Lê Thị Hàn

  Lưng áo của Ba phả mùi mồ hôi vào mặt. Khuê nhớm mình, kéo vạt áo dài cho thẳng thớm hơn rồi dựa đầu vào lưng Ba. Chiếc xe gắn máy hơi nghiêng đi một tí rồi lại chạy thẳng. Tiếng động cơ êm và đều.

  Trời không có gió. Mây cũng ngừng trôi. Buổi trưa như đang nặng nề chuyển mình. Mùi nhựa đường xông lên cùng với mùi nắng hanh. Khuê nhúi mũi vào lưng áo Ba. Mùi của Ba khiến Khuê thèm một giấc ngủ. Nếu yên xe gắn máy trải dài ra , và tiếng máy nổ chịu thay bằng tiếng hát; nhưng phải là tiếng hát của Ba. Tiếng hát của Ba ấm sẽ dỗ giấc ngủ của Khuê thật tròn.

Xe sắp sửa qua một cái dốc. Ba đạp mạnh một vòng rồi bỏ số mau hơn. Lưng Ba u lên cao, gò má Khuê đụng vào những đốt xương nghe buồn buồn. Bàn tay Khuê ti đi ti lại trên những nếp gấp sau lưng áo Ba. Đường phố cứ thay nhau lùi lại đằng sau mà Khuê thì không nhìn thấy phía trước.

Dãy nhà trước mặt Khuê số chẵn, đường Hai Bà Trưng. Nhà nào cũng đẹp và nhà nào cũng có thật nhiều hoa. Có rất nhiều hoa giấy và cả những tàng chuối xòe ra như cánh quạt lông gà khổng lồ. Số 18, giá Bích thấy được chắc Bích sẽ giành lấy căn nhà này mất. Căn nhà nhỏ, thật gọn, quét vôi màu hồng nhạt, bao nhiêu là cây. Khu vườn băng ngang trước mặt Khuê như là một đám lá bao quanh chiếc hoa hồng cánh cứng và lớn. Rồi số 24.... số 30 . Nhà số 32 có chiếc cổng màu trắng ngà và giàn hoa pháo đỏ. Hôm nào phải đưa Bích đến vùng này mới được. Hôm nào mình phải dành trước số 18, số 24 số 36.. Bích không thích căn nhà này đâu. Số bao nhiêu nhỉ? Giàn hoa che mất số. Bích không thích những nhà có hoa leo ở cửa ra vào. Bích bảo rắn và hoa có họ hàng. Có ngày khách đến chơi, vừa đứng bấm chuông đã có rắn le lưỡi chào. Gặp phải khách kiểu dễ ngất xỉu như Khuê thì chủ nhà “lãnh đủ”. Bao giờ Bích cũng chọn những căn nhà có cỏ cắt bằng phẳng và lối đi thật gọn.. Bích nhường cho Khuê hết thảy những giàn hoa, tàng lá, hết thảy những ngôi nhà có vẻ hoang sơ. Cái vẻ hoang sơ của ngôi nhà gần trường mà Khuê đã sở hữu. Hai đứa sở hữu nhà cửa trên văn tự của nhau. Mỗi đứa có một quyển sổ riêng để ghi số và tên con đường có căn nhà của mình. Khi số nhà đã nằm trong sổ của đứa này rồi thì đứa kia phải gọi là nhà của Bích hoặc nhà của Khuê. Khuê có nhiều nhà ở khu gần trường. Mỗi nhà đều có một nét riêng biệt và nhà nào cũng là nhà lý tưởng cả...Khuê và Bích vẫn thường hay đến trường sớm, dắt nhau đi ra khu nhà của hai đứa tìm xem hoa nào nở. Có một loại hoa màu hồng nở dọc theo hàng rào cau một căn nhà của Bích. Khuê thích những chiếc hoa nhỏ, cánh hoa cứng và mọng lên. Hôm nào Bích cũng hái trộm vừa cho Khuê để đầy lòng bàn tay. Bích nói hái nhiều quá Khuê không giữ nỗi tội nghiệp cho hoa và cũng tội nghiệp cho căn nhà của Bích không có gì để điểm trang..

Số 142. Nhà này “x u ì “ quá. Cây cối to mà lại để mọc vô trật tự thế kia. 144, 146... cái hàng rào đó cao và thưa quá. Khuê sẽ cho làm lại thấp hơn và để cho hoa leo thật nhiều.

-Khuê, nãy giờ con không ngủ đấy chứ?

-Thưa không.

-Nắng quá, con có mệt không?

-Thưa Ba không.

