết vài lá thư, gọi vài cú điện thoại, kể vài chuyện vui buồn, chép lại một bài thơ hay để gửi đến một người bạn đang có chuyện buồn. Làm cho người khác cười là cho họ một liều thuốc công hiệu nhất. Tặng bạn một quyển sách ḿnh thích. Có khi bạn ḿnh cũng đang bị quay cuồng trong cuộc sống mà quên thời gian.
Quyết tâm khuyến khích những người trẻ tuổi thực hiện được hoài băo. Đừng làm họ thối chí. Nói cho họ nghe kinh nghiệm của ḿnh. Trên đời này không có ǵ khó làm. Cái khó nhất là làm sao vượt qua được những do dự ngay chính trong ḷng ḿnh. Cuộc hành tŕnh nào cũng khó lúc ban đầu. Khi biết được ḿnh đă muốn ǵ rồi là đă thấy ḿnh sắp đạt được mục dích.
Quyết tâm ngẫm nghĩ lại những ǵ đă làm ḿnh bận tâm. Việc ǵ nghĩ cho cùng cũng không đáng để ḿnh phải khổ sở. Nh́n lên để tiến thân và nên nh́n xuống để thấy c̣n rất nhiều người xấu số hơn ḿnh. Bà già vẫn hay nói “Ngó lên th́ không bằng ai, ngó xuống không ai bằng ḿnh”
Nhớ để ư đến lối cư xử của ḿnh với người khác. Cố gắng tử tế với càng nhiều người càng tốt. Để ư nghe những người xung quanh nói, những lời phàn nàn nhiều khi là một lối xây dựng cho đời sống của ḿnh và của người.
Nhớ dùng hai chữ “cám ơn” và “xin lỗi” nhiều hơn. Hai chữ đó sẽ đem thêm bạn và làm cho đời sống dễ chịu hơn.
Nhớ bộc lộ t́nh cảm thân thiết với con cái, họ hàng. Thấy điều đáng khen nên khen nên thưởng. Có rất nhiều người quư sự ân cần của ḿnh, nhất là trẻ con ở xứ này, chúng đang c̣n nhỏ quá, chưa hiểu được sự khác biệt giữa văn hóa Đông và Tây. Chúng cần thấy t́nh cảm bộc lộ tức thời, chúng cần nghe ḿnh lặp đi lặp lại “I love you”. Làm như không nói là không love. Có rất nhiều tâm hồn trẻ chưa hiểu được tại sao ḿnh phải làm điều thiện trong kiếp này để dược hạnh phúc trong kiếp sau..
Mong năm mới vui, mong năm mới có th́ giờ để thưởng thức cảnh đẹp bên ngoài. Thiên nhiên cho ḿnh những vẻ đẹp lâu dài nhất mà nhiều khi ḿnh quên không nghĩ đến. Nh́n những bông hoa ngoài vườn, màu tím, màu xanh, màu vàng... đó không phải là một nhiệm mầu của trời đất hay sao?
Người Việt ḿnh có một diễm phúc hơn các người khác là mỗi năm ăn hai cái Tết.
Từ Tất Tây đến Tết ta thường cách xa năm sáu tuần, Những thiệp chúc Tết không viết kịp ngày Tất Tây thường hẹn đến Tất ta từ từ viết. Ăn Tết ta ờ vùng Đông Bắc dù ít vui nhộn hơn nhưng rất “gia đ́nh” và thân mật với các bạn bè. Tất cả những hối hả, vội vàng của mùa Giáng Sinh, Tết Tây đă qua, con cái đi học lại, người lớn được thư giăn hơn.
Năm nay là năm thứ bốn mươi bốn ăn Tết xa nhà. Cái Tết thứ bốn mươi bốn ở ngoại quốc. Nhiều khi tự hỏi: Đâu là ngoại quốc? Ḿnh ở xứ ngoài c̣n lâu hơn ḿnh ở xứ ḿnh! Ḿnh ở xứ này lâu gấp mấy lần thời gian ḿnh ở quê nhà. Đường đi nước bước ở xứ này rành rơi hơn cả xứ ḿnh! Nhưng sao ḿnh vẫn thương vẫn nhớ cái xứ “của ḿnh” Mỗi lần Tết đến lại xao xuyến sống lại với những kỷ niệm thuở nhỏ, ôm lấy những thói quen, những truyền thống ḿnh đă sống ở một thời xa xưa.
