TÂM THỨC VỀ NGUỒN
TRONG THƠ LÊ THỊ HÀN
THÁI TÚ HẠP
|
Thời đại của chúng ta đă khai mở con đường bay xuyên vào các hành tinh trong vũ trụ, đánh dấu những bước tiến siêu việt của khoa học. Những nhà địa chất đă khám phá niên kỷ h́nh thành các kỳ quan di sản tuyệt vời của nhân loại trên thế giới. Nhưng ngôn ngữ của thi ca và tiếng nói của t́nh yêu, cho đến bây giờ, vẫn chưa khám phá ra khởi điểm đầu tiên của con người hiện hữu trên địa cầu thân yêu nầy. Từ ngh́n xưa con người cứ tưởng chừng như t́nh yêu là tiếng chim đồng vọng từ trên đỉnh núi. Là tiếng thở của gió qua rừng lá sương mai. Là tiếng suối ngàn bên bờ đá xanh rêu, Là cánh bướm chập chờn bên những đóa hồng ngây dại thầm lặng hiến dâng hương sắc... Ngôn ngữ thi ca bày tỏ t́nh cảm đầu tiên của con người và đă trường tồn với lịch sử th́ vẫn chưa t́m ra câu giải đáp. Chỉ biết những bài thơ ca ngợi t́nh yêu mới thực sự vĩnh cửu vượt qua không - thời - gian và được loài người trân quư truyền tụng như một thánh lễ tôn giáo của t́nh yêu. Chung cùng những ư niệm như thế chúng tôi đă t́m thấy âm hưởng ḥa điệu giao cảm sáng tạo h́nh thành những bài t́nh ca mang đầy ấn tượng trong thi phẩm MƠ GIỮA BAN NGÀY của Lê Thị Hàn. Đúng như một hạnh ngộ kỳ diệu nơi phương trời viễn xứ sau hơn nửa thế kỷ trên quê hương thuở cùng chung lớp học, cái thuở mà "áo em trắng quá nh́n không ra.." nhảy nhót chân chim trong sân trường Trần Quư Cáp, Hội An... Bước vào thế giới thi ca của Lê Thị Hàn chúng tôi đă t́m thấy những hạt ngọc lấp lánh trong t́nh thương Mẹ Cha. T́nh yêu đôi lứa ngọt ngào. Nỗi cô đơn nơi xứ Hoa Anh Đào. Những ray rứt kỷ niệm môt thời trên quê hương yêu dấu. Cuối cùng là những tư duy tỉnh thức về kiếp nhân sinh vô thường. Từ cổ chí kim tuổi trẻ bao giờ cũng biểu tượng tuổi của t́nh yêu thơ mộng. Tuổi của mơ ước của hy vọng đạt đến tương lai rạng rỡ với người t́nh hạnh phúc trăm năm. Người xưa đă ví t́nh yêu của thời tuổi trẻ chẳng khác nào trong khu vườn có nhiều hoa tươi thắm rực rỡ giữa mùa xuân. Thi ca là âm nhạc của tâm hồn, nhất là tâm hồn cao thượng và đa cảm. Với thế giới Mơ Giữa Ban Ngày của Lê Thị Hàn chúng ta t́m thấy những bài thơ nói đến t́nh yêu thật dễ thương của những giao động đầu tiên thời tuổi trẻ Em bao giờ có hay Cơn mưa bao giờ dứt (Bao Giờ - Tokyo 1966) Thơ của Lê Thị Hàn trữ t́nh lăng mạn, man mác nhớ nhung như gịng sông trải lụa trong nắng chiều. Âm hưởng những bài thơ năm chữ ray rứt ngũ cung thuần túy của dân tộc thật bâng khuâng của đợi chờ và trong một số bài sáng tác theo thể điệu tự do, chúng tôi ghi nhận Lê Thị Hàn đạt nhiều ưu điểm. Chúng ta có thể t́m thấy những câu thật đẹp trong các bài Bên Em, Bao Giờ, Chờ Anh, Chuyện Chúng Ḿnh, Đường Phượng Bay, Bao Giờ Trời Thôi Mưa, Giàn Hoa Giấy Đỏ, Muốn, Che Nón... ... Em đă đi qua ... Cầu Trường Tiền sáu vài mười hai nhịp
... Nửa cuộc đời nầy Những bài thơ t́nh hay nhất trong kho tàng thi ca của nhân loại là những bài thơ sáng tác trong những giây phút xuất thần trùng trùng duyên khởi. Là những tinh hoa đột xuất từ trái tim chân chất nguyên thủy, mộc mạc như cỏ hoa bên ngàn. Đó là những bài thơ t́nh của Lê Thị Hàn đă h́nh thành khi cô là một nữ sinh viên du học ở Tokyo năm 1966. Nếu nói những tài năng thi ca là những kẻ thích đùa chơi với ngôn ngữ, đa số những nhà thơ bước vào cuộc chơi với thế giới thi ca đều bằng những bài thơ tỏ t́nh trong sáng và trở thành những bài thơ t́nh đẹp nhất để đời. Có thể Lê Thị Hàn cũng nằm trong trường hợp như thế chăng? Tuy nhiên không