-Ráng thêm một chút nữa, sắp đến nơi rồi đó con.

Khuê bỗng thấy sợ.  Sắp đến nơi rồi ư?. Căn nhà nào đây?. Bàn tay Khuê bấu vào cánh tay Ba và nhìn ra phía trước. Nhà nào trong khu này cũng sang trọng, yên lặng và rất đẹp. Đằng xa kia có hai cây chuối xòe cánh quạt. Có cả cây đoát rủ lá cho cây tầm gửi bò lên cùng mình. Khuê nhớ tới giờ vạn vật tuần trước, cả lớp nhôn nhao về định nghĩa của cây tầm gửi. Đứa thì bảo tầm gửi là loại cây leo, đứa khác nói là loại cây có lá dài và nhỏ, đứa khác dơ tay cao cho cô mau gọi đến tên mình, bảo .cây tầm gửi có hoa màu vàng. Hoàng Hoa không đợi được đứng lên nói cây tầm gửi có rễ rất lớn, một lúc cả lớp đâm ra cãi nhau, đứa nào cũng bảo “tao thấy cây tầm gửi rồi chứ bộ”...

Cô giáo đợi cho cả lớp yên lặng rồi khoan thai bảo, em nào cũng đúng mà cũng sai, tầm gửi chỉ một loại cây leo, sống nhờ vào một thân cây khác. Lời giải thích lúc ấy như một lối giảng hòa..

Khuê vẫn chăm chú nhìn cây tầm gửi ở đằng trước mặt, ngoằn ngoèo trên thân cây đoát, rồi thúc vào khuỷu tay Ba hỏi:

-Nhà ông ta ở đâu hở Ba?

-Ở đằng kia kìa con. Nơi có cây đoát lớn đó.

Khuê bắt đầu lo, ngồi không yên. Khuê không còn tính được còn bao nhiêu căn nhà nữa thì đến nhà có cây đoát lớn. Cây đoát mỗi lúc mỗi gần hơn, hiện ra to dần. bây giờ thì đang ở ngay trước mặt Khuê. Ba dừng xe lai, trở mũi xe để quay vào. Cây đoát lồ lộ hết phần thân thể của nó với những đường dây tầm gửi cũng tươi tốt như màu lá. Khuê hết nghĩ ngợi được, líu ríu theo Ba vào căn nhà lạ. Sỏi trắng hắt nắng sáng hơn càng soi rõ dáng mệt mỏi trên khuôn mặt Ba. Trông Ba đen và rám nắng, hai gò má cao và mắt sâu trũng. Ba cười với Khuê. Những đường nhăn trên trán đọng mồ hôi như nhũng chiếc rãnh con đưa nước xuống mang tai. Trong tay Ba mang cái cặp nặng trĩu cả sách và bài làm của học trò. Khuê muốn đưa tay ra đỡ bớt cho Ba nhưng lòng bàn tay Khuê ướt đẫm cả mồ hôi. Những giọt mồ hôi lạnh chạy dài, đậu lại ở đầu ngón tay. Khuê lấy khăn lau tay nhưng mồ hôi lại ra nhiều hơn, và bàn tay Khuê bỗng lạnh như những hôm Trời trở gió. Ba kéo nhẹ tay Khuê, nhường lối cho Khuê theo Ba bước vào . Bàn chân Khuê cũng dính chặt vào đôi guốc gỗ bằng lớp mồ hôi nhễ nhại. Khuê cứ bước theo Ba như người mù đang dò dẫm đường lối.

Căn phòng nhiều cửa kính, sáng và mát. Sự chờ đợi làm Khuê hoang mang. Không biết ông bác sĩ sẽ làm gì mình. Khuê lo sợ. Những vòng ý nghĩ cứ quấn lấy đầu và quay tròn lấy Khuê như không thể nào gỡ ra được. Khuê nhớ những lần mình sắp xỉu, cái cảm giác tan loãng và mất hút trong một vùng ánh sáng mờ đục. Khuê ước mong minh không bao giờ bị xỉu nữa, để khỏi phải ngồi đây chờ lâu, khỏi phải lo nhiều, khỏi phải thấy dáng Ba nom nóp sợ. Nếu Ba đã không dỗ dành Khuê từ cả tháng nay chắc chẳng bao giờ Khuê chịu đến đây.