Dù thời tiết có lạnh cách mấy, người Việt miền Đông Bắc cũng cố gắng tổ chức những buổi họp mặt mừng Tết rất đầm ấm. Người Việt ở đây không đông như ở miền Bắc hoặc Nam California hay Texas hoặc vùng Hoa Thịnh Đốn và tiểu bang Virginia nhưng năm nào cũng cố gắng tập trung lại để cùng ăn Tết. Có khi tổ chức tại nhà một người bạn, mời độ 10 đến 20 gia đ́nh thân quen. Mỗi gia đ́nh đem đồ ăn, thức uống, đem t́nh thương yêu, đem nụ cười đến chia vui với bạn bè, con cháu. Có khi tổ chức tại một địa điểm thuận tiện cho nhiều người, thường thuê một pḥng ở trong trường, ở nhà thờ hay ở trung tâm giải trí của các chung cư. Những lần như vậy có thể mời nhiều gia đ́nh hơn, có khi đến cả trăm gia đ́nh. Gia đ́nh nào cũng cố gắng đem đến những món khéo nhất của ḿnh. Ban tổ chức sửa soạn từ cả vài tháng trước. Đúng giờ hẹn mọi người lục tục kéo đến, người lớn trẻ con ăn mặc đẹp đẽ, tay xách giỏ tay bưng những đồ ăn đă sửa soạn ở nhà. Ai cũng bận rộn bày biện thức ăn, bánh trái của ḿnh đă soạn sẵn. Cả một bàn dài đầy thức ăn, có năm sáu thứ xôi, có chả gị, bánh tét, bánh chưng, có nhiều món đặc biệt của những miền mà ḿnh chưa hề biết bao giờ. Có không biết bao nhiêu là loại mứt, loại chè. Các cụ già gặp bạn kể nhau nghe đủ chuyện trong năm, dù chưa biết nhau lâu họ cũng chóng trở thành thân thuộc. Các em bé được thử nhiều món ăn mà thường ngày không biết. Bọn trẻ xúm lại, trao đổi những câu chuyện về trường học, thời trang, âm nhạc, bạn bè v.v... Lứa tuổi ḿnh nói chuyện con cái, chuyện nhà, chuyện công việc làm ăn. Lâu lâu mới được nói tiếng Việt thả cửa, ai cũng vui vẻ cười nói ồn ào.
Có những nhóm đă cố gắng giữ được truyền thống tổ chức ăn Tết từ hơn ba mươi năm qua. Ban tổ chức thuê một lâu đài cổ của một gia đ́nh để lại cho thành phố. Lâu đài rất rộng, có nhiều pḥng, ai cũng có chỗ để hàn huyên thật ấm cúng. Họ mời các cụ già lên mừng tuổi cho con cháu, tổ chức các tṛ chơi bầu cua cá cọp, văn nghệ, để các em nhỏ của từng gia đ́nh lên biểu diễn, hát những bài ca tiếng Việt rất dễ thương. Các em sinh ra và lớn lên ở xứ này, đến bao giờ các em mới được thấy quê hương của bố mẹ, của ông bà, các em có nhận đó là quê hương của các em không?
Đến tối giao thừa, ăn uống xong, xem tin tức rồi sửa soạn cúng giao thừa. Cũng bày biện bàn thờ, hoa quả, cũng lo t́m cho được một dĩa trái cây “vừa đủ xài” có dừa, có đu đủ và có xoài... cũng sửa soạn đủ bánh chưng, bánh tét, mứt trà, xôi chè, cũng hương khói thơm ngát cả căn nhà. Lúc c̣n ở nhà, trong đêm im vắng, chỉ chờ nghe pháo nổ là biết đă đến giờ giao thừa. Ở đây bốn bề yên lặng, không có tiếng pháo làm mốc thời gian, chỉ có tiếng tíc tắc của đồng hồ. Chờ đến 12:00 giờ để chúc mừng năm mới cho nhau. Cúng giao thừa xong, thắp hương ra ngoài trời van vái trước khi xuất hành. Tuyết phủ đầy trên mặt đất, nên phải cắm hương vào tuyết. Năm nay đi về hướng Tây để đón thần Tài, về hướng Tây Nam để đón thần Hỉ. Cứ mong có thần Tài về phù hộ để được về hưu sớm mà khỏi lo chuyện tài chánh là sướng rồi! Có Tài mà lại có chuyện vui th́ c̣n ǵ hạnh phúc bằng. Muốn đi ra ngoài hái lộc mà mùa Đông ở đây cây trụi hết lá, lái xe loanh quanh t́m cho được một cây tùng có cành lá thấp ở gần đường để khỏi lội tuyết đi vào. Loay hoay cắt trộm được một nhánh lộc đem về nhà, mong năm mới làm ăn phát đạt và vui vẻ luôn.