phải chỉ ở những bài thơ t́nh thôi mà Lê Thị Hàn c̣n viết về Mẹ, về Quê Hương, về những boăn khoăn u trầm với kiếp sống lưu vong nơi phương trời viên xứ. T́nh Mẹ như hơi thở, như lửa ấm trong tim. Trên bước đường phiêu lăng, thời gian âm thầm trôi qua, những năm tháng phiền muộn nhớ thương, tâm hồn luôn hướng về nơi cố quận để nguyện cầu dâng lên Mẹ Cha những lời trân quư nhất. Ai về nhắn với cha tôi ... Chân đi xa, mắt vẫn nh́n về H́nh ảnh Mẹ vẫn là h́nh ảnh dịu hiền bao dung như sông biển trong tâm thức của mọi người con hiếu thảo. Mẹ là nét đẹp cao quư, là kỳ quan tuyệt vời nhất trong tất cả những kỳ quan trên thế giới. Mẹ c̣n mang ư nghĩa lớn lao như quê hương, sông núi giống ṇi. Hai miền đất Huế - Hội An được Lê Thị Hàn ca ngợi nhiều nhất trong thi tập Mơ Giữa Ban Ngày. V́ chính tác giả nguyên quán là Thừa Thiên - Huế mà sinh trưởng và lớn lên nơi thành phố Hội An. Huế - Hội An là hai thành phố cổ kính được vinh danh là di sản văn hóa của thế giới, có nhiều chùa chiền cổ miếu mang cái không khí êm vắng hiền ḥa giống nhau. Quê hương ơi! Biết ai ngàn dặm quay về
Cùng ngồi gọi nhau nh́n quê nhà cũ (Phố Hội) Nói về Huế đă là man mác buồn và càng da diết buồn hơn khi viết về những mùa mưa xứ Huế, chính v́ những mùa mưa xứ Huế, đă ám ảnh suốt đời những người con xứ Huế. Những cơn mưa năo nề thê thiết nơi xứ Huế đă vô h́nh chung hiện hữu triền miên sâu đậm trong thi phẩm của Lê Thị Hàn. Nào là trong Huế, Thương, Phượng Đỏ Mai Vàng, Quê Mẹ, Vạt Nắng Saigon, Mưa Huế, Nhạt Nḥa, Bên Em, Chờ Anh, Bao Giờ Trời Thôi Mưa... ... Huế thương biết mấy cho vừa
Thương o An Cựu mơ màng Huế thương biết mấy cho vừa
Thương đêm trăng lạnh cô pḥng Huế thương biết mấy cho vừa
Không chỉ có Huế - Hội An trong ḷng người đi mà trong thơ Lê Thị Hàn c̣n có Saigon - Hà Nội và cả Tokyo một thời lưu luyyến nhớ. Đi lanh quanh rồi cũng có ngày về thăm Quê Mẹ để nghe Hồi Chuông Thiên Mụ trầm bỗng trôi theo gịng Hương Giang lặng lờ trong nắng chiều hiu hắt.. Chiêm nghiệm thẩm thấu đời sống thật vô thường. Thịnh suy như giọt sương trên đầu ngọn cỏ: Có c̣n chăng qua thời gian là những tư duy của gịng văn hóa dân tộc mang theo nơi xứ người để nhận diện chân tướng chúng ta đến từ đâu và hy vọng sẽ như gịng hải lưu nguyên thủy giữa muôn trùng đại dương. ... Tôi nh́n xuống bông hoa trên tay ḿnh Mang tâm trạng Lưu Nguyễn về trần. Ngơ ngác nhận thấy nhân gian đă đổi thay. Người xưa đă bỏ đi như cánh chim ngút ngàn. Giữa trời đất mênh mông buồn vô hạn. Có phải nhà thơ tự hỏi ta là hạt bụi từ đâu đến và sẽ trôi dạt về đâu? Hay chỉ là tiếng thông reo giữa núi Ngự buổi chiều hoang vắng?! Ta từ đâu về đây Ta từ đâu về đây Anh này anh ... Anh này anh Huế 6/1997 (Mơ Giữa Ban Ngày) Thời gian sẽ qua đi như viên sỏi rơi ch́m trong đáy hồ tĩnh lặng. Bao nhiêu kỷ niệm yêu dấu rồi cũng phai tàn trong tiềm thức mịt mờ như khói sương. Thấu triệt được triết lư vi diệu vô thường để chuyển hóa thân tâm an nhiên với hiện hữu, tạo hạnh phúc trong đời sống thường hằng vượt qua những vọng ngă động tâm đầy phiền muộn. Thi ca thể hiện trọn vẹn tâm hồn cao thượng nhân ái của người thi sỹ, cho dù như tiếng chim hót trong khu vườn buổi sáng. Như cánh hoa phô sắc để rồi tàn tạ vào buổi chiều, nhưng với tâm nguyện chỉ để dâng hiến hương thơm đến cho người cho đời. Những niềm hạnh phúc trong phút giây. Đó chính là những khởi niệm trở về nguồn. Trở về cái ư thức chân tâm diệu hữu tuyệt vời. Thành phố Rosemead, Tháng năm '07 THÁI TÚ HẠP
Nguồn : SaigontimesUSA |