Ông bác sĩ này người Pháp, không mở phòng mạch, sang đây dạy trường y khoa. Ông là bác sĩ danh tiếng về tim. Ba nghe ông diễn thuyết nhiều lần trên đài phát thanh và tìm cách gặp ông. Ba không kể Khuê nghe trường hợp nào Ba gặp ông, nhưng Khuê vẫn còn nhớ như in buổi chiều Ba đi làm về. Khuôn mặt Ba rạng rỡ. Ba gọi Khuê ơi, Khuê ơi, Khuê ơi nhiều lần đến nỗi cả nhà phải đổ xô ra hỏi là có chuyện gì vậy. Phải có tin gì vui lắm ... Khuê phóng thật nhanh xuống những nấc thang lầu và sà ngay vào hai cánh tay Ba. Ba nhấc bổng Khuê lên : Ô hay sao con gái Ba nhẹ như chim thế này này.. Rồi Ba hạ Khuê xuống đứng bên cạnh. Khuê níu tay Ba nghe Ba nói với Mẹ: Tôi đã gặp ông Boilié rồi . Ông ấy nhận lời khám cho con Khuê từ đầu tháng sau mỗi chiều thứ tư. Ba cúi nhìn Khuê bảo: Tháng sau Ba sẽ đưa con đi nghe Khuê. Mọi người cười theo Ba. Chia niềm hy vọng của Ba và của Khuê. Khuê chỉ muốn ôm lấy Ba và nâng Ba lên cao hơn hết thảy, để cho niềm vui căng phồng ra, để cho niềm vui lớn rộng hơn, hơn nữa, lan rộng thêm lên cho tràn từng góc nhà, chiếu sáng cho khuôn mặt Ba càng rạng rỡ hơn.

Có một vài con chim chuyền cành bên kia cửa sổ. Có cánh tay người con gái khép cửa che bớt nắng. Ở đâu Khuê cũng muốn níu lại một chút hy vọng, nhưng mọi vật đều như khép kín trong mỗi cử động riêng và Khuê còn lại với những ý nghĩ cũ trong những hình ảnh mới. Những ý nghĩ quay cuồng quấn chặt lấy nhau trong đầu. Khuê nhớ Bích, nhớ những gian phòng, nhớ đến những lần Bích lo lắng cho Khuê mỗi lần hai đứa đến chỗ đông người. Bích biết đo thật đúng độ mệt của Khuê qua lớp mồ hôi tay. Bao giờ Bích cũng biết đưa Khuê ra khỏi đám đông trước khi Khuê bị mệt. Những buổi chiều như thế hai đứa đi thật chậm bên nhau. Con đường nhiều bóng cây và thật yên. Cái gì cũng có vẻ an toàn cả, an toàn như sự sở hữu những ngôi nhà không phải là của mình. Những câu chuyện về một một buổi chiều có ráng đỏ, về cái bánh Bích để dành cho Khuê mà nửa đêm bị tụi em cuỗm mất; về cây đào nhà Khuê mới nở những chiếc hoa đầu tiên. .. Những lúc đó Bích hiền dịu như bà tiên xanh trong chuyện cổ tích, và Khuê cảm thấy hạnh phúc vô vàn.

Khuê có nói cho Bích nghe chiều nay Khuê sẽ đến đây với Ba. Buổi sáng trước khi chia tay nhau, Bích nheo mắt cười bảo Khuê:

 “Ráng cho ngoan.”

Nhưng sao phải chờ lâu thế này này. Toàn căn nhà im đến ghê. Bàn tay Ba mân mê chiếc cặp sách. Thấy Khuê nhìn Ba cười bảo:

 “Con có buồn ngủ không?”

Khuê muốn trả lời con chỉ muốn ngủ bên Mẹ và nghe Ba hát. Ở đây xa lạ quá và không khí như muốn đuổi Khuê ra khỏi vùng thương yêu. Cái màu trắng chiếm gần trọn căn nhà làm Ba và Khuê cách xa. Trông Ba già và xa lạ hơn những buổi ở nhà. Ba có vẻ mệt, chiều nay Ba còn phải đi dạy nữa. Khuê hỏi Ba mấy giờ rồi, Ba đã phải đi đến trường chưa?. Ba nói sắp sữa.

- Con bấm chuông lại lần nữa nhe Ba.

- Ừ, nhưng ngắn thôi nhe con.

Bao giờ Ba cũng sợ làm phiền người khác, mà người khác thì cứ tha hồ làm phiền Ba. Ba thương mọi người như nhau. Từ hai năm nay Ba không cho Mẹ đi dạy nữa. Ba bảo Mẹ ở nhà chơi với con cháu và giữ gìn sức khỏe. Ba dang còn sức để Ba đi làm . Từ ngày anh Thông mất tích, Ba bảo chị Thông đem các cháu về ở chung nhà. Mẹ giúp chị Thông săn sóc bốn đứa nhỏ, tiền lương của Ba chỉ đủ để trang trải mọi chi phí cho cả đại gia đình.