Phong tục tập quán của xứ nào cũng kèm theo một chút mê tín. Cái chút mê tín ấy làm ḿnh thấy hay hay v́ nó ở xa tầm hiểu biết của ḿnh. Không cần ṭ ṃ phân tích, giải thích làm ǵ v́ chính có chút mê tín đó làm ḿnh thấy đời sống thú vị hơn. Có một chút ǵ mờ ảo, không rơ rệt để ḿnh măi măi c̣n t́m kiếm. Đi về tự đạp đất nhà ḿnh, bỏ lộc vào b́nh nước, gọi điện thoại chúc Tết mọi người trong gia đ́nh. Cái hay là phần lớn các gia đ́nh ở vùng Đông Bắc nhà nào cũng có đại gia đ́nh ở Cali, giờ Giao Thừa đến với Nữu Ước trước khi đến Cali 3 tiếng.
Lên đến giường đă gần 2 giờ sáng, vừa cố dỗ giấc ngủ, vừa nghĩ tới năm mới, năm Đinh Hợi, năm nay hợp với tuổi của người này, không hợp với tuổi của người kia. Một năm mới nữa, ngày tháng cứ chồng chất lên, năm này tháng nọ, qua thật mau. Bỗng nhớ giọng nói và đôi mắt ngạc nhiên của bác Phương người Huế gặp trong buổi tiệc Tết ở Philadelphia: “Trời ơi, đi xa Huế đă hơn bốn năm ni rồi hả! Đi khi ông Ngô Đ́nh Diệm c̣n làm Tổng Thống. Trời ơi, ai đời đi đă hơn bốn mươi năm nay rồi mà vẫn c̣n nói tiếng Huế.”
Bà lấy tay vuốt má, rờ cái cằm của ḿnh như thể xem có phải là người thật không, giọng nói đầy vẻ thương t́nh: “Tội chưa, đi hơn bốn mươi năm ni rồi, tội chưa...”, giọng bà kéo dài, c̣n như chưa muốn tin, nói tiếp, “hơn bốn mươi năm ni rồi mà c̣n nói được tiếng Huế ḿnh.” Bàn tay nhăn nheo của bà cầm lấy từng ngón tay của ḿnh nh́n thẳng vào mặt, rồi chặc lưỡi:
“Tội quá, c̣n nói được tiếng Huế nữa thê”. Chữ “thê” dài thườn thượt, lướt bướt c̣n dài hơn cả bốn mươi bốn năm vừa qua!!!
Bây giờ nhớ lại mấy phút đứng với bác Phương, tự hỏi không biết bác có thiệt thấy “tội” cho ḿnh hay tội cho ai? Tội cho ḿnh đă đi bao nhiêu năm vẫn c̣n nhớ Tết nhớ nhà. “Tội”cho riêng bác, “tội” cho những người đồng hương đă ăn bao nhiêu cái Tết tha hương rồi! Khi nào sẽ được ăn Tết ở nhà với cành mai, cành đào, với cái không khí không lạnh lẽo như ở đây? Với những người xung quanh gần gũi chia vui?
1. Đêm 30 năm nay có người cho một công thức nấu món ăn hạnh phúc. Có muốn thử không?
2. Lấy 12 tháng trong năm, đem rửa sạch mùi cay đắng, ghen tị, thù oán... rồi để cho ráo nước.
3. Tuần tự cắt mỗi tháng ra 28, 30 hay 31 phần
Trộn đều với
-một chút tin yêu
-một chút kiên nhẫn
-một chút can đảm
-một chút cố gắng
-một chút hy vọng
-một chút thủy chung
4. Ướp thêm gia vị: lạc quan, tự tin và hài hước
5. Đem ngâm một lát trong dung dịch : Những điều tâm niệm của ḿnh
6. Vớt ra, đổ tất cả vào “nồi yêu thương” và nấu với lửa “vui mừng”
7. Đem ra ăn với “Nụ cười” trong chén “bao dung” và gặp Một Năm Mới Đầy Yêu Thương và Hạnh Phúc.
Xin chúc các bạn một năm mới thân tâm an lạc.
Lê thị Hàn