Tấm cửa màu ngà mở ra, một người đàn ông nhỏ thó nói với Ba:

- Xin phiền ông chờ cho.. có thể hơi lâu, giờ này ông nhà tôi đang ngủ trưa, chúng tôi không dám đánh thức.

Khuê nghe tiếng Ba nói cám ơn và dõi mắt theo dáng người đàn ông mất hút sau cánh cửa. Khuê chỉ muốn đứng dậy ra về ngay. Mồ hôi cứ vả ra ướt đẫm cả bàn tay. Ba nhìn đồng hồ rồi kéo tấm danh thiếp ra viết cho bác sĩ.. Tưởng tượng sẽ ngồi lại đây một mình, sẽ phải chờ bác sĩ thức dậy, chờ ông ta sữa soạn.. Khuê thấy mình như chồn chân. Nắng càng lúc càng vào nhiều hơn trong căn phòng càng lúc càng đưa Khuê ra khỏi vùng thương yêu. Ba bỏ tấm danh thiếp vào phong bì rồi dặn Khuê ở lại chờ bác sĩ khám xong ra lấy xe xích lô về. Khuê không biết nói gì hơn cho Ba vui lòng. Bàn tay Ba đặt nhẹ lên vai Khuê và bảo:

- Con gái Ba đừng sợ, Ba phải đến trường kẻo học trò chờ.

Khuê đưa Ba ra đến cổng, chờ cho xe nổ bánh mới quay vào.

Trên lối trở vào căn nhà xa lạ, Khuê bắt gặp hình ảnh mình trên thân cây đoát, Khuê, Khuê như cây tầm gửi quấn chặt lấy Ba, cùng với bao nhiêu thân tầm gửi khác đang quấn quanh mình Ba?. Nắng chói chang và Ba còn phải giang đầu trong nắng qua bao nhiêu đoạn đường nữa. Không một hình ảnh nào tươi sáng hơn là vợ con khỏe mạnh, tươi vui. Chắc rồi Ba sẽ ngồi trong lớp học không yên. Ba sẽ mong sao đến giờ tan học. Ba sẽ hỏi Khuê cặn kẽ ông bác sĩ nói gì? Ông bác sĩ cho thuốc như thế nào, và căn dặn làm sao?. Rồi mỗi chiều thứ tư, mỗi chiều thứ thư... bàn tay Khuê lần vào trong bì thư. Cái bì thư không dán. Một tờ giấy trắng gấp làm đôi, mỏng hơn tấm danh thiếp. mấy hàng chữ Việt Nam Thương Tín và chữ ký của Ba dưới hàng chữ hai ngàn đồng.. Một phần tư tiền lương của Ba tiêu cho một buổi đi khám bịnh của Khuê; rồi còn ba lần thứ tư đến trong tháng này nữa. Khuê muốn trở về. Khuê thật muốn trở về.

Bao nhiêu là cỏ mực bò vịn vào chân tường trắng. Bao nhiêu là lá xanh lá tím chạy dọc theo bờ tường. Màu cỏ mực mang sắc bịnh hoạn và nhuốm sợi buồn trên giây leo. Bờ cỏ bên kia cắt sát và xanh, con đường đi ra ghế đá phía cây đoát trải đá hoa cương. Khuê nghe có tiếng chạm thủy tinh trên lầu. Tiếng bước chân người nặng nề.. Khuê bỏ chỗ ngồi trở về phòng đợi.

Những giây cỏ mực bò lan dần dưới chân như theo Khuê vào thân thể.. như ở trong thân thể Khuê cũng có những đường máu tím ngắt như thế. Như hình trái tim của Khuê, như tương lai không ôm màu hồng, như hình ảnh thân tầm gửi quấn quanh cây đoát..

Khuê sẽ đưa Bích đến đây một lần.

Chiều thứ tư tuần sau, khi nắng ngợp những sợi cỏ mực, chiếu mạnh trên tàng lá đoát, và chói sáng lối vào ghế đá. Nhưng Khuê chỉ đưa Bích đi ở phía ngoài để đứng nhìn vào trong khu vườn, Khuê sẽ chỉ cho Bích xem thân tầm gửi quấn chặt quanh cây đoát.

Khuê sẽ không trở lại phòng này lần nữa. Và cả lý do, Khuê sẽ thưa với Ba như Khuê sẽ nói với Bích:

- Bác sĩ bảo con không hề gì, tuần sau khỏi đi.

Lê thị Hàn

Tokyo, tháng 2, 1967